Manipulatie

De schrijver heeft als pastoraal begeleider veel mensen gesproken die met religieuze manipulatie te maken hebben gehad. Diverse gesprekken worden vermeld, met name van mensen uit evangelische en reformatorische gemeenschappen. Hij noemt gemeenschappen waarin manipulatie voorkomt een giftige gemeenschap. Vandaar de titel Detox (ontgifting).

Het eerste deel van dit boek beschrijft welke vormen manipulatie kan aannemen.

Kernpunten zijn dat kritiek op de door God aangestelde leider niet mag worden geuit want deze kritiek is afkomstig van de duivel. Verder worden de leden van de gemeenschap verboden om met buitenstaanders contact te hebben. Dit zou immers kunnen leiden tot kritiek op bepaalde opvattingen in de gemeenschap.

Met name mensen die in een heftige levenssituatie verkeren (rouw, echtscheiding, baanverlies) voelen zich aangetrokken tot de warme sfeer die evangelische gemeenschappen uitstralen. Ook worden grote beloftes gedaan op het gebied van geld en genezing mits men zich conformeert aan de opvattingen van de leider en de groep. Geleidelijk worden de gestelde eisen echter strenger (een grotere financiële bijdrage, steeds meer tijd besteden aan bijbelstudie en gebed).

Het tweede deel van dit boek geeft adviezen hoe mensen die uit dergelijke gemeenschappen willen treden en daadwerkelijk uitgetreden zijn, om kunnen gaan met hun vragen en hoe anderen hen kunnen begeleiden. Deze vragen zijn bijvoorbeeld hoe ben ik zo dom geweest om toe te treden, hoe moet ik omgaan met verdriet, onzekerheid, schaamte en herinneringen.

Tot slot wordt beschreven hoe een gezonde religieuze gemeenschap werkt.

Kenmerk is een open houding naar leiding en geloofsgenoten, een kritische blik en een bescheiden taalgebruik (niet alles is duivels) en geen biblicisme.

De schrijver heeft felle kritiek op de HC in v/a 8 (Zijn wij alzo verdorven dat wij ganselijk onbekwaam zijn tot enig goed en geneigd tot alle kwaad?). Dit klopt volgens hem namelijk niet met de praktijk. (Jonge) kinderen streven naar het goede en niet naar het kwade. Onze medemensen lopen niet rond om ons voortdurend te benadelen en onze gedachten zijn meestal goedwillend richting anderen. En kwade gedachten leiden meestal niet tot kwade daden.

Ook de zonde tegen de heilige Geest wordt volgens hem nogal eens manipulatief gebruikt.

Je kunt je afvragen of de schrijver niet te veel een eenzijdig beeld heeft gegegeven van evangelische en reformatorische gemeenschappen. De gespreksverslagen zijn soms zeer heftig.

Dit neemt niet weg dat dit boek belangrijke zaken aan de orde stelt en ons de vraag stelt of onze kerkgemeenschap of kerkenraad ook niet vatbaar is voor manipulatie. En verder hoe wij (potentiële) uittreders in gesprekken kunnen begeleiden. En wat is een evenwichtige prediking rond HC v/a 8 en de zonde tegen de heilige Geest?

E.J. Jansen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen