Vierhonderdvijftig jaar Kerkhervoming

(1517—1967)

Het is op 31 oktober vierhonderdvijftig jaar geleden dat die machtige geestesbeweging zich baan brak die we kennen on-

/ der de naam reformatie of kerkhervorming. Op zichzelf is de reformatie een wonder Gods. Want zeker, vooral in de vijftiende eeuw leefde er in de kerk een sterke behoefte aan reformatie. Velen konden zich niet vinden in het uiterlijk machtsvertoon van de kerk, dat steeds sterker werd, terwijl de eenvoudige vraag hoe we met God verzoend worden steeds meer op de achtergrond kwam. Velen verlangden terug naar de eenvoud des geloofs van de eerste christengemeente. Toen dan ook de kerkhervorming doorbrak vond ze een vruchtbare voedingsbodem in veler hart. Zo alleen moeten we ook verklaren dat zovelen zich van meetaf verwant voelden aan de hervormers als Luther en Calvijn en hun leer gaarne aannamen.

Aan de kerkhervorming is onafscheidelijk de naam Maarten Luther verbonden. We moeten echter niet denken dat de hervorming het werk is geweest van deze man. Hij is als instrument gebruikt door de Heere zonder dat hij er eerst zelf erg in had. Iemand heeft eens geschreven: elke reformatie begint met een reformatorische daad Gods in de ziel van hem die tot reformatie geroepen wordt. Zo is het ook gegaan in de dagen van de kerkhervorming. Luther heeft persoonlijk geleerd wat de genade Gods voor een verloren zondaar betekent. Hij had vanwege zijn zonden gevreesd en gebeefd want hij zag eigenlijk niet anders dan een straffende gerechtigheid Gods, Die de zonde niet zien kan en daarom de zondaar straffen moet. Maar dan breekt het licht der genade bij hem door. Hij leert verstaan dat de gerechtigheid die Christus verworven heeft voor Zijn volk aan de zondaar wordt toegerekend en geschonken door het geloof. Daarom is een ieder die het ware zaligmakende geloof deelachtig is een rechtvaardige voor God vanwege die toegerekende gerechtigheid, die ons uit vrije genade ten deel valt. En toen dat steeds helderder en klaarder werd voor Luther, moest hij wel komen tot het schrijven van de zogenaamde vijfennegentig stellingen tegen de „aflaat" die het sein geworden zijn voor de kerkhervorming. Toen brak er een stroom los die niet meer te stuiten was. Het was de stroom van de Heilige Geest, Die de waarheid van Gods Woord deed verstaan. En uit deze waarheid mag de kerk van vandaag nog leven. En bij deze waarheid alleen kan de kerk leven. De leer der reformatie gaat terug naar de Heilige Schrift en daarom naar de leer van de apostelen en profeten.

We moeten de reformatie niet louter zien als een protest tegen Rome. Dat zou tenslotte alleen maar negatief zijn. Neen, de reformatie is positief gericht op de gehoorzaamheid aan de Heere Jezus Christus, de Koning van de kerk. Die door Zijn Woord en Geest Zijn gemeente in alle waarheid leidt.

En daarom is er dan ook geen enkele reden om in onze tijd van „oecumenische verbroedering" de herdenking van de kerkhervorming maar af te schaffen. De reformatie is niet in de eerste plaats antirooms maar pro-Schrift. Luther heeft er op de 31ste oktober van het jaar 1517 geen erg in gehad dat hij zich tegen de rooms-katholieke kerk opstelde waartoe hij behoorde. Hij heeft er geen erg in gehad dat de leer die hij verkondigde een breuk met het roomse kerkinstituut van pausen, bisschoppen en andere machthebbers was. Want wanneer men terugvalt op het Woord van God — en dat is tenslotte reformatie — kan het niet anders dan dat men slechts één Koning erkent Die Zijn kerk door Zijn Woord en Geest leidt en regeert.

Daarom moeten we niet alleen tegen Rome maar ook tegen al die geestesstromingen die aan de waarheid van Gods Woord tekort doen als zonen van de reformatie ons opstellen. Dat is in het jaar 1967 onze positieve taak.

We kunnen ons bedroeven dat de kinderen der reformatie zo uiteengevallen zijn in allerlei kerken en groeperingen. Maar hoewel het onze roeping is om de eenheid te zoeken van allen die de Heere willen dienen naar Zijn Woord, zullen we nimmer mee mogen werken aan een eenheid boven geloofsverdeeldheid. Daarom kunnen we ons beslist niet verenigen met die eenheidsbeweging der kerken die waar-

heid en leugen bijeen zoekt te brengen. We verwerpen nog steeds allerlei wind van leer zoalé die in roomse, vrijzinnige en neo-vrij zinnige kringen gevonden wordt. En we kunnen dan ook niet samen met roomsen en vrijzinnigen de hervormingsdag vieren en de kerkhervorming gedenken. Daarbij blijven we vasthouden aan de drie wachtwoorden van de hervorming.

Door de Schrift alleen — Sola Scriptura.

Het Woord Gods is ons enige richtsnoer voor geloof en( leven. Van dat Woord zal men afblijven, heeft Luther eens gezegd. Dat Woord is voor ons de waarheid. Naar dat Wjoord willen we ons laten leiden.

Door genade alleen — Sola gratia.

Het Woord Gods spreekt van souvereine genade voor een verloren schuldige zondaar. Wij hebben de dood en het oordeel verdiend, maar in Christus Jezus is ons vergeving en verzoening bereid. Het bloed van Jezus Christus, het Lam Gods, reinigt ons van alle zonde, uit louter genade.

Door het geloof alleen — Sola fide.

Niet door de werken maar door het geloof zijn we rechtvaardig voor God. Het geloof is de hand waarmee we de weldaden van Christus mogen aannemen. In het geloof ligt geen verdienste. Christus immers heeft de zaligheid voor mij verworven. Maar ik krijg deel aan die zaligheid door het geloof.

In deze geest willen we ook dit jaar met dankbaarheid de kerkhervorming herdenken. En daarbij de grote daden Gods verkondigen, Die Hij in de dagen van de reformatie heeft verricht. En bidden om de Heilige Geest opdat Hij ons in alle waarheid zou leiden ook in de toekomst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen