Gajes in de bajes

‘Laat je opsluiten in de oudste gevangenis van Nederland, ervaar hoe het is om achter slot en grendel te zitten en probeer met je medegevangenen te ontsnappen!’ Het gaat over de 160 jaar oude Wolvenburg gevangenis in Utrecht waaruit je met tips en tricks de waargebeurde ontsnapping van ‘de koning der ontsnappers’ Gerrit Brom (1920-2003) kunt naspelen. Dat lijkt mij best wel leuk om te doen. ‘Gajes in de bajes’ heet het. Aan de andere kant: deze leuke groepsactiviteit wijst wel naar een keiharde werkelijkheid. Want het valt echt niet mee om opgesloten te zitten, ondanks dat het niet meer zo vreselijk is als in de Middeleeuwse kerkers. Maar je moet opgesloten zijn om te weten wat het is. Trouwens, in geestelijk opzicht zitten we allemaal in de gevangenis. Heman heeft het in Psalm 88 over ‘een bange kerker’. David beschrijft in psalm 116 ‘banden van de dood’. Geestelijk zitten we opgesloten. En net als in de gevangenis zit er aan de binnenkant van die deur ook geen klink…

Uit het Jiddisch zijn veel woorden onze taal binnengekomen. Jiddisch (afgeleid van Jid = Jood) is een Germaanse taal die door miljoenen Joden over de hele wereld gesproken wordt. Ook in Nederland, vooral rond Amsterdam, waar rond de Wereldoorlog veel Joden woonden. De woorden ‘Bajes’ en ‘Gajes’ zijn zulke Jiddische woorden. Gajes komt van het Hebreeuwse woord Gajjies, dat gebruikt werd voor niet-Joodse legers. Later werd het gebruikt om ongure types mee aan te duiden: gespuis, geteisem, schorriemorrie. Bajes komt van het Hebreeuwse woord Beth dat ‘huis’ betekent, maar in het Jiddisch (Bait) voor de gevangenis wordt gebruikt. Gajes in de bajes, dat is het tuig in de gevangenis.

Ook Simson zit vast. Nadat hij het bed gedeeld heeft met die hoer in Gaza, is hij gaan slapen. Ondertussen is het gerucht in Gaza snel verspreid dat hun vijand binnen de muren van de stad is. En terwijl Simson slaapt, zijn alle mannen van Gaza wakker. En ze omsingelen het huis waarin hij ligt en houden de wacht bij de gesloten stadspoort. En als Simson nu gekregen had wat hij verdiende, dan was hij Gaza nooit meer levend uitgekomen. Dan was hij in het huis van die hoer gedood. Middenin zijn zonde. Want ook Simson was gajes. Goddeloos, verdorven, zondig.

En wij zijn het ook. Al heb je nog nooit gestolen. En al heb je nog nooit iemand vermoord. En al ben je nog nooit met een hoer naar bed geweest. In Gods oog zijn we gajes. Vanwege de bron van alle wanbedrijven die we in ons omdragen. Geloof je dat niet? De Heere Jezus zegt in Mattheüs 15: ‘Want uit het hart komen voort boze bedenkingen, doodslagen, overspelen, hoererijen, dieverijen, valse getuigenissen, lasteringen’.

De dingen die Simson deed en die David deed en die Petrus deed, dat waren als het ware vruchten die aan een boom hangen. Slechte, stinkende vruchten. Hoe komt het dat die vruchten zo slecht zijn? David keek naar de vruchten in zijn leven. Het overspel met Bathseba, de moord op Uria. En hij keek langs die vruchten heen naar de tak waaraan die vrucht hing. En van die tak naar de boom. En van de boom naar de wortel. En toen zag hij: ‘t Is niet alleen dit kwaad (met Bathseba) dat roept om straf. Nee ik ben in ongerechtigheid geboren. Mijn zonde maakt mij het voorwerp van Uw toorn, reeds van het uur van mijn ontvangenis af’ (Psalm 51). Vanaf het prilste begin van ons leven was het al mis met ons.

Gajes in de bajes. Dat zijn we. En we kunnen onszelf niet bevrijden. Simson kon uit zichzelf ook niet ontsnappen. Hij was maar een gewoon mens. Hij had die kracht niet uit zichzelf en kon die niet op afroep gebruiken. Hij was totaal afhankelijk van de Heilige Geest. Afhankelijk van Gods genade. Onverdiende gunst.

En wij zijn net zo afhankelijk. Net zo verdorven als Simson. Net zo schuldig als Simson. Net zo strafwaardig als Simson. Net zo hulpeloos als Simson. Beleef je dat ook zo?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen