WERKEN IN ZIERIKZEE: EEN BELEVENIS

Zierikzee - een gemeente met een geschiedenis

In de geschiedenis van onze Christelijke Gereformeerde Kerken komt de naam Zierikzee regelmatig voor. Samen met de gemeente Noordeloos en Teuge bleven wij in 1892 christelijk gereformeerd; bleven wij bij het beginsel van de Afscheiding. Het grote wonder dat de Here uit het verloren menselijk geslacht Zich een gemeente vergadert door Woord en Geest is bepàlend, ook voor de geschiedenis van onze gemeente. Dwars door menselijke zonden, ontrouw en tekorten bleef de Here getrouw, in onze gemeente, die al sinds 1836 bestaat. Sinds dat jaartal mag er in onze stad een gemeente van de Here Jezus Christus zijn, die wil staan op het fundament van Gods Woord en de gereformeerde belijdenissen. Ook vandaag begeren wij, met alle lek en gebrek die ons mensen eigen is, gemeente van Hem te zijn. Wij, die toch Zijn lichaam zijn met verschillende leden, met onderscheiden gaven en mogelijkheden, begeren te leven tot Eer van Hem, Die Zichzelf heeft overgegeven en prijsgegeven, tot een volkomen verzoening van al onze zonden.

Naar de mens gesproken is het aan de bezielende leiding van ds. Philippus Johannes Wessels te danken dat wij in 1892 staande zijn gebleven. De voormalige docent aan de Theologische School, ds. J.Wisse Czn, gaf na de dood van ds. Wessels in 1903 leiding aan het gemeentelijk leven. In zijn tijd en in die van ds. S. van der Molen was er in onze gemeente nog sprake van het gezelschapsleven. Hier en daar kwamen Gods kinderen bij elkaar in conventikels om daar samen Gods Woord en eigen ervaringen in de omgang met de Here te bespreken. Oudere gemeenteleden kunnen daarover nog verteilen, al wordt hun aantal steeds minder.

In de periode van ds. H. Hoogendoorn (1929-1947) verdween dit gezelschapsleven. Ds. Hoogendoorn heeft de gemeente steeds gewezen op het gevaar van die conventikels. Hij was wars van “subjectivisme” en wees de gemeente in prediking en pastoraat steeds weer op het persoonlijk geloof in de Here Jezus Christus, de Redder en Behouder van zondaren: Gods antwoord op onze diepste nood. De gemeente werd tijdens zijn ambtsbediening onderwezen in de heilsgeheimen Gods en op het gevaar van al te veel aandacht voor het “onderwerpelijke”.

De periode van ds. M. van der Klis (1948-1964) mag gekenmerkt worden door een zeer praktische prediking. Onder zijn leiding kwam het ook in Haamstede en Kerkwerve tot gemeentevorming. Hij bleek de juiste man te zijn op de juiste plaats, Gods zorg voor de gemeente, speciaal tijdens en na de stormramp in 1953, die ook ons eiland trof.

In ds. P. Op den Velde ontving de gemeente van Zierikzee een mensenkenner bij uitstek. Hij poogde het gemeentelijk leven in prediking en pastoraat op een hoger geestelijk niveau te brengen. Ds. Op den Velde had diep inzicht in de verbanden in de Heilige Schrift. Hij was een echte denker die veel voor onze gemeente heeft betekend. De Here heeft hem op 54-jarige leeftijd Thuisgehaald en het gemis werd duidelijk in ons kerkelijk en gemeentelijk leven gevoeld. Naast deze trouwe dienstknechten gaf de Here ons vele ouderlingen en diakenen, die wisten waar het om ging en die duidelijke geestelijke leiding mochten geven aan het gemeentelijk leven.

Het past mij niet een karakterisering te geven van de ambtelijke bediening van ds. B. de Graaf (1978-1989), ds. H.J.Th. Velema (1995- heden) en mijzelf (sinds 31 augustus 1990 predikant van deze gemeente). Sommigen in onze gemeente zien die periode vanaf 1978 als een periode van “verrechtsing”. Laat de geschiedschrijver daarover in de toekomst maar oordelen. Feit blijft dat de genoemde predikanten niets liever willen dan te staan op het fundament van Woord en belijdenis en zij niets liever doen dan de kudde Gods, evenals al hun voorgangers, te voeden en weiden in de grazige weiden van Gods Woord.

Waarom ik enigszins inga op de geschiedenis van onze gemeente, vindt zijn oorzaak in het feit dat de positie van Zierikzee in het geheel van ons kerkelijk leven niet los te zien is van die geschiedenis en die geestelijke situatie die de gemeente stempelt.

In Zierikzee merk je als predikant dat je staat op de stevige schouders van je voorgangers. In de praktijk van de geestelijke bearbeiding van de gemeente merk je juist hoezeer voorgangers sporen hebben getrokken en die ook hebben achtergelaten in de gemeente.

Zierikzee- een eigentijdse gemeente

De gemeente komt ‘s zondags trouw op naar de samenkomsten. Het is een lieve lust hier te preken. Er is afname en overname. Het Woord Gods is en blijft de kern in de erediensten. Het verenigingsleven is in volle gang, al blijven er zeker wensen over als het gaat om deelname van gemeenteleden aan activiteiten in de week.

Men is er voorzichtig mee vernieuwingen door te voeren, al is er voor beide predikanten voldoende ruimte om zichzelf te zijn.

Over het algemeen zijn de leden van de gemeente hardwerkende mensen. Probleem op Schouwen-Duiveland is de werkgelegenheid, nu de landbouw en de veeteelt steeds minder banen schept. Vele jongeren trekken uit de gemeente weg, nadat zij elders hebben gestudeerd. U komt in heel wat gemeenten, overal in Nederland, Zierikzeeënaars tegen die daar werk hebben gevonden en zich daar hebben gevestigd.

Veel activiteiten in verenigingen en catechisaties vinden op vrijdag, zaterdag en zondag plaats, omdat vooral studerende jongeren de hele week van huis zijn en pas vrijdag thuis komen om daarna ’s maandags weer te vertrekken.

Zierikzee is een eigentijdse gemeente met een traditionele inslag. Zij vraagt van de kerkenraad, de predikanten, een open oog, een open oor en een open hart voor de vragen, die er leven in de harten van oudere en jongere gemeenteleden. Vanuit een open pastorale houding dient men naar elkaar te luisteren en is er veel bespreekbaar. Momenteel is de kerkenraad bezig zich te bezinnen op de vraag hoe wij onze jonge mensen via prediking en pastoraat kunnen binden aan de dienst van de Here. Via een beleidsplan worden gedachten en ideeën uitgevoerd; dit alles met de bede: Here, zegen ook dit werk.

Zierikzee - een gemeente met verscheidenheid

Het veelkleurig patroon dat de gemeente vertoont is ook zichtbaar voor de ambtsdragers, die hier dienen. Die verscheidenheid vertaalt zich in uiteenlopende meningen over tal van zaken. Ouderlingen en predikanten merken dat tijdens hun gang door de gemeente op de huisbezoeken. Soms haken gemeenteleden af en vertrekken zij naar zustergemeenten of naar andere kerkverbanden. Voor behoudenden is Zierikzee dan niet behoudend genoeg, voor progressieven te weinig progressief. Het behang in Haamstede vertoont wat lichtere kleuren, terwijl het behang in Sirjansland (Geref. Bond) wat donkere kleuren laat zien, maar hoe dan ook, in heden en verleden zag het er voor sommigen onder ons toch wat aantrekkelijker uit daarheen te vertrekken. Tijdens de ambtsperiode van ds. M. van der Klis werden de gemeenten van Haamstede (26 juli 1956) en Kerkwerve (14 februari 1958) geïnstitueerd. Toen zijn ook de kerkelijke grenzen tussen de gemeenten Haamstede, Kerkwerve en Zierikzee vastgesteld. Doch na verloop van tijd, door verilizing van eigen leden op Schouwen-Duiveland, door vergroting van de mobiliteit van de gemeenteleden en door andere oorzaken konden de gemeenteleden niet aan die kerkelijke grenzen worden gebonden, tot ongenoegen van de kerkenraden.

Een aantai jaren geleden kwam in deze stad een Christengemeente (evangelisch van inslag) tot stand. Een aantai families vertrok naar die gemeente, al bleef de “schade” in onze gemeente beperkt. Uiteraard hebben wij het afscheid van die gemeenteleden moeilijk gevonden. Zij hadden zeker ook bij ons een warme plaats en we hadden ze graag, net als de anderen die ons hebben vertaten, vastgehouden.

Zierikzee - een grote gemeente

Voor een klein provinciestadje als Zierikzee is (met 10.000 inwoners) hebben wij een grote gemeente van ongeveer 1160 leden. In de stad kom ik dan ook altijd gemeenteleden tegen. Dat geeft altijd stof tot ontmoeting en gesprek. Wij zijn als gemeente heel nadrukkelijk aanwezig in de samenleving in deze stad. Op ons eiland zijn wij de gemeente die het meeste kerkbezoek heeft. Dat is geen zaak om trots op te zijn. Het stemt tot dankbaarheid en schept ook verplichtingen: adeldom verplicht.

De kerkenraad werkt hard. Wij hebben een kerkenraad die bestaat uit 19 ouderlingen, 8 diakenen en 2 predikanten- in totaal 29 man. Elke maand komt de kerkenraad in brede samenstelling bijeen, de diaconie vergadert elke 14 dagen, de smalle kerkenraad- alleen de ouderlingen- vergadert eenmaal in de maand. Vooral op de smalle kerkenraadsvergaderingen komen de vreugden, zorgen en moeiten van het gemeentelijk leven aan de orde. De huisbezoeken worden verslagen en ook de beide predikanten doen verslag van hun werkzaamheden, waarbij zij aangetekend dat zij dat niet doen van die bezoeken/pastorale contacten die vallen onder de ambtelijke geheimhouding. De samenwerking in de kerkenraad is goed en open. Ter voorbereiding van elke brede kerkenraadsvergadering komt het moderamen bijeen. Zij vormen geen kerkenraad in de kerkenraad.

Het is voor de beide predikanten heel goed te luisteren naar hun inbreng. De moderamenleden kennen de gemeente immers beter dan de predikanten. Binnen het moderamen wordt ook heel vertrouwelijk gesproken en willen wij niets anders dan dienend bezig zijn tot opbouw van de gemeente. Voor mijzelf is het steeds duidelijker geworden in de loop van mijn ambtelijk dienen dat wanneer er vrede in de kerkenraad is, er ook vrede in de gemeente is. Wij begeren niet de rust van het kerkhof, maar de rust van de hofkerk, waar de Heiljge Geest werkt en het gebed verhoord wordt: “ontwaak, noordenwind! en kom, gij zuidenwind! doorwaai mijn hof, dat zijn specerijen uitvloeien”.

Zierikzee - een gemeente met drie predikanten en één spreekplaats

Gedurende vele jaren hebben verschillende predikanten gebruik mogen maken van de goede diensten van de ambtsdragers. Speciaal mogen genoemd worden- naast vele anderen- de namen van wijlen ds. J.P. Meijering en wijlen broeder J.C. Spaans en broeder K.T. de Jonge. Zij hebben zich gedurende hun ambtsperioden volledig ingezet voor de gemeente en daarmee veel pastoraal werk verricht ter verlichting van de taak van de predikant. Hun namen worden nog steeds met respect in de gemeente genoemd evenals die van anderen die ons door de dood zijn ontvallen en de Here nu dag en nacht mogen dienen in Zijn tempel.

De huidige predikanten ontvangen veel steun van broeder J.C. van Beveren, die de gemeente door en door kent en hen met raad en daad terzijde staat. Helaas zal br. Van Beveren aan het einde van dit jaar afscheid van de kerkenraad moeten nemen, gezien zijn leeftijd.

Tijdens mijn ambtsbediening werd de behoefte aan een tweede predikant steeds duidelijker merkbaar, speciaal gezien de pastorale verzorging van de gemeente. Het classicaal verband, het kerkelijk samenleven in de particuliere synode van het zuiden en het landelijk kerkverband deden nogal eens een beroep op de predikant van Zierikzee.

Na zorgvuldige overwegingen en open besprekingen in kerkenraad en gemeente werd besloten over te gaan tot het beroepen van een tweede predikant. Groot was de dankbaarheid dat dit beroepingswerk werd gezegend door de komst van ds.H.J.Th.Velema naar Zierikzee.

Samen mogen wij werken in de gemeente en dat is een geweldig mooie belevenis. Het samen dienen van deze gemeente geeft ook verlichting van de werkdruk. Een predikant “lijdt” immers het meest aan het werk waaraan hij niet toe komt.

Het wordt echter door beide predikanten als een minpunt ervaren dat zij niet elke zondag tweemaal in eigen gemeente kunnen voorgaan. We zullen maar zeggen dat vacante gemeenten er goed mee zijn hulp vanuit Zierikzee te kunnen krijgen.

Wel zijn beide predikanten aanwezig op de avondmaalszondagen, bij het doen van openbare geloofsbelijdenis en bij de ambtsdragersbevestiging.

Wekelijks bespreken zij samen de zaken die in de gemeente hun aandacht nodig hebben. Zij hebben geen ambtelijke geheimen voor elkaar en de samenwerking werkt uitstekend.

Inmiddels hebben we ook een derde predikant in de persoon van ds. C.J. v.d. Boogert, die vanuit Zierikzee is uitgezonden voor de Evangelieverkondiging onder Israel. Via zijn driemaandelijkse rapportage en zijn maandelijkse bijdrage aan ons plaatselijk kerkblad, zijn bezoeken aan de gemeente tijdens zijn verlof en het voorgaan in de gemeente tijdens dat verlof blijven we van elkaars wel en wee op de hoogte. Een speciaal ingestelde Israëlcommissie verzorgt de contacten met de familie V.d. Boogert vanuit de gemeente.

Zierikzee - een goede gemeente?

Regelmatig wordt mij de vraag gesteld: gaat het goed in Zierikzee? Wat is goed? Het gaat pas goed in Zierikzee als ieder lid en dooplid persoonlijk de Here kent en vreest, wanneer wij allen leven vanuit de schatten van het Woord en de erfenis van de Reformatie, neergelegd in onze belijdenisgeschriften. Zo ver is het nog (lang) niet. Er is nog veel werk aan de winkel. Het gebed om het doorbrekend werk van de Heilige Geest is niet overbodig.

Blijft het niet een wonder dat de Here ondanks alles van ons nog naar de gemeente van Zierikzee wil omzien?

Daarom is en blijft het een vreugde en een belevenis om in de gemeente van Zierikzee te mogen werken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen