Theodorus van der Groe

Zijn leven

Theodorus van der Groe is één van de bekendste vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie. Hij werd 3 September 1705 geboren te Zwammerdam. Zijn vader was daar predikant. Theodorus bezocht de lagere school en daarna de latijnse school (te vergelijken met ons gymnasium). Toen hij bijna 19 jaar was ging hij theologie studeren in Leiden. Daar volgde hij ondermeer colleges van Joh. à Marck (kergeschiedenis) en van T.H. van den Honert (dogmatiek). Nadat Van der Groe beroepbaar was gesteld, duurde het een half jaar voordat hij een beroep kreeg van de gemeente van Rijnsaterwoude. Op 19 maart 1730 werd hij daar als herder en leraar bevestigd. In Rijnsaterwoude bestrafte hij zonder aanzien des persoons de zonden en riep het oordeel Gods uit over alle onbekeerden. In de herfst van 1735 kwam hij op 30- jarige leeftijd krachtdadig tot bekering. Deze ommekeer was van grote invloed op de inhoud van zijn prediking. Hij ging diep afdalen in de doodstaat van de mens en ging peilen de arglistigheid van het verdorven hart. Het ging doorklinken in zijn prediking: alles schade en drek achten om de uitnemendheid van de kennis van Christus. Ruim tien jaren heeft Theodorus van der Groe gearbeid in Rijnsaterwoude. Op 14 april 1740 kreeg hij een beroep van de gemeente van Kralingen. Hij kreeg vrijmoedigheid dit beroep aan te nemen. In zijn tweede gemeente zou hij tot aan zijn dood arbeiden. Op 10 juli werd hij tot predikant van Kralingen bevestigd met de woorden uit Openbaring 2:10 “Zijt getrouw tot den dood, en ik zal u geven de kroon des levens.” In Kralingen heeft Van der Groe 44 jaar mogen arbeiden. In de gemeente van Kralingen werd in zijn tijd censuur toegepast vanwege de volgende oorzaken: sabbatschennis, dronkenschap, het oneerbiedig en ongodsdienstig opvoeden van de kinderen door de ouders en fraudering van ’s lands middelen. Op woensdagavond hield hij winteravondpredikaties. Toen hij 49 jaar was trad hij in het huwelijk met Johanna Cornelia Bichon, die 45 jaar was. Er werden geen kinderen uit dit huwelijk geboren. Van der Groe was een boetgezant op Sions muren. Begin juni 1784 werd Van der Groe ziek en hij stierf op 24 juni om de eeuwige rust in te gaan. Veel boeken zijn van zijn hand verschenen. Bekend is zijn levenswerk dat in 1752/1753 uitkwam “Toetssteen der waare en valsche Genade.” In dit werk wordt onderscheid gemaakt tussen de zaligmakende genade en de gemene gaven of werking van de Heilige Geest. De norm die hierbij wordt aangelegd is de Heidelbergse Catechismus. Met name in zijn biddagpredikaties riep Van der Groe land en volk op terug te keren tot de Heere en Zijn Woord. Er zijn heel wat werken van Van der Groe verschenen. Van der Groe heeft ondermeer ook 48 preken geschreven over het lijden van Christus uitgegeven in twee banden. In verband met de lijdenstijd willen wij hieruit wat doorgeven.

Lijdensstof

We willen iets weergeven uit de preek over Matth. 27:51-56 over de wonderen die plaatsvonden bii het sterven van Jezus, de ontsteltenis van de hoofdman en de schare daarover en het van verre staan van Jezus’ bekenden. Eerst behandelt Van der Groe de wonderen die plaatsvonden bij het sterven van de Zaligmaker. Vervolgens Staat hij stil bij de verbaasdheid, de verwondering, die deze wonderen opriepen bij de hoofdman over honderd en bij de Joden en de heidenen die aanwezig waren bij het sterven van Christus. Tenslotte besteedt hij aandacht aan de vrouwen die dit alles van verre aanschouwden. In de uitgave die ik in mijn bezit heb vindt u het slot van de preek van Van der Groe op de blz. 431, 432, 433 en 434 van deel twee van de lijdenspredikaties. “Ziet daar mijn vrienden! Dit vermaarde gedeelte uit de geschiedenis van het lijden van onze gezegende Zaligmaker wederom afgehandeld. Met een woord moeten wij nu maar zeggen, dat noch Jood, noch iemand, aan de waarheid van dit gehele verhaal, in het allerminste moet twijfelen. Want drie van de vier Evangelisten hebben het eenparig getuigd in een tijd dat al deze dingen vers gebeurd waren; en niemand: noch Jood, noch heiden, heeft er toenmaals een woord tegen durven kikken, of de Evangelisten van leugentaal beschuldigen, hetwelk een onwraakbaar bewijs is van de waarheid van de gehele geschiedenis. Wat zegt gij nu allen, die ons heden gehoord hebt van Jezus onschuld? Zal daar nu nog een mens ter wereld aan durven twijfelen? Nu heeft het de zon getuigd, de aarde, de steenrotsen, de graven, de ontslapen heiligen, de hoofdman met zijn bij zich hebbende Soldaten; ja al de scharen van Joden en heidenen, die bij ’s Heilands kruisiging tegenwoordig geweest zijn. Dat dan nu een Jood in eeuwigheid zwijge en ophoude onze onschuldige Zaligmaker te lasteren. Tot besluit moeten wij hier nog bijvoegen, dat de aardbeving, die hier bij Jezus’ sterven voorviel, al wederom zeer levendig in de oude Godspraken voorzegd lag. De profeet Haggaï heeft er dus van gesproken Kap. 2:7, ‘want alzo zegt de Heere der heirscharen, nog eens, een weinig tijds zal het zijn, en Ik zal de hemelen en de aarde en de zee en het droge doen beven.’ Let wet! De Heere der heirscharen zou dat nog een een weinig tijds doen. Het was al eens geschied, bij de oude verbondmaking op Sinaï, toen het aardrijk ook beefde; maar de Heere zou dat nu nog eens doen, als Hij met de dood van Zijn Zoon het nieuwe verbond, de nieuwe erfmaking met het ware Israël aanging, dan zou hemel en aarde en alles nog eens, een weinig tijds beven; en dat is hier nu vervuld in deze korte, doch geweldige aardbeving, tot een teken, dat alle beweeglijke dingen van het Oude testament, nu in zulke dingen veranderden, die nooit wederom zouden bewogen worden; gelijk de Apostel Paulus, die Godspraak van Haggaï hiertoe duidelijk brengt, Hebr. 12: 26 en 27. Om nu te eindigen toehoorders! Leert wederom uit alle dingen, die gij heden gehoord hebt, deze volgende plichten van godzaligheid! Ja leert ze niet slechts, maar doet en betracht ze! Scheurde het voorhangsel van de tempel, dat moet u bewegen alle bedekselen van onwetendheid, alle voorhangsels van onkunde, die velen uwer over hun verstand hebben, door Gods genade geheel te verscheuren. Nu zijn de schaduwen verdwenen, en het heiligdom des geloofs en de zaligmakende wijsheid staat nu voor een ieders oog open; en daarom, laat Gods rechtvaardige Knecht u allen te zamen, door Zijn kennis nu rechtvaardigen! Oefent uzelf in de geloofswaarheden en wandelt niet langer met de bedekselen der schande, in uw blinde onwetendheid; want God zal Zijn wetenschap in genen dage, van uw handen afeisen; en wee u dan! Die in zo een groot licht van ware kennis nog blind en onkundig gebleven zijt! Scheurde hier bij Jezus sterven in een zware aardbeving de steenrotsen en de graven; scheurt gij ook uw harten, gij wederhorig volk! En niet uw klederen. Verhardt u niet langer tegen God en Zijn vermaningen! Blijft toch niet langer zo ongevoelig, zo verstokt, zo hardnekkig in uw onbekeerlijk hart voortwandelen; maar laat het aardrijk uwer zielen, door de prediking van het Evangelie, ook eens geschud en bewogen worden! Laat des Heeren vreze en verschrikkingen eens op u vallen! Stonden de gestorven heiligen wederom op uit hun graven; mijn vrienden! Tracht ook als heiligen, die door het bloed en de Geest van de Heere Christus geheiligd zijt, uit de dood der zonden, in welke gij tot nog toe als begraven gelegen hebt op te staan, en wandelt voortaan in een nieuw leven. Vertoont u als zulke heiligen ook aan de burgers van het heilige Jeruzalem. Laten zij, die u voor dezen gekend hebben, toen gij dood en begraven waart in de zonden nu zien, dat de Geest van Christus u, uit die dood heeft opgewekt en levend gemaakt! Hadden de wonderen, die hier gebeurden op de heidense hoofdman zoveel kracht, dat hij er door bekeerd werd, en de ware God van die tijd af recht verheerlijkte, waar zijt gij, natuurlijke zondaars! Wilt gij niet, dat deze blinde heiden in het laatste oordeel tegen u opsta, laat dan ook al deze tekenen en wonderen die gij heden gehoord hebt u bewegen om God daarover te verheerlijken! Wordt er ook bekeerd door! Bekeert u van uw boze werken, o onbekeerd huis van Israël! Riep de hoofdman met zoveel oprechtheid van de gestorven Heiland uit, “waarlijk, deze Mens was Gods Zoon” doet ook uit een waar geloof, een zo kostelijke belijdenis! Houdt den Heere Christus voor de waarachtige en rechtvaardige Zoon van de levende God! Eert Hern altijd als zodanig een. Omarmt Hem met de armen van uw ziel! Was Hij rechtvaardig, zoekt ook in Hem uw rechtvaardigheid! Tracht in Hem, en in Zijn zalige gemeenschap ook van de zonden gerechtvaardigd te worden en wandelt ook met Zacharias en Elizabeth als ware rechtvaardigen voor de Heere uw God! Keerden al de scharen wederom naar huis met de uiterste verbaasdheid slaande op hun borsten, gaat uit dit huis de Heeren nu ook naar uw huizen met een verslagen en bewogen hart en maakt misbaar over uw zonden! Eindelijk, aanschouwden de vrouwen Jezus kruisdood van verre, ziet gij ook van verre, van dit lage aardrijk dat zover van de hemel der hemelen af ligt, op Hem als op de overste Leidsman des geloofs! Beschouwt vandaar nog gedurig Zijn dood en bitter lijden als de enige grond van uw ganse zaligheid! Zo doende hebben wij een gegronde hoop en zekere verwachting, dat wij ook in de dag der opstanding met al de levend gemaakte heiligen eens weder uit onze graven zullen uitgaan en ons van daar begeven naar de heilige stad, het hemelse Jeruzalem, om aldaar te verschijnen voor de troon van God en vele duizenden van heilige engelen en het Lam, Dat mede op die troon zit, eeuw in eeuw uit te verheerlijken. Amen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen