Dilemma

Sinds de Verlichting worstelt ook de gewone christenmens met de vraag naar de verhouding tussen Godsbestuur en menselijk handelen. Vóór die tijd was het antwoord op die vraag, heel algemeen gesproken, eenvoudig. Men had weinig of geen begrip van de processen in de levende en de dode natuur en alles waarvoor geen voor de hand liggende verklaring beschikbaar was, werd toegeschreven aan rechtstreeks ingrijpen van bovennatuurlijke machten.

Na de Verlichting werd dat anders. Steeds meer verschijnselen in de natuur werden begre pen als binnenwereldlijk, met natuurlijke oorzaken en gevolgen. De vooruitgang in fundamenteel onderzoek en toepassing van de gevonden principes maakten het steeds minder nodig om in bovennatuurlijke verklaringen te geloven. Ook die verschijnselen die lang werden gezien als momenten waarop natuur en bovennatuur elkaar heel nauw raken – twee heel uiteenlopende voorbeelden: het onweer en het voortplantingsproces – werden begrepen en verklaard als plaats te vinden zonder (direct) goddelijk ingrijpen.

De meeste christenen zullen een manier gevonden hebben om met dit vraagstuk om te gaan. Natuurlijk, we geloven nog steeds (dat hoop ik althans) wat zondag 10 HC over de voorzienigheid van God zegt: “De almachtige en tegenwoordige kracht van God, waardoor […] alle dingen, niet bij toeval, maar uit zijn vaderhand ons ten deel vallen.” Maar in de praktijk laten we toch niet alles zomaar op zijn beloop en beseffen we wel degelijk onze verantwoordelijkheid. Een verantwoordelijkheid die gegroeid is met het toegenomen begrip van hoe de wereld in elkaar zit. Ook wie weet dat zijn leven in Gods hand is, zal in de auto gewoon de gordel vastgespen (en niet alleen uit angst voor een bekeuring).

-- Tot opeens alles anders werd en het coronavirus ons weer keihard met de neus op dat vraagstuk drukte. Welke weg gaat de Here in deze crisis? Hoe kan ik zo handelen dat ik Hem niet in de weg loop en toch mijn persoonlijke verantwoordelijkheid neem? Welke rol heeft de kerk? Vragen te over. Wellicht verwacht u in de kolommen van een blad voor ambtsdragers antwoorden op die vragen, maar die zult u niet vinden in deze column. Ik ben geen ethicus die belangwekkende inzichten met u zou kunnen delen. Wat ik wel kan delen is onderstaande persoonlijke ervaring.

In de gemeente waarvan ik lid ben, zingen we in de diensten uit diverse liedbundels. De Psalmen voorop en daarnaast allerlei liederen die tot de schat van de kerk zijn gaan behoren. Eén daarvan is Opwekking 42: “’k Stel mijn vertrouwen op de Heer mijn God, want in zijn hand ligt heel mijn levenslot.” Een mooie tekst met een melodie die al snel vertrouwd klinkt.

Bij ons stond het in de afgelopen maanden weer een keer op de liturgie. Maar – wij hebben afgesproken niet hardop te zingen, we luisteren alleen naar oude opnamen… Ik wist op dat moment even niet wat ik moest doen. De afspraken die we maakten, zeiden me ‘mond houden!’ Maar, ging het door mijn hoofd, als ik dit, juist deze woorden, nu niet uitzing, als ik mij netjes houd aan alle adviezen en afspraken, hoe zit het dan echt met dat vertrouwen? Is dat er dan nog wel … of gaat het verdampen met mijn geluidloze adem die niet verder komt dan de muren van de kerk? Ik zal bekennen, ik heb tegen alle rationele overwegingen in meegezongen, mezelf moed ingezongen en mij vastgeklampt aan de laatste regel: “en ‘k weet: Hij is mij steeds nabij.” Moge dat laatste in deze verwarrende tijden uw aller houvast zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen