DE GEZONDE LEER

Paulus heeft het in zijn apostolische brieven aan Timotheus en Titus vaak over de zogenaamde ‘gezonde leer’. Aan Titus schrijft hij dat hij moet spreken ‘hetgeen der gezonde leer betaamt’, Titus 2:1. In 1 Tim. 6:3 spreekt Paulus van ‘de gezonde woorden van de Heere Jezus Christus’. En wie kent niet het bekende woord uit 2 Tim. 4 dat er een tijd zal komen wanneer zij ‘de gezonde leer niet zullen verdragen’.

Zoals bijvoorbeeld fruit gezond is voor een mens, zo is ook de leer overeenkomstig het Woord van God gezond voor ons. Het gaat in de uitdrukking ‘gezonde leer’ dus om het gunstige, gezegende effect van de leer op het hart van een mens. Van een valse, ongezonde leer, gaat een negatieve werking uit. Zoals fruit gezond is, zo is roken bijvoorbeeld ongezond.

Het griekse woord voor gezond is ons woord hygiënisch, dat kennen we wel.

Wat is nu die gezonde leer, waar de apostel het over heeft. Dat is niets anders dan hetgeen Gods Woord ons leert. Onze vaderen hebben de genade en het licht van de Heilige Geest ontvangen om de bijbelse leer uit te drukken in de 3 ons bekende belijdenisgeschriften, de Heidelbergse Catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels.

Al veel eerder drukte Gods kerk zich duidelijk uit als het om de ‘gezonde leer’ ging, denk aan de Twaalf Artikelen, Niceaen Athanasius.

De belijdenisgeschriften drukken ‘de gezonde leer’ zo duidelijk uit, dat allen die van een remonstrantse geest zijn, er niets van willen hebben. Men zegt soms, heel vroom lijkend, dat we het bij de Bijbel alleen moeten houden. Natuurlijk mogen we Schrift en Belijdenis niet op ene lijn stellen. Maar nog nooit is er iemand geweest die overtuigend heeft kunnen aantonen dat iets in de drie formulieren van enigheid niet correspondeert met GodsWoord.

Als op vele plaatsen - en dat is ook het geval binnen onze eigen kerken -de catechismus terzijde wordt gesteld en niet of nauwelijks wordt bepreekt in onze erediensten, zit daar een bedenkelijk luchtje aan. Als het onvervangbare Avondmaalsformulier toch vervangen wordt, zit daar eveneens een luchtje aan! Als de Psalmen het veld moeten ruimen voor liederen en gezangen, het klopt niet! Als de ene bijbelvertaling na de andere op de markt wordt gebracht, is dat een veeg teken. Pas las ik van iemand die na zijn bekering God terstond ging vragen om een nieuwe bijbelvertaling.

Dan vraag ik me af wat voor bekering dat dan is geweest!

Paulus geeft in de apostolische brieven zelf ook een korte inhoud van de gezonde leer. Denk aan de bekende woorden uit 1 Tim. 1: ‘Dit is een getrouw woord en alle aanneming waardig, dat Christus Jezus in de wereld gekomen is om de zondaren zalig te maken, van welke ik de voornaamste ben’. Denk aan hetgeen hij schrijft aan Titus: ‘Want de zaligmakende genade Gods is verschenen aan alle mensen’, hfdst. 2:11.

De gezonde leer heeft Gods reddend handelen in een verloren mensenwereld tot inhoud. Verlossing onderstelt ellende. Maar hoe groot die nood, schuld en ellende ook is, God weet daar uit te redden en het leven van zondaren te vernieuwen, zodat er een leven in Zijn dienst komt. De apostolische brieven geven duidelijk velerlei praktische wenken ten aanzien van het christelijke leven. Leer en leven corresponderen op zo’n manier met elkaar. Waar we een verschil tussen leer en leven moeten constateren, moet vast gesteld worden dat men de leer niet werkelijk lief heeft gekregen. Daar is het slechts een hoofdzaak en niet ook nog eens, en daar komt het op aan, een hartezaak!

Wordt de gezonde leer van alle kansels gepredikt? In Paulus’ dagen niet. In onze dagen evenmin. Er zijn altijd al valse profeten geweest. Zijn ze gewoonlijk zelfs niet in de meerderheid? Ze doen water bij de zuivere wijn van de gezonde leer. De leer naar Gods Woord is zo gezond, dat er niets aan toegevoegd hoeft te worden. En er iets afdoen is ook een schending van de gezonde leer. We kunnen makkelijk over andere kerken praten, maar hoe staat het bij ons? Moet niet elke evangeliedienaar zich voortdurend onderzoeken of hij de gezonde leer wel predikt? Ook zijn hart is immers arglistig? Er is voor allen die de gezonde leer lief hebben gekregen grote reden tot verontrusting als we de prediking binnen eigen kerken moeten beoordelen. Enige tijd geleden heb ik al iets geschreven over het feit dat het geloof zo gemakkelijk verondersteld wordt. Wordt er in ons kerken overal nog onderscheidend gepreekt? In onze eigen kerken is er vroeger, bij alle accentsverschillen (die er waren, zijn en blijven zullen), nooit eenzijdig gepreekt. Lees de oude preken er maar op na. Er was geen lijdelijkheid en er was geen activisme. Maar hoe is dat vandaag? Is het door ons altijd verafschuwde remonstrantisme niet binnengeslopen? We zijn allemaal gelovigen, we gaan allemaal aan het Avondmaal (je krijgt huisbezoek als je niet aangaat) en we gaan allemaal naar de hemel. Maar de gezonde woorden van de Heiland luiden: Gijlieden moet wederom geboren worden! Een vakantieganger, die onze kerkdienst had bezocht, belde later verwonderd op. Dominee, u preekt, alsof er in uw gemeente ook nog onbekeerde mensen zijn! En wat te denken van die ouderling op de classis, die bij een gesprek stellig beweerde dat alle afgevaardigde toch kinderen van God waren! En wat denkt u van die kerkenraden die voorgangers op de vingers tikken als ze ‘te persoonlijk’ zijn geweest?

De gezonde leer van de drie stukken, van Gods machtig heilswerk in de historie, maar ook door het toepassend werk van de Heilige Geest in mijn hart, heeft altijd al zijn vijanden gehad. Het komt ook voor dat sommige zaken van Gods Woord niet worden ontkend, maar verzwegen. Ook dat is gevaarlijk. Maar Paulus zegt wel dat de onverdraagzaamheid zal toenemen en dat er achter leraars van eigen smaak zal worden aangelopen. Die zijn overal te vinden. Wat hebben we in deze verwarde tijden toch nodig datzelfde licht van de Heilige Geest, dat onze vaderen heeft verlicht. Wie door die Geest, ook in onze moderne tijd, wordt geleid, wordt echt geen zestiende-eeuwseburger, maar wel een burger van het Koninkrijk Gods, waar de eeuwen door het ene, ware geloof is beoefend. Dat ook onze jeugd en kinderen toch heden en morgen nog een plaats zullen mogen vinden, waar de Waarheid wordt gebracht. Ook zij moeten het leren dat ze bekeerd moeten worden. En dat ze door Gods genade ook bekeerd kunnen worden. Ook zij moeten de onveranderlijke heilgeheimen van ‘de gezonde leer’ leren kennen.

Keren we tot onszelf in. Hebben we persoonlijk die gezonde leer lief gekregen? Dat is het Evangelie van Gods vrije genade, en van het vrije Godswerk door Woord en Geest, waardoor de zondaar op het diepst wordt vernederd, maar God Drie-enig in al Zijn heerlijke deugden op het allerhoogst wordt verheerlijkt! Zijn wij aan onze zonde en schuld ontdekt? Is er bij ons een roepen om ontferming geboren? Leerden wij door het geloof de toevlucht te nemen tot de Heere Jezus, Die ons hart en leven vernieuwt? Dan kunnen we geen hypocriet meer zijn, geen dubbelleven leiden. Dan kunnen we niet meer met alles meedoen. We hebben vandaag de dag ‘christenen’ die onbekommerd meedoen met de wereld, bijvoorbeeld in kledij en mediagebruik. Maar die kwaad worden als men hen niet als gelovige ziet.

O, als er een kloof zit tussen leer en leven! Want de andere kant is dat we zo rechtzinnig en ‘voor de waarheid’ kunnen zijn, zelfs precies weten te vertellen ‘hoe God een mens bekeert’, maar toch ten diepste nog vijanden zijn van vrije genade, van de gezonde leer. We moeten persoonlijk het levende Woord kennen, Jezus Christus. Daar komt het op aan. Heb dan geen rust, voordat ook u in waarheid de gezonde leer omhelzen mag!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen