Hoeveel ruimte is er tussen wal en schip

Mij is gevraagd om op die vraag een reflectie te geven vanuit mijn ervaring als jeugdwerker in de Christelijke Gereformeerde Kerk van Zwolle. Een relatief jonge gemeente, met veel jongeren en jong volwassenen. Allereerst is het belangrijk te beseffen dat iedere jongere en iedere jong volwassene uniek is. Dat is in heel het jeugdwerk al een uitdaging en dat verandert niet nadat ze 18 geworden zijn. Maar wat ze (bijna) allemaal gemeenschappelijk hebben, is dat ze gezien willen worden en het gevoel willen krijgen dat ze er toe doen, niet een beetje, maar voor 100%. En dat betekent - of ze nu op de wal staan, in het schip zitten of ergens daartussen in - dat ze er mogen zijn, dat ze recht van spreken hebben én recht van meedoen.

Meedoen!

In Zwolle beginnen we vanaf ongeveer 14 jaar met #Durfte-groepen. Dat is een catechesevorm waarbij we niet meer insteken op leeftijd, maar op interesse, passie of talent. Doordat we de leeftijdsgrenzen los hebben gelaten, betekent dat dus ook dat die groepen niet persé ophouden bij een bepaalde leeftijd. De groep #DurfteOrganiseren bijvoorbeeld, kan gerust een mix zijn van jongeren die net instromen en jongeren die al 5 of 6 jaar meedoen. De jongeren die ooit zijn begonnen als een #DurfteMusiceren groep, draaien nu als jong volwassenen volwaardig mee en begeleiden als jeugdcombo met regelmaat een reguliere dienst.

In de #Durfte-groepen hebben we drie belangrijke pijlers: Geloof, Talent, Inzet. Concreet: we gaan in gesprek over je geloof en je twijfels, we werken samen aan groei in jouw talent of interesse en zoeken naar een plek waar we dat talent kunnen inzetten, ergens in de kerk of elders in het Koninkrijk. Dat inzetten gebeurt op serieuze podia, want ze doen er immers toe, voor 100%! Deze catechesevorm draagt bij aan waardering, talentontwikkeling én leiderschapsontwikkeling, waardoor we regelmatig zien dat ze op latere leeftijd (als jong volwassene) – min of meer automatisch – doorgroeien naar een rol in de kerk die past bij hun gaven en talenten.

De kroeg

Vanaf ongeveer 16 tot 24 jaar is er daarnaast (!) een groep die, uitgaande van de Youth Alpha principes, iedere maandagavond bij elkaar komt in de Noorderkerk. Samen eten, een spreker, small-groups en – niet onbelangrijk – daarna de mogelijkheid voor wie wil om nog even na te praten in de kroeg in de stad. Die kroeg is wellicht een wat onverwachte plek, maar is essentieel. Daar wordt nog heel wat nagepraat en daarnaast is dat voor sommige jongeren het eerste programmaonderdeel waar ze zich melden, om op termijn ook aan te sluiten bij de programmaonderdelen die eerder die avond plaats hebben. Een mooie plek dus, tussen wal en schip.

Studenten

Meer gericht op studenten bieden we Connect aan. Eigenlijk een aparte kringenstructuur voor jongeren tussen de 18 en 30 jaar. Wie wil kan gerust in het jeugdwerk blijven hangen en wie mee wil gaan draaien in de volwassen (kringen)structuur is daar van harte welkom. Maar wie nog een beetje tussen wal en schip hangt, kan kiezen voor Connect. Iedere Connectgroep is een autonome groep en heeft één of twee groepsleiders, die eens per zeven of acht weken samenkomen met de andere leiders én de jeugdwerker en/of een predikant, voor een moment van toerusting, gebed en (praktische) uitwisseling.

De zondag

Jongeren/jong volwassenen willen ook op zondag serieus genomen worden. Een kerkdienst voor ‘degenen die alles toch al weten’ is niet persé wat ze zoeken. Maar ook een kerkdienst waarin we vanaf de kansel bedacht hebben welke vragen jongeren/jong volwassenen zoal zouden kunnen hebben, sluit lang niet altijd aan. De uitdaging is om daadwerkelijk mee te gaan in de zoektocht van jongeren. Maar ondertussen willen we in een dienst ook de tieners bereiken, hebben we aandacht voor de kinderen, moeten de volwassenen met een boodschap naar huis gaan en willen we recht doen aan onze traditie en gewoontes. Kortom: waar het door de week nog lukt om de wal en het schip van elkaar te scheiden, dreigen we in de zondagse viering met het schip de wal te raken en – hoe goed bedoeld ook – dat is niet waarvoor schip en wal gemaakt zijn. (En al helemaal vervelend voor wie tussen wal en schip in zat.) Aparte diensten per doelgroep als mogelijk alternatief? Persoonlijk geloof ik niet zo in aparte ‘doelgroepdiensten’. Althans, niet als structurele oplossing. Een jeugddienst waar ouderen uit principe (?!) niet heen gaan, geeft aan jongeren wel mooi de ruimte om het een keer helemaal anders te doen, maar geeft hen nog niet het gevoel dat ze er voor 100% toe doen en dat ze ‘gezien’ worden. Mogelijk dat met zoiets als #Durfte-groepen jongeren/jong volwassenen meer betrokken kunnen worden bij de opzet van de reguliere (ochtend) diensten. Maar ook dan blijft gelden dat we ze 100% serieus moeten nemen en dat kan betekenen dat de reguliere diensten er iets ander uit gaan zien. In veel kerken is alleen de angst daarvoor al reden genoeg om er nog even vanaf te zien. En dat is jammer.

Wal, schip of toch er tussen in

Natuurlijk is het fijn als we op de wal of in het schip meer aandacht hebben voor jongeren en jong volwassenen. Het is belangrijk en waardevol om te blijven zoeken naar vormen waarmee we ze langer iets kunnen bieden op de wal of waarmee het eerder interessant is om op het schip te stappen. Maar hoe goed we ons best ook doen, er blijft een ruimte tussen wal en schip waar jongeren vertoeven die we niet meer in beeld hebben. Zolang we als kerk blijven zitten op het schip en toezien hoe we op de wal onze doordeweekse activiteiten voor kinderen en tieners (hopelijk) goed voor elkaar hebben, zullen we geen oog hebben voor de ruimte daartussen. Als we jongeren/jong volwassenen echt serieus willen nemen, moeten we het aandurven om op water te lopen en af te dalen naar de ruimte tussen wal en schip. Als die ruimte groot genoeg is, kan er een plateau gemaakt worden, waarop jongeren/ jong volwassenen de gastheer zijn en gemeenteleden, tieners én kerkenraad (!) de gasten. Het zal een ander feestje zijn dan op de wal of in het schip, maar wel een feestje waar iedereen welkom is en zich vaak ook welkom voelt, want jongeren zijn vindingrijk en creatief genoeg om het (bijna) iedereen naar de zin te maken. En dat is niet zo gek, want ze willen gezien worden en serieus genomen worden en beseffen heel goed dat je dan op een manier moet aansluiten bij wal en schip. Hopelijk ontdekken we dan op dat plateau welke toegevoegde waarde onze jongeren hebben en dagen we ze uit om hun talenten ook op het schip of op de wal te komen etaleren. Daarbij wel belangrijk dat ze de ruimte krijgen om iets te doen wat past bij hun gaven en hun ambitie. Als je bijvoorbeeld als conservatoriumstudent een bestuursjaar bij een studentenvereniging achter de rug hebt, dan is een rol als (hulp)muzikant bij de kindernevendienst niet persé de uitdaging die je zoekt. En daarnaast is het essentieel dat we het ze gunnen om steeds weer terug te keren naar dat plateau tussen wal en schip. De meeste jongeren hebben die ruimte gewoon even nodig. Even geen kerk, even geen jeugdvereniging. Gewoon even lekker tussen wal en schip. Maar wel zichtbaar, dus: geef ze de ruimte, waardeer ze, bezoek

ze, daag ze uit. Ze doen er toe en hebben het schip of de wal iets te bieden, vaak meer dan je denkt!

Thijs Warnaar is als kerkelijk werker jongeren werkzaam in de CGK van Zwolle.

Wil je meer informatie over het jeugdwerk in de CGK Zwolle: www.cgkzwolle.nl/betrokken-raken/ jeugdwerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen