Wat zijn amandelen en wat is hun functie?

De amandelen worden wel genoemd de wachtposten bij de ingang van de luchtweg en het spijsverteringsstelsel. Men verdeelt ze in keel- en neusamandelen.

In de medische wereld spreekt men van tonsillen en adenoid. De tonsillen kan men zien bij wijd geopende mond, aan weerszijden van de tongbasis gelegen, achterin de keel. De neusamandelen (het adenoid) zijn niet zichtbaar van buitenaf. Dit weefsel ligt hoog achter in de keelholte, daar waar de neusgangen uitmonden, en waar de ingang van de buis van Eustachius is (dit is de verbinding tussen keelholte en middenoor).

Deze ligging bepaalt in belangrijke mate het klachtenpatroon als de neusamandel ziek is. Zowel keel- als neusamandelen zijn met name op de kinderleeftijd nogal eens een bron van klachten. Lange tijd heeft men gedacht (ook in de medische wereld), dat je ze beter kwijt dan rijk kon zijn, aangezien ze toch alleen maar narigheid veroorzaakten.

Bescherming
De laatste tijd denkt men daar duidelijk anders over. De amandelen lijken wel degelijk een belangrijke functie te hebben. De weefsels, waaruit ze zijn opgebouwd, spelen een, weliswaar nog niet geheel duidelijke, rol in de produktie van afweerstoffen tegen vreemde indringers, zoals bacteriën en virussen. Ze hebben als taak binnendringende ziektekiemen te vernietigen.

Soms echter blijven levende ziektekiemen achter in het weefsel, diep verscholen en onbereikbaar voor de afweerkrachten van het lichaam. Wanneer de weerstand minder wordt, krijgen ze de kans de vijandelijkheden te openen. De amandelen zijn dan van beschermers tot een gevaar geworden!

Klachten
Bacteriën ontsnappen en komen in de klieren van de hals terecht, waardoor er als reactie hierop, zwellingen in het halsgebied ontstaan. Er kunnen alleriei vage klachten komen, zoals moeheid, hangerigheid, slechte adem. Klierzwellingen in de hals zijn er het bewijs van dat de amandelen hun werk niet goed doen.

Als reactie op veelvuldig binnendringende ziektekiemen kunnen de amandelen erg groot worden. Als het adenoid erg groot is, uit zich dat in snurken, moeilijke neusademhaling, verstopte neus en daardoor een openstaande mond.

Door afsluiting van de ingang van de buis van Eustachius kan een vergrote neusamandel aanleiding zijn tot steeds weer terugkerende middenoorontsteking. In het algemeen hebben alleen kinderen last van een vergroot adenoid, aangezien bij het ouder worden dit weefsel vrijwel verdwijnt.

Angina
Als de neusamandel bovengenoemde klachten geeft, dient operatieve verwijdering plaats te vinden. Het adenoid kan niet in z' n geheel weggenomen worden en kan dus weer aangroeien, vooral als de operatie op heel jonge leeftijd heeft plaatsgevonden.

Wanneer de keelamandelen klachten geven van herhaald optreden van angina (amandelontsteking), is er een reden deze te verwijderen. Men moet echter goed bedenken, dat niet iedere keelpijn een angina is! Een rode keel met wat koorts komt erg vaak voor en verdwijnt meestal vanzelf binnen enkele dagen. De diagnose angina kan alleen door de arts gesteld worden. De huisarts is de meest aangewezen persoon, die kan beoordelen of amandelen verwijderd moeten worden.

De grootte van de tonsillen is bijna nooit een reden voor verwijdering, tenzij er ernstige slikproblemen zijn. Dit dus in tegenstelling tot het adenoid, waarvan de grootte juist wel een reden voor operatie is. Ook allerlei vage klachten bij kinderen moeten niet leiden tot het ten onrechte uitvoeren van een operatieve ingreep.

Verwijderen
Amandelen kan men verwijderen door pellen of knippen. Dit is slechts een technisch verschil. In beide gevallen wordt de tonsil geheel uit zijn nis, waarin hij verscholen ligt, weggehaald. Na de operatie dient veel gedronken te worden.

Dit voorkomt infectie van het operatiegebied en ook nabloedingen. Voor volwassenen betekent het geen kleine ingreep. Men kan zich lange tijd moe en slap voelen en vatbaar blijven voor kleine infecties. Kinderen komen de ingreep wonderbaarlijk snel te boven.

Bij kinderen, die een operatie van de keelamandelen moeten ondergaan, kan beter ook tegelijk het adenoid verwijderd worden, ook al zijn er geen klachten van de neusamandel. De kans bestaat namelijk, dat het adenoid gaat groeien na verwijdering van de tonsillen. Andersom geldt dit echter niet! Bij een kind met een vergroot adenoid, dat klachten geeft, bestaat geen enkele reden om, naast het adenoid, ook nog de (normale) tonsillen te verwijderen.

Kippevel

Wat is kippevel?
Kippevel is het verschijnsel waarbij ten gevolge van kou of emoties, door het samentrekken van kleine spiertjes pukkeltjes op de huid ontstaan, waardoor die gaat lijken op de huid van een geplukte kip. Kippevel is één van de symptomen, die kunnen optreden bij activeringvan ons onwillekeurig zenuwstelsel.

Andere verschijnselen van dit gedeelte van het zenuwstelsel zijn bijvoorbeeld: hartkloppingen, transpireren, flauwvallen, droge mond, bleek worden. Ieder van ons kent wel situaties, waarin dit kan optreden, zoals bij angst en schrik, bij nervositeit, maar ook bij blijdschap. Zoals de naam „onwillekeurig zenuwstelsel" al aangeeft, kunnen we er niet bewust, met onze wil, invloed op uitoefenen. We kunnen bijvoorbeeld niet zeggen: ik wil nu bleek worden of ik wil nu, dat ik flauw val. Dit alles gebeurt door zintuiglijke indrukken.

Zo ontstaat ook kippevel bij schrik of het horen van bijvoorbeeld mooie muziek. Bij kou wordt ook de huid beïnvloed door het onwillekeurige zenuwstelsel. Niet alleen kleine spierljes in de huid trekken dan samen, maar ook kleine bloedvaatjes worden nauwer, waardoor de huid een bleke kleur krijgt. Dit bij elkaar geeft het beeld van het bekende kippevel.

Aspirine innemen

Wanneer kun je het beste een aspirine nemen: op de nuchtere maag of na het eten?
Als een aspirine ingenomen wordt op de nuchtere maag, bestaat er een vrij grote kans op het optreden van maagklachten. Vooral als aspirine in direct contact komt met de maagwand, zoals gebeurt in nuchtere toestand, kunnen forse irritaties en bloedinkjes van het maagslijmvlies optreden. Het innemen van aspirine op een lege maag heeft dus zekere gevaren, maar daar staat tegenover, dat de werking van het middel sneller intreedt, dan wanneer het na een maaltijd wordt ingenomen.

De kans op maagklachten wordt minder, als u aspirine gebruikt in de vorm van bruistabletten of poeders en deze met een ruime hoeveelheid water inneemt. In dit geval lijkt me, als u een gezonde maag hebt, aspirinegebruik bij een lege maag verantwoord.

Wanneer u niet zo' n sterke maag hebt, kunt u overigens beter paracetamol gebruiken. Dit middel is, evenals aspirine, zonder recept verkrijgbaar bij apotheek of drogist, en geeft in het algemeen bij matig gebruik weinig bijwerkingen.

Nagels

Hoe komen witte plekjes op nagels?
Groeien ze mee? Is kalkgebrek de oorzaak? Witte plekjes op nagels kunnen berusten op een aangeboren afwijking. Lucht tussen de hoorncellen of verhoorningsstoornissen worden meestal als oorzaak beschouwd. Door beschadiging van het gebied, waar de nagel gevormd wordt, bijvoorbeeld door manicuren, kunnen ook tijdelijk witte plekjes in de nagel ontstaan. Soms is er sprake van een schimmelinfectie van de nagel. De plekjes groeien met de nagel mee. Kalkgebrek speelt bij het ontstaan ervan dus geen enkele rol.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen