De Evangelische Beweging (2)

In het vorige artikel ging het me vooral over onze eigen kerken. Nu wil ik ingaan op de achtergronden, die geleid hebben tot het ontstaan van de EB. Het betreft dan het gedeelte waarin het gaat over de maatschappelijke en culturele ontwikkelingen (vanaf blz. 444). Het gaat om de vraag welke factoren in de maatschappij hebben geleid tot allerlei kerkelijke processen.

Ik ben persoonlijk altijd al geïnteresseerd in studies, waarin een visie wordt ontwikkeld op de tijd waarin we leven. Het gaat dan om het brede veld van alles wat zich in onze tijd aandient als culturele factoren. Onder cultuur verstaan we het maatschappelijke kader dat onze tijd en onze samenleving kenmerkt.

Ik doe maar een greep uit hetgeen Ds. de Heer schrijft. Hij slaagt er goed in onze tijd te typeren. Hij noemt de individualisering als een belangrijk kenmerk van onze tijd. Wie zich als individu proclameert, stapt makkelijker over naar een andere kerk en vooral ook een andere denkwijze. Dit werkt in het voordeel van de EB.

Mensen worden mondiger door meer opleiding. Kennis kan opgeblazen maken. Deze kan echter ook dienen om ongegronde leringen die in de kerk soms gevonden worden, te ontmaskeren en kritisch te bevragen. Gelukkig kan onderwijs ook een goede steun verlenen aan de leer. Deze kritische instelling hangt ook samen met een verandering van de gezagsstructuur. Gezag is geen onvervreemdbaar bezit van ambtsdragers, zij krijgen gezag als zij ook gezag uitstralen. Maar dat gaan we dan wel beoordelen vanuit het gezag van de mondige mens.

Dan is daar de globalisering. In andere landen wordt anders gepreekt dan hier. Mensen nemen daar kennis van en relativeren daardoor de eigen stijl. Vooral is daar de overheersende factor van het gevoel. Een wezenskenmerk van de postmoderne mens. Goed is wat goed voelt. Het optimistische mensbeeld krijgt meer en meer aanhangers, ook onder ons. Dit kunnen inderdaad allemaal factoren zijn, die een overgang naar de EB bewerken.

Met wat Ds. de Heer hierover schrijft, kunnen we goed uit de voeten. Het helpt ons onze tijd te verstaan. De geschetste tendensen van deze tijd hebben zowel de EB in de kaart gespeld als ook de kerken daardoor verzwakt.

Ons houdt natuurlijk de vraag bezig hoe het komt dat het geloof zo ten prooi gevallen is aan de wereld? De wereld heeft altijd wel kerk en theologie beïnvloed. Nu echter beleven we een hausse van wereldse vloedgolven, die zijn weerga nauwelijks kent.

Ik denk aan nog twee factoren, die meegespeeld hebben. Kennisoverdracht staat onder ons onder zware druk. Jonge generaties weten minder wat de rechte leer inhoudt. Dat heeft tot gevolg dat men makkelijker te beïnvloeden is. Waar het inzicht vermindert, vermeerdert zich het ge-voel. Gevoel rekent nauwelijks met de feiten. Minder kennis heeft ook weer tot gevolg dat men de prediking minder begrijpt. De boodschap in de EB draagt meer aan wat goed valt. Verder moeten we de rol van de moderne media niet uit het oog verliezen. Deze zijn zo doordringend aanwezig, dat we daardoor in verlegenheid en onduidelijkheid gevangen zitten. Maar het is ook de manier waarop we met deze invloeden omgaan. We zijn te weinig antithetisch in de goede zin van het woord ingesteld.

Informatie is het grote goed geworden van onze tijd. Je moet je afvragen waarom dit eigenlijk zo is. Wat zie je toch allemaal op dat kleine schermpje? Het zou een zegen zijn als deze informatie van een goed gehalte is, maar dat is meestal niet het geval. De data van deze tijd zijn bepaald en gefilterd door de geest van deze tijd. Het is niet te vatten hoe we ons daardoor zo laten meeslepen. Dit is zeker een zaak om verder over na te denken.

Er lijkt dus iets grondig mis te zijn met onze verhouding tot de maatschappij. De laatste slokt de kerk op. De kerk zou de wereld moeten beïnvloeden, maar het omgekeerde is het geval. Dat wordt ook duidelijk in datgene wat genoemd wordt de bewogenheid met de wereld. Het ND meldde onlangs dat de kerken er lustig op los pionieren. Zonder nog te weten waarover het eigenlijk gaat. Het besef dat zondaren buiten Christus verloren gaan, speelt nauwelijks een rol. Missionair bezig zijn is meer een kwestie van maaltijden dan van het Brood des levens.

Er zijn geen heldere strategieën omdat we te veel compromissen sluiten. In de maatschappij heet dat “polderen”. Ook kerken polderen. We hebben geen duidelijke stellingnames. De CGK zijn daarvan een sprekend voorbeeld in het nemen van besluiten. Maar het gebeurt links en rechts. Het is algemeen. We zijn in ons spreken te soft en te kneedbaar. Het is opmerkelijk dat in een land als Duitsland meerdere predikers zijn opgestaan die radicaler en gloedvoller waarschuwen tegen de dwaalleer. Het blijkt dat velen daardoor getroffen worden. Luther streed in zijn dagen tegen de Roomse kerk, nu richt men daar de pijlen op de dwaalleer van de Lutherse kerk. Hoe dan ook, we hebben een soort haat-liefde verhouding met de vijanden in de poort.

De wereld is dus een zware tegenspeler. Er is meer. Ten diepste liggen de oorzaken bij ons zelf. Het leven met de Heere verflauwt. Immanuel werd in stad Mensziel niet meer opgemerkt. Hierdoor hebben we geen tegengif tegen de tijdgeest. Dit is de voornaamste oorzaak. Alleen verootmoediging en bekering kunnen leiden tot een levend geloof in Christus. De eigenlijke oorzaak is niet te vinden in de wereld, ook niet zozeer in de EB, maar in ons eigen hart. Maar beseffen we dat? Zijn we daaraan reeds ontdekt?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen