Tien boeken der gezangen

WILLEM SLUITER 1627 — 1673

Veertien jaren na de dood van Sluiter werd diens omvangrijkste bundel „Gezangen van Heilige en Godvruchtige Stoffe" door Vollenhove uitgegeven. Deze bundel werd later steeds genoemd „De tien boeken der gezangen", om verwarring te voorkomen met de eerste bundel, die door de dichter steeds „Gezangen" werd genoemd.

Zoals de titel al aangeeft, is het bundel verdeeld in tien delen of boeken. Het eerste boek bevat: dagelijkse gebeden en oefeningen; het tweede geeft gedichten, gepast op het Heilig Avondmaal; het derde heeft als ondertitel: Den Heere Jezus ter ere; het vierde gaat over Christus' vernedering en verhoging; het vijfde waarschuwt voor de zonde; het zesde laat lessen van Deugd en Godvruchtigheid horen; het. zevende bevat gezangen en gebeden van bizondere personen, of in bizondere gelegenheden te gebruiken; het achtste: in benauwde tijden en lijden te gebruiken; het negende: verscheidene stukken uit de H. Schrift gerijmd; het tiende: sprekende van de wereld, 's levens rust en onrust, en 's mensen uiterste.

Slechts enkele gedichten kunnen we uit. die grote bundel citeren. Het is moeilijk om er een greep uit te doen. In het vijfde boek vinden we: Klacht over 't ontheiligen van de dag des Heeren. Hierin lezen we o.a.

't Io waar men dient wel eerst in schijn Een uur of twee den Heere! Daarna gaat ieder naar het zijn,

Vergetende Gods ere. Dan gaat al' ongebondenheid. Zo grof en boven maten, Alsof al' ongodzaligheid Was ganslijk toegelaten.

Wanneer geschiedt meer overdaad In steden, vlekken, dorpen,

Als deze dag, wanneer men 't kwaad Als water in ziet slorpen?

't Is drinken, klinken, vechten, slaan, Vuilspreken, vloeken, zweren,

't Is zingen, springen, spelen gaan, En pronken met de kleren.

Meteen zien we hier, dat er niets nieuws onder de zbn is: over 300 jaar was de Zondagsontheiliging ook heel erg, en dan in het afgelegen Eibergen!

In datzelfde boek komt ook een gedicht voor: Tegen lastering en achterklap. Deze zonde is ook ten allen tijde veel bedreven. Hoor de Apotsel Jacobus maar eens in zijn zendbrief, over het kleine lid, de tong.

Als we het gedicht van Sluiter lezen, dan is het wel of hij tegen ons, mensen van 1953, bezig is. Ik kan uit het gedicht maar een gedeelte overnemen. Hier is een stukje:

Geen mens en kan de tonge temmen, Noch haar fenijn'ge woorden stremmen, Zij is een onbedwinglijk kwaad.

Men temt wel d' allerwreedste dieren En vog'len die in 't wilde zwieren; De tong zich niet regeren laat.

Waar zich de mensen maar verzeilen, Daar hoort men dadelijk vertellen Van 't kwade dat een ander doet.

Verschuilt vrij in verborgen hoeken, De kwade tonge zal u zoeken, Hoe nauw gij u ook wacht en hoedt.

Wie zal beschrijven al het kwade, Wie zal uitspreken al de schade,

Die achterklap en laster doet?

Zij is een rechte vriendschapsbreekster,

Zij is der vijandschappen kweekster,

Die altijd twist en onheil broedt.

De geselslag maakt scherpe striemen,

Maar tongslagen zijn als vliemen Die snijden en doorkerven 't hert.

Het gedicht bevat 25 coupletten van zes regels en zij, die het bekende gedicht van Vondel kennen: , , 0 Kerstnacht schoner dan de dagen", zullen gemerkt hebben, dat het metrum van Sluiters vers precies eender is. Er staat dan ook onder de titel: Stem: O Kerstnacht, enz.

Na eerst op het schrikkelijke van het oordeel te hebben gewezen, die lasteraars hebben te wachten, besluit Sluiter met een wijze raad, waarin hij o.a. zegt:

Zo legt dan af eens alle kwaadheid, Al' achterklap, die zulk een zaad spreidt; Geveinsdheid, nijdigheid, bedrog.

Verdraagt zachtmoediglijk malkandren, Vergeeft van harten d' een den andren! Heeft iemand een'ge klachte nog.

INDEX.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen