Processen

Ds. Belder, columnist van het RD, gaf onder het kopje “Refolutie” een aanhaling van wijlen Ds. J.H. Velema. Het denkproces van iemand die omslaat, tekende hij ooit als volgt: 1. Diep overtuigd van ons eigen gelijk bestrijden we de afwijkende mening en visie. 2. We binden in. We temperen de militante toon. 3. We zwijgen (let op wat er vandaag gebeurt). 4. De twijfel heeft toegeslagen. Zitten we met ons standpunt wel goed? Waren we in het verleden niet te rechtlijnig? Hebben we wel echt geluisterd naar de ander? 5. De tegenstander van voorheen is toch ook niet dom. Er valt wel iets voor zijn standpunt te zeggen. Dat vinden je kinderen ook. 6. Je moet de zaken inderdaad van meer dan één kant bezien. 7. We zijn om, bekeerd tot de andere visie. Zie hier de fasen of stappen die mensen beleven als zij radicaal van gedachten veranderen. Zo kan het zich bijvoorbeeld bij de EO voltrokken hebben. Zo kan het toegaan bij ontelbaar veel kerkmensen in onze dagen. Het kan zich eveneens voordoen in allerlei reformatorische organisaties. Het herinnerde me aan een soortgelijke glijdende schaal, die ik hoorde bij een Zwitserse voorganger. Hoe komt iemand tot overspel? Hij nam een schaal aan van 1 tot 10 en liet zien hoe iemand in een aantal stappen en kleine wijzigingen ertoe komen kan de zonde te omarmen. Ds. Belder sprak over de aanname van evolutionistische gedachten door belijdende christenen. Tekenend was zijn opmerking dat in Utrecht nog net bijtijds een expositie over het refodom was gewijd. Binnenkort bestaat een refo niet meer.

Die zeven fasen van Velema geven te denken. U en ik, wij zijn allen bij een van deze stations aangeland. Waar zit u en waar zit ik? Waar bevinden zich onze kerken? We zouden zo’n reeks ontwikkelingen nog praktischer en duidelijker ons kunnen voorstellen. Ik ga eens een poging doen om in de lijn van Velema en Belder een schetsontwerp te geven van een belijdend christen die tot wezenlijk andere gedachten komt. U kunt concreet denken aan de glijdende schaal ten aan zien van onderwerpen als: samenwonen, echtscheiding, homoseksualiteit, zondagsheiliging, prediking, hermeneutiek, Schriftgezag. Op al deze en dergelijke terreinen voltrekt zich een revolutie in de kerk.

Ik begin natuurlijk met het standpunt dat vertrouwd klinkt: 1. Je doet belijdenis van je geloof en je bent ervan overtuigd dat je het echt van harte meent. 2. Je krijgt een vriend of vriendin die wat anders denkt, maar je houdt je standpunt vast. 3. Je krijgt meer en meer het gevoel dat ze je star en somber vinden; zou ik zo zijn, denk je? 4. De preek van de dominee komt hierdoor ook wat “eng” en wereldvreemd over; je begrijpt ook alles niet precies. 5. Je Bijbel gaat ongemerkt minder open, zodat je Bijbelse inzichten in snel tempo achteruitgaan. 6. Steeds meer tijd gaat naar de sociale media, naar je smartphone met facebook en Instagram, enz. 7. Je leest, zelfs wel in het RD, artikelen die de indruk wekken dat de refozuil en aanverwante zaken toch wel eens bekrompen en ondoordacht met wereldse zaken en onderwerpen omgaan. 8. Je gaat verhuizen en helaas is er geen gemeente in de lijn van je vorige gemeente. 9. Nu gaat het heel snel: de andere preken en de nieuwe contacten verruimen je geest. 10. Je volgt een opleiding of een studie, waardoor je vragen en twijfels ongekende en nooit gedachte vormen aannemen. 11. Tijdens middagdiensten zie je, dat steeds meer mensen wegblijven; waarom zou jij ook niet meegaan in die stroom? 12. Je leest tot je aanvankelijke verbazing dat bekende namen uit je kerk ook al omgeturnd blijken te zijn. 13. Het is te laat om dit proces van hersenspoeling te keren en dus stap je uiteindelijk over de grens. 14. Toch komen gedachten best nog wel terug en je zou niet graag als een godloze of een goddeloze door het leven gaan. Je bent oprecht van mening dat je ook buiten de kerk wel geloven kunt. Maar je voelt je wel vrijer en gelukkiger. Je kunt verder altijd nog blijven nadenken over dat wat er zou kunnen zijn na de dood. Dit is natuurlijk ook maar een ontwerp. Ik heb geprobeerd het wat eigentijdser en praktischer te maken, met concrete verzoekingen die zich in deze dagen voordoen. U en ik, we zitten allemaal in een bepaalde fase, we zijn op een van deze stations aangeland. Niet ieder echter zit de rit tot het eindpunt uit. Er zijn er gelukkig ook, die blijven staan. Nee, er zijn er die door de Heere worden vastgehouden.

Ik wil onderstrepen dat er grote trendsetters in het spel zijn. Dat kunnen zijn: de voorgangers, het dagblad (juist niet de Telegraaf, maar een kerkelijk getinte krant), het mobieltje.

Is er ook een proces in omgekeerde volgorde? Zeker. Kijk maar: 1. De wereldling. 2. Hij raakt verdwaald in een kerk, bij een begrafenis of een andere gelegenheid. 3. Nou, die preek heeft wel iets en maakt wat los. 4. Je wordt vroeg of laat aangegrepen door een macht, die sterker is dan jij. 5. Je gaat het toestemmen: er is een God en er is een duivel; er is een hemel en er is een hel. 6. Je overtuiging blijkt sterker dan heel de wereld met al haar verzoekingen. 7. Je hebt toch ook zwakke momenten en moeilijke tijden; het geloof in Christus houdt je echter staande. 8. Je zou niet meer terug kunnen de wereld in; de brug is opgehaald en de teerling is geworpen. 9. Er is vreugde in de dienst van God; er is ook heel veel strijd die anderen met je strijden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen