De Gemeente

Nu is dit niet alleen maar een gevolg van de coronapandemie. Reeds eerder kreeg de gemeente, zoals deze samenkomt in de zondagse erediensten, minder betekenis. Dat kwam door een nalatige houding rond het kerkbezoek. Men ging daardoor van elkaar vervreemden. Nu we al maandenlang geen kerkdiensten hebben kunnen bezoeken, kan deze ontwikkeling meer en meer toenemen.

In onze gemeenten treffen we heel verschillende gedragslijnen aan op dit punt. Wie het Kerkblad voor het Noorden leest, merkt dat de meeste gemeenten slordig en ondoordacht omgaan met het samenkomen van de gemeente. In de meeste kerken is de middagdienst zo maar door toedoen van de coronacrisis, weggevallen. Ik kan nauwelijks vermoeden waarom men deze maatregelen neemt. Komt het eigenlijk misschien wel goed uit dat we nu de knoop maar direct moeten doorhakken? We hebben nu immers een excuus voor inkrimping van samenkomsten? De overheid moet men immers gehoorzamen?

De vrees kan op goede gronden ontstaan dat men deze tweede dienst niet meer terugkrijgt. Wat een omwenteling in een zo korte tijd! De achterliggende gedachte is nog ernstiger: het belang van de kerkdienst wordt sterk onderschat. Nu moet u niet denken dat men de kerk niet meer ziet zitten. Integendeel, het moet erkend worden dat in dit type gemeenten Bijbelkringen het vaak nog wel doen. De aandacht verlegt zich dus van de kerkdienst naar de kring. Dat zal te maken hebben met de waardering voor de preek. Een vrije discussie over een mooie tekst in de groep trekt meer aan dan de preek van die ene man, die aan het woord is. Men verkiest de dialoog boven de monoloog. Of kiest men voor het eigen inzicht in plaats van het reine Woord van God? Er is nog wel een reden te noemen. Het is modern om te geloven zonder de kerk, zelfs soms wel zonder Bijbel. Deze geloofsopvatting werkt een geloof in de hand, waarbij de mens zelf bepaalt wat er te geloven is. Ik kan dat dan zelf wel uitmaken; ik heb er niemand voor nodig. Maar is dat in de lijn van Gods Woord? In de dagen van Jezus’ omwandeling kende men reeds een prille vorm van prediking. De synagoge speelde een rol van betekenis. In de tempel kende men de centrale rol van de offerdienst: dit beklemtoonde in sterke mate de kern van de verzoening door het kruis van Christus. De apostelen trokken predikend door de wereld. Het woord “prediking” komt in dit verband herhaaldelijk voor. We worden vermaand de onderlinge bijeenkomsten niet na te laten, gelijk sommigen de gewoonte hebben. Mensen die kriebelig worden als het om gewoontevorming rond de preek gaat, scheppen zelf een nieuwe gewoonte, zoals de tekst zegt. Is deze beter?

Natuurlijk niet!

We moeten blijven zien dat de kerkdienst van wezenlijke en onmisbare betekenis is, zonder kaarsjes, stola en drama. Het geloof is uit het gehoor! De prediking komt van Gods kant. Maak daar geen alledaagse one-man-show van. Ik vrees voor de toekomst van onze kerken, om meerdere redenen, niet in het minst ook om het verval van de preek.

Nu is er ter andere zijde ook een zekere miskenning van de kerkdienst. In meerdere gemeenten hoorde ik dat we ook op een andere manier kunnen afdwalen. Door verruimende maatregelen worden gemeenteleden sinds kort weer op afroep in de gelegenheid gesteld een kerkdienst te bezoeken. Ze worden persoonlijk uitgenodigd. Maar wat gebeurt? Er zijn er die aangeven niet in de race te zijn hiervoor. De reden? We luisteren thuis naar onze favoriete voorgangers.

Gelukkig is dat lang niet overal zo. Velen nemen de uitnodiging graag en met beide handen aan. Ze hebben in de achterliggende maanden de gemeente en kerkdienst gemist. Het is immers een uitnodiging van de Heere Zelf. Na de diensten ontbeerd te hebben, zouden we menen dat zo’n Goddelijke invitatie extra waarde krijgt.

Het is dan wel een miskenning van Gods goedheid als we de weg van de minste weerstand en moeite kiezen. Thuis op de bank, de kinderen in hun spijkerbroek, en dan, als het tenminste uitkomt, een ernstige preek. Ook ter rechterzijde kan men er zich van af maken en slaat de ontkerkelijking toe. Ik wil hier dringend waarschuwen. Het zwaard van de vervreemding kan zo maar bij u en mij toeslaan. Speel er niet mee.

Maar we luisteren toch wel? We horen de waarheid misschien thuis wel zuiverder dan in de gemeente, waar men hoort? Maar gaat dit wel om de waarheid? Speelt in onze gemeenten hier en daar ook niet een wereldse trek mee? Zien we de dominee soms ook als een geestelijke artiest, als een interessante demagoog? Paulus veroordeelde deze houding, zelfs als men riep: Ik ben van Christus. Onder de schoonste leuzen kunnen we meedoen aan persoonsverheerlijking. God moet de wasdom geven! Houd u aan de eigen gemeente. Oefen uzelf in het luisteren, zonder franjes, naar de eenvoudige en hopelijk oprechte prediking van een gewone dominee, die alleen Zijn Zender wil behagen. Laat dat ook onze bedoeling mogen zijn. Predikanten kunnen, als zij hun taak ernstig opvatten, het toch al moeilijk genoeg hebben om de gemeente bij elkaar te houden. Voorgangers zijn geen BN’ers, die roem begeren.

Is uw dominee als een Paulus, die met zwakheid, vrees en beving preekte? Steun die man biddend en wees trouw, aan hem en aan de andere leden, die u ook nodig hebben. Denk aan de hand, die de voet niet missen kan. Laten wij als voorgangers in getrouwheid onze weg gaan. Het Woord zal daar een levend zaad worden, waar wij wegvallen en men niemand ziet dan Jezus alleen. Hij moet wassen, wij minder worden. Een zware les, die we moeilijk onder de knie krijgen, maar toch ook een rijkdom, als we Hem bedoelen en zondaren mogen redden, die wankelen ten dode.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen