Boekbespreking

Ds. Chr. van de Woestijne, Aan de zee van Tiberias, 193 blz. Opgelezen Aren, 179 blz.

Prijs per deel ƒ 24, 50. De Uitgever B.A.S. Ochten. 1993 Ochten.

We hadden niet kunnen denken dat toen we nog in Garderen woonden en de vele predikaties hoorden van onze geliefde ambtsbroeder en vriend, ds. Chr. van de Woestijne, in onze gemeente te Uddel, we nog eens prekenbundels van hem zouden mogen bespreken.

Deze karakteristieke man was behalve scherpzinnig in zijn uitdrukkingen, eerlijk in de omgang en gevat in het van repliek dienen, ook helder in het uiteenzetten van de zuivere grondwaarheden en begiftigd met de gave van het eenvoudig uitleggen van Gods Woord.

Onze overleden ambtsbroeder mocht de gave bezitten van eenvoudig te zijn in het preken, zodat kinderen en ouderen hem konden volgen in zijn spreken. Hij verduidelijkte het leven der genade dikwijls met voorbeelden uit het dagelijks leven, zodat zijn hoorders als het ware aan zijn lippen hingen, en de harten van Gods volk verklaard werden. Wanneer we op huisbezoek de kinderen vroegen over de preken die hij veelvuldig in onze vorige gemeente deed, dan konden zij dikwijls veel terugvertellen van wat ze gehoord hadden.

We vinden dan ook in de uitgegeven prekenbundels ds. Van de Woestijne er helemaal in terug. Het ene boekje draagt de titel "Opgelezen Aren" bestemd voor bijzondere gelegenheden als feest- en gedenkdagen. Het andere boekje heeft als titel "Aan de zee van Tiberias", hetwelk zowel vrije stoffen als enkele gelegenheidsstoffen bevat.

Zijn preken kenmerken niet alleen een duidelijke uiteenzetting van de tekst die hij te verklaren had, maar ook de wijze waar hij op een Schriftuurlijk-bevindelijke wijze recht op de man afsprak.

Hoe zuiver wordt het werk Gods verklaard in zijn preken. Hij, zoals een zielenherder betaamt, wijst de onbekeerden op de noodzakelijke wedergeboorte, zoals hij in zijn toepassing dikwijls begint met te vragen: "Jong en oud, wat kennen we nu van hetgeen verhandeld is geworden? " Hij was geen vriend van wettische en vrome mensen, want dan kon hij rake uitspraken doen. Hij wijst in zijn preken op Christus, als de enige grondslag der zaligheid, op de noodzakelijke kennis van het opwassen in de genade van Christus, en de noodzakelijke toeëigening van de zaligheid in Christus. Daarom kenmerken zijn preken ook het bespreken van de oefeningen des geloofs. Hij was wars van 'meetstokken en centimeters trekken', alsook van systematische bekeringen, maar was niet in staat om de rijkdom der genade hetwelk in Christus is, ten volle uit te meten en te verklaren. Als hij iets van die volheid die in Christus te vinden is, mocht gewaar worden in zijn hart, citeerde hij vaak Asaf: "Wien heb ik nevens U in de hemel? Nevens U lust mij ook niets op de aarde" (Ps. 73 : 25). Verschillende preken, die nu uitgegeven worden, hebben we uit zijn eigen mond gehoord. Zo ook de preek over Jesaja 27 : 2 en 3 in "Aan de zee van Tiberias" hebben we als een nabetrachtingspreek gehoord. We weten hoe onze ziel bij deze gelegenheid als een gewaterde hof geweest is. Daarom zijn we ook zo hartelijk verblijd met de uitgave van deze bundels. Satan heeft wel geprobeerd om het leven van ds. Van de Woestijne moeilijk te maken. Veel strijd heeft hij in zijn leven moeten ondervinden, maar de Heere heeft hem op een bijzondere wijze bijgestaan!

Daarom kon hij ook zo tot onderwijs voor Gods volk zijn, en kwam hij met zaken op de preekstoel waar anderen op dat moment mee te worstelen hadden. Het deed ons dan ook zeer goed in het voorwoord van onze geliefde ambtsbroeders, ds. F. Mallan, in deze prekenseries te lezen, dat ondanks de vele oorblazers, die scheiding trachtten te veroorzaken tussen beide leraars, de band der liefde gebleven is. Ds. Mallan schrijft: "Waarom dit nu op deze wijze nog onder de aandacht van de lezers gebracht? Omdat de Heere het waardig is ervoor erkend te worden dat Hij de listige aanslagen van de boze heeft weten te verijdelen, zodat de band der vriendschap gebleven is."

We stemmen in met het 'Ten Geleide' van de uitgever: "Dat deze uitgaven mogen strekken tot onderwijzing, bemoediging, vertroosting en ondersteuning van al diegenen die Zijn verschijning hebben lief gehad", en we willen er het volgende nog aan toe voegen: en mocht het zijn als middelen in Gods hand tot uitbreiding van Zijn koninkrijk.

We bevelen deze keurig verzorgde boeken van harte aan!

Johannes Calvijn, Jezus spreekt zalig. Uitg. Den Hertog B.V. Houten. 1993. 87 blz. Prijs ƒ 15, 90

Het boekje wat we thans te bespreken hebben is een bundel preken van de grote Reformator en leraar Johannes Calvijn. We weten hoe hij net als de apostel Paulus, een 'vooropleiding' gehad heeft voordat hij onderwijs ontving op de oefenschool van vrije genade.

Zijn opleiding op de aardse academie was niet de wezenlijke oorzaak dat hij een van de Reformators geworden is. In zijn verklaring van de Psalmen uit het jaar 1537 schrijft hij dat God hem, die hardnekkig was overgegeven aan het pausdom, 'plotseling bekeerde' en zijn hart beteugelde en tot gedweeheid bracht. Toen kreeg hij onderwijs voor zijn 'ziel'.

De Heere heeft zijn 'vooropleiding' willen gebruiken om werkzaam te kunnen zijn in Zijn dienst met zijn fijn taalgevoel en ijverige geest om als polemicus Gods Woord te verdedigen tegen allerlei dwalingen. Dat hij daar veel vijandschap door ondervinden moest laat de grote Hervormer ook uitkomen in de laatste twee van deze vier uitgegeven preken. Hij geeft in deze bundel over de Zaligsprekingen niet alleen praktische lessen voor het tijdelijke leven maar ook voor het leven der genade.

In de eerste preek beschrijft hij, dat niemand een discipel van Christus wil zijn uit eigen beweging, want wij verwerpen en weerstaan de waarheid, zolang het ons mogelijk is (59), maar Hij Zelf roept de Zijnen in Zijn school om het a b c te leren. Hetwelk inhoudt zichzelf te verloochenen en het kruisdragen achter de Middelaar (9, 10). Duidelijk beschrijft hij wat het begin van de zaligheid is, namelijk het gevoelen van onze nood hetwelk ons uit doet drijven tot God (15).

Hij beschrijft ook wie zich tot de Zijnen mag rekenen, en wel dezulken die onder anderen het pak van veroordeling torsen (9), en door Christus arm, klein en verootmoedigd gemaakt (12, 21), en verbroken en verslagen zijn (19). Dat is een armoede hetwelk binnen in ons gevonden moet worden (13), hetwelk de oorzaak is van het oprechte treuren (19), en die alleen zullen ook getroost worden (20). Hij beschrijft ook de strijd van de 'gelovige', waardoor hij zich zo ellendig leert kennen, dat hij komt als tot de wanhoop en ziet zich als in een afgrond verzonken, totdat God hem te hulp komt (17). Duidelijk omschrijft hij het onderscheid tussen het treuren van de gelovigen en de ongelovigen (20, 21). Daarom zegt hij dat de belofte tot de gelovigen gedaan wordt (17), en alleen zij zullen de smaak van de belofte hebben, daarentegen blijft het voor de ongelovigen verborgen (24).

Hoeveel 'Calvinisten' of beter gezegd, hoeveel 'leerjongens van Christus' hebben kennis van bovengenoemde zaken?

In de tweede preek over 'de gerechtigheid' blijft Calvijn stil staan bij de natuurlijke zin van deze waarheid om 'rechtvaardige klachten' te mogen hebben (30), en wijst op de noodzaak om deze leer der gerechtigheid in praktijk te brengen (48-51). Hij beschrijft hier niet de diepere betekenis zoals onze hooggeachte kanttekenaars dit wel doen: "Hongeren en dorsten naar de ware gerechtigheid in Christus."

Calvijn spreekt zijn lezers aan met 'wij' en 'ons', zodat wij deze preken wel met enig onderscheid dienen te lezen. Hij beschrijft hier hoofdzakelijk hoe de gelovigen de zaligsprekingen toegepast krijgen. We hebben dan ook bepaalde passages zoals op blz. 39 en 47 zo op te vatten, anders zou er misverstand kunnen ontstaan.

Op biz. 47 lezen we: "Wanneer wij twee mensen zien die elkaar niet verdragen kunnen, laten we dan medelijden hebben met de arme zielen die op weg zijn naar het verderf, terwijl zij gekocht zijn met het bloed van onze Heere Jezus Christus." Dat hij hier over 'gelovigen' schrijft wordt duidelijk als hij op de volgende bladzij opmerkt: "En om daarentegen Zijn discipel te zijn, is niet enkel nodig..."

In deze preken komt niet alleen zijn uitwendige strijd in het kerkelijke leven openbaar (48, 52, 53, 60-63, 66), maar ook zijn inwendige zielestrijd: "Bovendien hebben wij te erkennen dat wanneer wij het goede zoeken, dat altijd hinkende zal gaan in plaats van dat wij lopen. Er zijn zoveel onvolkomenheden en ellendigheden. Niemand die dat niet erkent als hij zich zonder geveinsdheid onderzoekt (71). Daarom gevoelde hij ook zo zeer de noodzaak om in Christus aangezien te worden (72).

We willen nog opmerken, dat we op blz. 14 het Franse woord 'sou' lezen hetwelk 'stuiver' betekent. Overigens behoort het hier in meervoud, 'sous', geschreven te worden.

We hopen dat er nog lezers onder ons mogen zijn die de leer van Calvijn willen onderzoeken. Het is onze wens, dat zijn werken nog de oorzaak mogen zijn van een hervorming des harten en een reformatie des levens!

Ds. J. Roos.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen