Waarschuwing aan de kerken (3)

Het is een goed initiatief van Hans Schuttel geweest om het boek van bisschop J.C. Ryle Warnings to the churches opnieuw voor het voetlicht te brengen. In 1972 kreeg het een vertaling van ds. C. Smits. Helaas is het toen bij die ene eerste drukte gebleven. Hier en daar kwam ik het nog wel eens tegen, maar grote bekendheid had het niet. En dat verdient dit boek met zijn eerlijke en klemmende inhoud nu juist wel. Niet alleen aan het eind van de 19 ^e eeuw in Engeland, maar ook hier en nu!

Acht hoofdstukken telt het. In elk daarvan beschrijft Ryle zijn zorg over ontwikkelingen die hij in de kerk van zijn dagen waarneemt. Hij analyseert de problemen die hij signaleert, hij wijst de heilloze aspecten ervan aan en vooral, hij roept op tot koerswijziging en bekering. Wie dit boek leest, zal zich laten verrassen door de actualiteit ervan. Nieuwe wegen, oude sporen is de titel van een soortgelijk boekje dat veel jaren geleden onder ons verscheen. Wel, zo is het nog. In de tendensen van vandaag zien we oude ketterijen in een nieuw gewaad. Ryle wil ons waarschuwen, ook nadat hij gestorven is.

Het eerste hoofdstukje is fundamenteel. Het geeft aandacht aan het wezen van de kerk. Ryle kiest daarvoor het bijbelse beeld van een gebouw. Op de Christus-belijdenis van Petrus, zo zei de Heere Jezus tot hem, “zal Ik Mijn gemeente bouwen, en de poorten der hel zullen dezelve niet overweldigen.” Dus Hijzelf is de goddelijke Bouwer. Hij gebruikt daarvoor ondergeschikte middelen: “de bediening van het evangelie, de verspreiding van de Schrift, de vriendelijke bestraffing, het woord dat ter rechter tijd wordt gesproken, de overredende invloed van beproevingen. Het zijn allemaal middelen en manieren waardoor Zijn werk voortgang vindt. Maar Christus is de Architect, die toezicht houdt, en die alles wat gedaan wordt regelt, leidt en bestuurt.” [14]. Hij doet dat alles met wijsheid, met een blijk van neerbuigende goed heid en barmhartigheid. Ook spreidt Hij veel macht ten toon bij het bouwen van Zijn kerk. Ryle vindt hierin stof tot lof en dank, “omdat het niet van zendelingen, predikanten of comités afhangt.” [16].

De inhoud van dit eerste hoofdstuk is de weergave van een toespraak die hij hield voor dienaren van het Woord. Tegen het einde ervan bemoedigt hij hen. “Wees niet bang voor de kerk van Christus, broeders, wanneer predikanten sterven en heiligen worden weggenomen. Christus kan wel voor Zijn eigen zaak zorgen. Hij zal betere en helderder sterren doen opgaan. Alle sterren zijn in Zijn rechterhand. Laat alle angstige gedachten over de toekomst maar varen. Wees niet langer mismoedig door maatregelen van staatslieden of intriges van wolven in schaapskleren. Christus zal altijd voor Zijn kerk zorgen. Christus zal ervoor zorgen dat de poorten der hel haar niet zullen overweldigen! Alles gaat goed, al zien onze ogen het misschien niet. De koninkrijken van de wereld worden koninkrijken van onze God en Zijn Christus.” [25].

Voordat hij zijn waarschuwend geluid laat horen, gaat Ryle zijn broeders in de bediening dus eerst opbeuren. Opmerkelijk: hij doet dat niet door in herinnering te brengen alles wat er in het recente verleden is gepresteerd. Al de inspanning die veel trouwe dienaars en hun helpers zich getroosten. Hoe goed en voorbeeldig dat ook geweest moge zijn, het biedt geen grond voor troost en bemoediging. Van Ryle is bekend dat hij niet zo hechtte aan prestige en ambitie. Toen hij tot bisschop van Liverpool was benoemd, was er het voornemen een kathedraal in die stad te bouwen. Gelet op de enorme kosten gaf Ryle er geen prioriteit aan. Hij wilde het geld liever aan de directe bediening van het Woord besteden.

Nee, als Ryle reden tot moedgeving zoekt, dan weet hij: de bron daarvan ligt elders. Ryle verwijst zijn broeders naar Christus, de Bouwmeester en Kunstenaar. Geldt het zo niet nog? De kerk in Nederland is op haar retour. Enkele tienduizenden per jaar verlaten de gevestigde kerken. Getalsmatig is de kerk een verschijnsel in de marge geworden. De stem van de kerk en het gezag van het kerkelijk ambt leggen in onze samenleving geen of nauwelijks gewicht meer in de schaal. En inhoudelijk? De verbrokkeling en de onderlinge versplintering hebben de gestalte van de kerk tot een lachwekkend fenomeen gemaakt. Kerken die zich (tot voor kort en/of nog steeds) gereformeerd noemen, zijn hard bezig zich van het gereformeerde erfgoed te verwijderen. De basis van het kerkzijn, het absolute gezag van de Heilige Schrift, wordt door velen binnen die kerken niet meer serieus genomen. De theologie ontwikkelt zich op veel fronten tot een aanpassing aan het modieuze denken. En de dominees en hoogleraren gaan voorop. Prof. dr. Marc de Vries legde bij die zere plek onlangs de vinger. Moedig liet hij optekenen uit zijn mond met betrekking tot het gezag van Gods Woord: “Het gevolg is dat je soms het omgekeerde moet lezen van wat er bij onbevangen lezing lijkt te staan. Dan leg je de Schrift op een procrustesbed. Het betekent dat je als eenvoudig christen Gods Woord niet kunt lezen zonder de uitleg van een theoloog erbij. Die is voor zijn uitleg weer afhankelijk van de natuurwetenschap. Met die opvatting zijn we echt heel ver van huis.”

Ver weg… Toch is Christus Zijn kerk nabij. Ondanks alle aanvallen – van buitenaf en van binnenuit – zullen de poorten der hel haar niet overweldigen. Christus Jezus kan niet liegen. Hij staat voor Zijn Woord. De kerk, Zijn werk - ze zal niet overwonnen worden, door welke macht dan ook.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen