Blijvend Gereformeerd (3)?

Waar staat de schrijver? Ik neem waar dat zijn houding minder polemisch is geworden, maar dat hij desondanks zich wil rekenen tot de eerstgenoemde opstelling. Rome bleef Rome, ondanks de Reformatie. De Reformatie bleef Gereformeerd, ondanks de Dopersen. Zowel Rome als “Dordt” lijken nu meer geneigd tot aanpassing. Zelf pleit ik toch voor een blijvend Gereformeerd beginsel, ondanks de Evangelischen. Ik werd daarin bevestigd door wat de Heer schrijft over de verschillen die er zijn tussen beide stromingen. Hij schrijft daarover vanaf blz. 465. We kunnen allen veel hebben aan het inzichtelijk maken van de verschillen, zoals hij dat doet. Hij spreekt eerst over de Godsleer. God dreigt naar de achtergrond te geraken ten gunste van de mens en zijn ervaring. U kunt hier ook bijvoegen dat het recht Gods wijken moet voor een softere voorstelling van God (God is dan de God “Die altijd voor je klaar staat, altijd bij je is en je draagt”). H. van der Belt merkte dit zo op.

Ook het mensbeeld zelf is in de EB een andere dan die onder ons. Men leeft bij een positievere voorstelling van de mens. De doodstaat van de mens wordt onder de Evangelischen feitelijk niet erkend. De mens is een parel in Gods hand en Hij is blij met ons; deze mens is ook in staat voor God te kiezen. Dat zijn toch wel markante en ernstige verschillen. Het is natuurlijk wel de vraag of onder ons zuiver gedacht wordt hierover. Reformatorischen moeten wel verstaan dat deze doodstaat de roeping van de mens niet uitsluit. Verstaan we voldoende de samenhang tussen roeping en verkiezing? Op al deze punten hebben de Evangelischen ons wel een spiegel voor gehouden.

Het Arminianisme klinkt ook door in de Christologie. Gaf Jezus Zijn bloed voor iedereen, hoofd voor hoofd, of geldt dit alleen de uitverkorenen? Het is onder Evangelischen gemeengoed te zeggen dat Christus voor alle mensen gestorven is en dat wij de keus nu verder moeten doen om het heil compleet te maken. U begrijpt dat dit geen bijkomstigheid genoemd kan worden; het is vitaal voor de benadering van de mens in de prediking.

Ook in de leer van de toepassing (Soteriologie) krijgt dit verdiepte accenten. Hoe staat het dus met de kennis der ellende? Overtuigt de Heilige Geest allereerst van de kwaal der zonde, of kunnen we deze elementen ook links laten liggen om zonder meer direct tot Jezus te gaan? Nu is dat laatste de aangewezen weg, maar hoe gaan we dan tot Jezus? Als een bezittend mens, die minder zicht heeft op de diagnose van de kwaal, of als een hulpbehoevend en verdorven mensenkind, die voor God niet kan bestaan? Gaan we gezond naar het spreekuur of hebben we klachten? Als ik dit zo noem, besef ik dat deze gewijzigde voorstelling ook vanaf Gereformeerde kansels steeds meer klinkt. Het is echter onmiskenbaar dat De Schrift wijst op de wet als de kenbron der ellende. Dus mag een zondaar komen tot Jezus zoals hij is, maar het is dan wel de vraag of hij enigszins weet hoe hij is. Is hij nu de Farizeeër of de tollenaar?

Verder wordt aangegeven dat de heiliging bij de Evangelischen meer accenten krijgt dan de rechtvaardiging. Dit lag bij Luther geheel anders. Een vraag van onderzoek: Kan men zeggen dat onder ons de heiliging veronachtzaamd is? Ja, als we ons leven lang blijven steken in de vragen rond de toe-eigening; nee, als we denken aan Puriteinen en Nadere Reformatoren, die oog hadden voor het praktisch dienen van de Heere. Wel kunnen we hier spreken van een correctie die ons zeer gelegen kan zijn.

Ook de leer van de kerk geeft breuklijntjes aan. Is heel de gemeente wedergeboren of kunnen we beter spreken van de verbondsgemeente? Hier lopen bij de Evangelischen lijnen die doen denken aan het Methodisme en de Labadie.

Met deze dogmatische doorlichting bewijst de schrijver ons goede diensten. Ik werd zelf ook weer opnieuw bevestigd in de kracht van de Reformatorische theologie.

Ik wijs nog op een opvallende zaak. De Heer spreekt van “opiniemakers”. Dat is een aanduiding voor heel de kerkelijke Pers? Hij geeft hiermee terecht aan dat opiniërende artikelen, waar dan ook, van grote invloed zijn. We kennen maar één bron, namelijk de Schrift, maar deze commentatoren zijn mede ook van grote betekenis. We moeten hun inbreng waarderen en tegelijk ook relativeren. Zelf moeten zij zich verantwoordelijk weten voor de vertolking van al deze stromingen. Je zou bang kunnen zijn voor de invloed van kansel en krant. Laten we dat allen beseffen.

IK ben tenslotte de schrijver (ook een opiniemaker?!) dankbaar voor deze indringende uitgave.

Rectificatie

Er zijn misverstanden ontstaan rond mijn eerdere schrijven over de Gewone Catechismus.

Het betreft vooral het noemen van de naam van Prof. Huijgen, die meegewerkt heeft aan deze Catechismus.

Ik heb niet bedoeld om enige blaam te werpen op de naam van deze broeder. Dat heb ik ook nadrukkelijk vermeld.

Met name het gedeelte dat handelde over de kerkelijke weg bij een gravamen en tucht had beter achterwege kunnen blijven. Ik neem dus die woorden terug.

Dat geldt ook van de suggestie dat Prof. van den Brink niet zou mogen voorgaan in gemeenten van de Gereformeerde Bond. Dit wekte de gedachte dat dit ook voor br. Huijgen zou gelden.

Het zal duidelijk zijn dat mijn bezwaren tegen de stelling van br. Huijgen aangaande schepping en evolutie onveranderd zijn. De inhoud van de Gewone Catechismus zal binnenkort nader worden besproken in ons blad.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen