Boekbesprekingen

De kerkvader Augustinus (354-430) is onder ons wellicht het meest bekend vanwege zijn Belijdenissen (Confessiones). In dit indrukwekkende boek overziet hij – in de vorm van een gebed tot God – zijn leven vanaf het prille begin tot na zijn bekering. In de afgelopen decennia zijn bij uitgeverij Damon ook vele andere geschriften van Augustinus in vertaling verschenen. Zijn preken nemen daarbij niet de minste plaats in. Het boek dat hier gerecenseerd wordt, bevat een vertaling van zesendertig preken over verschillende thema’s (de zogenaamde sermones de diuersis). De uitgave is schitterend en op de voorkant prijkt de Bonifatiuskerk van Damwoude! De prijs is – zoals bij uitgaven van Damon steeds het geval is – aan de hoge kant: 44,90 euro.

Maar het gaat natuurlijk vooral om de inhoud. Tussen de regels door ontdekken we dat Augustinus niet altijd voorbereid preekte; een genie als hij – van wie het leven één onophoudelijke studie was – kon zich dat veroorloven. Zo zegt hij in preek 352, naar aanleiding van psalm 51 die in de dienst gezongen is: ‘Hoewel ik hierover geen preek had voorbereid, geliefden, weet ik nu dat de Heere mij opdraagt om dit onderwerp te behandelen… Daarom hoop ik op uw hulp, door uw gebed en uw aandacht: uw gebed tot God, uw aandacht voor mijn woord’.

De preken gaan over verschillende teksten, een enkele ook over de apocriefe boeken. Ze zijn diepzinnig, welsprekend en vooral geestelijk. Augustinus wist uit ervaring wat er leefde in de harten van zijn hoorders. Zo wijst hij in preek 339 op het gevaar van oppervlakkige hoop op vergeving zonder bekering enerzijds en op het gevaar van wanhoop anderzijds. Maar vervolgens besteedt hij ook aandacht aan mensen, die niet hopen en niet wanhopen, maar hun bekering uitstellen. Het is wat Augustinus zelf ook zo lang heeft gedaan. Dringend, ernstig en nuchter roept de kerkvader zijn hoorders tot bekering: ‘Wilt u slechte dagen toevoegen aan slechte dagen? – “Ik vraag alleen maar een klein beetje uitstel.” – Waarom? – “Omdat God mij vergeving heeft beloofd.” – Maar niemand heeft u beloofd dat u morgen nog leeft! … Lees mij dan ook eens voor waar u de dag van morgen is beloofd, en leef morgen dan maar slecht’. We bemerken: Augustinus heeft geworsteld met zielen! De dialoogvorm is daarbij kenmerkend voor zijn preken. Overigens is er voor hedendaagse predikers heel wat te leren van de kerkvader; niet altijd wat de uitleg betreft (daar is ook Calvijn nogal kritisch over), maar wel wat het contact met de hoorders betreft.

Natuurlijk, wie de preken van de grote kerkvader leest, schudt ook wel eens bevreemd zijn hoofd. In sommige gedachten en opvattingen kunnen we hem niet volgen. Daarbij komt, dat deze vertaling – op zich van goede kwaliteit – ons wel erg eigentijds aandoet. We zijn gewend en verbonden aan de Statenvertaling en dan zorgt de wijze waarop de Naam van God (in dit boek wordt het Latijnse Dominus steeds met ‘Heer’ vertaald) en veel Bijbelteksten in dit boek zijn weergegeven, toch voor vervreemding. Maar wie daar enigszins doorheen kan lezen, natuurlijk zonder al die gewoonten over te nemen, vindt in dit boek veel kostbaar materiaal. Wie Augustinus’ preken leest, moet niet te veel in één keer tot zich nemen. Zijn werk leent zich ervoor om op een zomeravond in porties van enkele bladzijden gelezen en vervolgens mijmerend overdacht te worden. Hartelijk aanbevolen! –

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen