Moet kunst wel ergens toe dienen en timmerwerk niet?

Aangenaam werd ik verrast door een bericht in het RD: de SGP buigt zich over de kunst. Nee, nog niet ervóór maar erover. Men lette goed op het verschil. Weliswaar kwam het initiatief van de jongeren, maar ir. Van der Vlies was erbij en dat zegt toch wel iets, zo niet alles. Op een zaterdag in april werd een aantal kunstenaars uit reformatorische kring uitgenodigd hun werk te exposeren in de hallen van een dito scholengemeenschap in Rotterdam. Veel opzienbarends leverde de dag overigens niet op. De bekende verschillen van inzicht over wat kunst is, het al dan niet vereiste doel van kunst en niet te vergeten de bijbelse "opvatting" over kunst. Over het laatste schijnt men nooit uitgepraat te raken. Vreemd eigenlijk, de Bijbel zegt namelijk over kunst helemaal niets. Jammer, maar sla uw concordantie er maar op na.

Respect
Intussen deed menigeen zijn best om aan te tonen dat kunst ten doel heeft God te verheerlijken en dat een kunstwerk iets moet verkondigen van de lof des Heeren. Sommige titels van werken logen er dan ook niet om. In het RD-verslag las ik onder andere: "Zondaar", "Verloren zoon", "Kolossenzen 3 vers 3". Daar valt overigens helemaal niets op aan te merken. De naam die een kunstenaar aan zijn werk geeft, is zijn keus. En wanneer hij of zij meent met zijn werk Gods eer te bedoelen, dan heb ik daar respect voor. Of ik zijn schilderij mooier vind dan dat van zijn collega, die wellicht iets anders of helemaal niets bedoelt, hangt van de kwaliteit af. En dat in deze "tijd van Godsverduistering" mensen met christelijke idealen op het gebied van kunst of iets anders zich organiseren, is een prima zaak.

Misverstand
Maar wat mij wat treurig stemde was een zinsnede uit het verslag dat ik de vrijdag daarop aantrof op de cultuurpagina van de krant: ,Als onze (!) kunstenaars... zich maar hoeden voor een elitaire kunst-omwille-vande-kunst-houding. Want kunst moet in dienst staan van de (christelijke) gemeenschap. Kunst moet ten diepste toch godsdienst zijn.." Daar heb je het weer, het taaie misverstand: "Wijdt Hem uw kunst". Voorwaar geen bijbelse uitspraak, maar een regel uit de berijmde Psalm 33 vers 2. Kunst mag alleen als zij dienend is. Dat hebben we meer gehoord. Bij uitstek totalitaire regimes wisten waar kunst voor diende: tot hun meerdere glorie. Kunst mag wel, maar niet zomaar; ze moet ergens een doel hebben. Jammer voor al die kunstenaars die zomaar iets moois willen maken, omdat ze daar zin in hebben en jammer voor die mensen die zomaar iets mooi vinden.

Timmerman
Het is toch op zijn minst gezegd merkwaardig dat we de kunstenaars verplichten hun werk aan God of een bepaalde gemeenschap te wijden en de timmerman bij voorbeeld niet. Dat de kunstenaar het hogere zou nastreven en de timmerman niet, is romantische onzin. In de achttiende eeuw vinden we de dichter en de componist op de loonlijst van de vorst, samen met de timmerman, de tuinman, de kok en de rattenvanger Net zoals de kok iedere dag voor een goede maaltijd moest zorgen, waakte de componist ervoor dat er steeds voldoende muziek was voor al de uitvoeringen. Zo heeft iemand als Haydn gewerkt en hij vond het niet altijd even leuk kunstenaar te zijn. Dat hij enkele prachtige oratoria heeft geschreven over onder andere de schepping en aangrijpende kerkmuziek componeerde, betekende niet dat hij altijd maar werkte voor de lof des Heeren! Nee, hij was gewoon bezig in zijn goddelijk beroep. Goed werk leveren, en op tijd graag. Trouwens, wat zouden we met die 104 symfonieën van hem moeten en die stapels strijkkwartetten? Niet tot Gods eer en weg ermee? Kom nou, zo werkt dat toch niet? Kunst hoeft niet te moraliseren, ze mag dat wel, maar aan de kwaliteit of de aanvaardbaarheid doet dat niets toe of af. Kunst is er voor de mensen om van te genieten, er vreugde aan te beleven, net zoals de natuur ons in het voorjaar blij maakt en in de herfst melancholiek. Dat dingen daartoe in staat zijn, daar dank ik God hartelijk voor. Een beker water in de woestijn van dit leven. i< />

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen