Professor W. Kremer

Ik keek hierbij even naar mijn aantekeningen in een oud bestand dat bijna niet meer te repareren was. Ik gebruikte het destijds voor classicale examens. Zodoende kwam de persoon Kremer, met daarbij zijn colleges, mij voor de aandacht te staan.

Kremer was nog een hoogleraar van de oude garde. Ik bedoel daarmee: hij was niet gepromoveerd. Zoals dat ook het geval was met de professoren van der Schuit, van der Meiden en Wisse. Het wetenschappelijk niveau was ook niet de eerste prioriteit. De TUA was toen nog lager bij de grond, het was een (theologische) school. Dat gold toen ook van de studenten die de kerk in kwamen. Ze waren in ieder geval geen doctorandus, zoals dat nu wel het geval is. Er konden toen ook broeders aangenomen worden, die geen enkele vooropleiding hadden.

Er bestond waardering voor de gedachte dat een predikant bestudeerd moest zijn. Terecht. Tegelijk leefde er in de kerken ook wel bezwaren tegen opdoemende gevaren van de “wetenschap”. Dat is nu anders. En we kunnen daar vrede mee hebben. Maar het blijft gaan om geroepen Galileeërs, die de taal van de Heilige Geest spreken. En dan zien we daarna ook een Paulus opkomen, die onderwezen was aan de voeten van Gamalië l.

Professor Kremer gaf o.m. het vak Homiletiek (Predikkunde). Als u zich in hoofdlijnen wil verdiepen in de preek als algemeen gegeven, kunt u uitnemend terecht bij Kremer. Hij gaf veel in begrijpelijke taal. Onder het kerkgaande publiek heb ik altijd belangstelling aangetroffen voor vragen die te maken hebben met de preek. Hoe ontstaat die? Kremer noemde dat: de keuken. Wat gaat er vooraf aan de preek, zoals die op de kansel gebracht wordt?

Ik beperk mij ditmaal tot een onderdeel, wat ook nu wel heel actueel is. Het gaat om het verband tussen de preek en de tijd, waarin we leven. Denk maar aan mijn vorige artikel over de prediking van het kruis.

Sprekend over de tijd, stelde Kremer dat de preek bij de tijd moet zijn. De preek moet in de tijd staan, maar tegelijk ook boven de tijd staan. Soortgelijke woordcombinaties gebruikte hij ook in andere verbanden. In enkele woorden wordt hier duidelijk wat de bedoeling is. Er zijn kerkverbanden waar in leespreken oude schrijvers worden gelezen. Daarin ligt een schat van geestelijke wijsheid, die tegenwoordig misschien meer gemist wordt. Vooral voor Gods volk betekenen zulke preken een verrijking. Maar deze preken missen natuurlijk de schakel met onze tijd. En dat is voor de kerkganger erg belangrijk. Worden jonge mensen aangesproken, herkennen zij zich in het mensbeeld? We zijn met elkaar ervan overtuigd dat dit nodig is. Er spelen in de samenleving zaken die niet onvermeld mogen blijven.

Maar het is ook waar dat de prediking bóven de tijd moet staan. Dat betekent dat de correctie plaats vindt vanuit het Woord naar de tijd en niet omgekeerd. Het Woord van God stelt de regels vast. Iedere prediker zal erkennen dat dit een zoektocht is. Maar daaraan moeten we wel vasthouden. Het kan niet zo zijn dat het Evangelie zich niet laat vertolken in onze taal en onze tijd. Veel moderne preken zijn slordig en niet echt exegetisch goed onderbouwd. Het worden thematische preken over een bepaald onderwerp. Dat kan geen goed teken zijn. Moet de preek de moderne mens in zijn vragen benaderen en beantwoorden?

Kremer: God stelt de agenda vast; dat leidt tot zaken die bij de mens niet leven. Een mooie en treffende uitspraak! Daar moeten we maar goed over nadenken. Het is een gevaar dat we zelf die agenda willen vaststellen. Dat geldt ook al van onze gewone dagelijkse agenda. We zijn allemaal zo druk, we moeten overal bij zijn en we willen alles bijhouden. Dat geeft veel stress. Maar stelt de Heere vast wat er gedaan moet worden? Denk aan de consequenties hiervan. Maar ook de agenda van de preek. Dan gaat het over zaken die bij de mens niet leven. We vinden dat idee allemaal moeilijk en misschien bijna onverteerbaar. Het geeft aan dat er een kloof ligt tussen de kansel en de kerkbank. Denk eens aan onderwerpen zoals: zonde, verlorenheid, onmacht en onwil, genade en verzoening, Adam en Christus. Hier liggen onze voorkeuren niet. Besef dat als u naar de kerk gaat. En ook als het gaat over dagelijkse zaken, geldt hetzelfde. Wat zegt Gods agenda over zaken als: arbeid, gezinsvorming, opvoeding, media enz? Er moeten, het kan niet anders, wel zaken komen die we niet makkelijk verwerken.

En dan: Welke taal spreekt de prediker?

Huis-, tuin- en keukentaal? Vereenvoudiging van de taal is terecht volgens Kremer. Geen dogmatische hoogstandjes, geen verheven taal die alleen door ingewijden kan worden verstaan. Iedere predikant mag het als een opgave zien om in rouw- en trouwdiensten het Woord zo te vertolken, dat de vreemdeling het kan begrijpen. In gewone diensten gelden dan weer de huisregels van de kerk. Kremer hield de regel aan: de Kerk spreekt haar eigen taal. Spreekt over zaken, die niet op de markt van het leven liggen.

Ook hier merken we weer dat hij denkt vanuit God naar de mens; niet omgekeerd. Het zijn allemaal zaken die in onze tijd heel erg veel aandacht trekken. Beseffen we echter dat we hier staan bij de bronnen en de wortels van onze kerkelijke prediking. Kremer was een Noorderling, niet iemand die speciaal vanuit de bevinding dacht. Misschien vormen deze regels een aansporing om uit te zien naar wat er in de te verschijnen bundel komen gaat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen