Macht & Manipulatie: … toch niet onder christelijke leiders?

Aan de geleverde verkoopcijfers zagen we dat er weer pieken waren in christelijk Nederland en dan betrof het misstanden in kerken, gemeenten en organisaties. We konden het meestal wel traceren.

Manipulatie: Manipulatie is een vorm van beïnvloeding waarbij misleidende methoden gebruikt worden om een ander te overtuigen om tot een bepaalde perceptie of handeling te komen. (Wikipedia)

Manipulatie is een begrip dat in de aardse, maar ook de geestelijke wereld, meer voorkomt dan we denken. In de aardse wereld hoef je maar de krant open te slaan of het Journaal te bekijken en dan weet je genoeg. De mensheid wordt aan alle kanten gemanipuleerd.

Christelijke wereld

Om maar stil te staan in de christelijke wereld geeft dat het volgende beeld.

We zijn met elkaar in een kerk, gemeente of organisatie aan het werk en we ervaren soms dwang. Je aanpassen aan een leider is in de wereldse omgeving heel normaal, al valt dat niet altijd mee, maar daar gaat het om een zakelijk idee. In de christelijke wereld gaat het om zakelijk, maar ook geestelijk, dat is dubbelop. Je kan het soms oneens zijn met je dominee, voorganger of directeur. Het geestelijke conflict doet meer met een mens dan het zakelijke. Het gaat, aan de ene kant, om mensen met een bepaalde ‘roeping’ die teleurgesteld worden. Aan de andere kant zijn er mensen met een bepaalde roeping die het oog op de omgeving kwijtraken en alleen aan eigen belangen denken.

Pioniers van kerken, gemeenten en organisaties, die ‘het kindje’ niet kunnen en willen loslaten aan andere mensen.

Durf mee te denken

Mensen met andere gedachten of ideeën worden gewantrouwd. Wat doe je met die mensen? Ze zijn lastig, tasten jou als leider aan en brengen onrust. Weg ermee!

Maar er zijn maar weinig mensen die aandacht schenken aan die andere persoon, vaak een eenling. Want de leider/voorganger/directeur heeft maar één doel: slagen en gezien worden.

Dat betekent dat tegenstanders weg moeten, of uitgerangeerd worden. In de ‘geestelijke’ wereld kunnen we de Bijbel vaak gebruiken en misbruiken.

Dat is voor de leider niet zo’n proces, maar voor het slachtoffer nogal ingrijpend. Daar staan we vaak te weinig bij stil.

Gezalfde des Heeren

‘Ik ben de gezalfde van God, en wie mij aanraakt raakt God aan’ is een vaak gebruikte tekst. Daarmee verklaart de roeper zich op dezelfde positie als de Almachtige Zelf! Zo kan je allerlei teksten en gedachten bij de andere(n) neerleggen. Als je mij (ons) niet volgt dan roep je over jezelf een oordeel uit. Dat is de liefhebbende God misbruiken.

Transparant

Het is daarom noodzakelijk dat kerken, gemeenten en organisaties in de christelijke wereld transparant zijn of worden. Macht en manipulatie komt in de christelijke wereld meer voor dan we denken, want ‘verstoorders’, daar hebben we niets aan. ‘Je moet vrucht dragen, broeder of zuster’, is zo’n gedachte. Maar, zeg dat maar eens tegen een appelboom in de winter! Vrucht dragen is een gevolg van het volgzaam zijn. Alles op Zijn tijd!

Liefde

Liefde, onvoorwaardelijke liefde, is de basis van de Eeuwige in en met Zijn Schepping. Het aardse leven van de Here Jezus is daar een voorbeeld van. Je mag (soms moet je) best kritisch zijn, maar dan kritisch in sfeer van liefde. Dat geldt voor de ene als voor de andere partij. Maar de moeite van de mens is omgaan met kritiek. Ook dat zag je in het aardse leven van de Here Jezus. Farizese, Saduceese en andere leiders konden maar moeilijk omgaan met Zijn kritiek, dat vaak ging om wettische gedachten en opleggingen. Je moet dit en je moet dat!

Paulus, die als ultraorthodoxe Jood tot Jezus komt, herkent dat. Hij gaat tekeer tegen allerlei Joden in Galatië (vandaag Turkije) waar gelovigen uit de Gojim (volkeren) door Joodse mensen wetten worden opgelegd. Paulus weet en kent de schade die dat oplevert en gaat furieus ertegen tekeer.

Geloven in JHWH en in de Here Jezus is vrijheid en liefde en gaat niet om ‘moeten’.

Torah-De Wet en Tien Geboden

In de kerkelijke wereld spreken we van de ‘De Wet’ en de ‘Tien Geboden’, maar het zijn ‘Torah’, Onderwijzing en ‘Tien Woorden’, zelfs in de toekomstvorm geschreven! Het gaat nog komen. Helaas staat er in de o.a. de SV, HSV in Leviticus dat woord ‘moeten’ nog heel veel, terwijl er eigenlijk staat ‘Gij zult’. Toekomende tijd! Er komt ooit een tijd dat je dit zult doen.

Moeten

‘Moeten is dwang en huilen is kindergezang’ is een oude uitspraak.

Wat ik weleens zeg is: ‘het enige dat wij moeten is ont-moeten’, met recht ‘ont- moeten’! Het ‘moeten’ weghalen uit onze gedachten en uitspraken. We leggen anderen, ook in de christelijke wereld, vaak ‘wetten’ op die niet des Heilands zijn.

Als we elkaar vanuit machtsdenken gedachten en wetten opleggen, levert dat zoveel schade op voor individuen. Mensen raken los uit de kerkelijke of andere structuur, met veel gevolgen. Aan de andere kant zijn er die blijven. Gewild of ongewild.

Kritiek op bepaalde zaken is niet slecht, maar we nemen onszelf mee en dat kan veel veroorzaken, zowel bij de leider als bij de kritiekbrenger. Kritiek mag je geven, maar dan wel wel-overdacht.

Aan de andere kant, geen Bijbelteksten in jouw voordeel gebruiken, dat is ‘knippen en plakken’ in moderne taal.

Daarom een pleidooi voor het jaarlijks bespreken van dit onderwerp in vergaderingen, besturen. Hoe functioneren we en hoe ervaren anderen ons? En heeft ieder voldoende gelegenheid gehad zijn of haar standpunt naar voren te brengen. Mensen in je nabije omgeving polsen hoe zij erover denken en ervaren en dan gezamenlijk een statement neerzetten. Open zijn en ‘durven’ uiten. Desnoods een anonieme brief schrijven (als het te pijnlijk is) aan de raad of directie.

Wat herken je bij jezelf? Bespreek dat in kleiner intieme kring en luister naar de reacties, om het vervolgens breder neer te leggen. Bespreken en luisteren, dat zijn belangrijke elementen.

There’s no cure for LOVE

Leonard Cohen, een omstreden persoon, maar wel iemand met een Joods gedachtegoed, schreef ooit een lied ‘There aint no cure for love’. In dat lied raakte hij voor mij het Evangelie (ik was vroeger een fan van hem en later begreep ik zijn onderliggende teksten steeds meer).

Een strofe:

‘I walked into this empty church I had no place else to go

When the sweetest voice I ever heard, whispered to my soul

I don’t need to be forgiven for loving you so much

It’s written in the scriptures

It’s written there in blood

I even heard the angels declare it from above

There ain’t no cure,

There ain’t no cure,

There ain’t no cure for love’

Geschreven in bloed! Dat is waar het om gaat. De Here Jezus heeft, door Zijn leven te geven, Zijn liefde van Hem en de Vader laten zien en laten beleven. Hij heeft Zijn Godheid afgelegd, is minder geworden!

Door dat als grondprincipe te gebruiken geeft het een ander beeld en perceptie dan het handelen in de zin van ‘Ik ben meer of hoger dan jij’. Dat is werelds denken. Daar worden oorlogen geboren.

De Eeuwige denkt in andere kaders. Het gaat niet om de macht, maar om de onderdanigheid, het met elkaar omgaan. Het feit dat Hij in een tent is gaan wonen (Tabernakel) geeft dat weer. Alles is van Hem, want dat heeft Hij geschapen. Maar Hij verkoos het om onder ons in een ‘tentje’ te wonen. Misschien wel een van de meest ontroerende teksten in de Bijbel.

Maar de mens wil dat overnemen, ook in geestelijk, kerkelijk denken. Met alle gevolgen van dien. De mens wil heersen, boven de ander staan. Dat is, in Christus, een belangrijk leerproces.

Hoe nu verder?

Door samen te leren en te lezen in het Woord van God, het te herlezen en te her-leren geeft zicht op een ander perspectief. Dat is een uitdaging maar de moeite waard!

Jaap Bönker

www.Bijbelsecultuur.nl

j.bonker@bijbelsecultuur.nl

Boek:

Macht & Manipulatie:

…toch niet onder christelijke leiders?!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen