Puriteinse emigranten (3)

John Winthrop

In 1630 vertrekt John Winthrop (1588–1649) met een grote groep emigranten uit Engeland. Hij is benoemd tot gouverneur van de nieuwe kolonie aan de Massachusetts Baai. Voor zijn vertrek houdt hij een soort ‘lekenpreek’ voor de emigranten die met hem meereizen naar Nieuw-Engeland. Het thema is: ‘Een toonbeeld van christelijke liefde’ (A Model of Christian Charity). Eigenlijk gaat het hier om een programma voor een nieuwe samenleving in de kolonie. Wat daarbij opvalt, is dat de grenzen tussen kerk en maatschappij verbleken. Winthrop ontwikkelt namelijk een theocratisch ideaal dat heel het leven omvat. Zo zegt hij: ‘ Wij belijden dat wij lidmaten van Christus zijn’. Hoewel we afkomstig zijn uit verschillende streken en tot verschillende standen behoren, ‘moeten wij het ervoor houden dat wij innig aan elkaar verbonden zijn door deze band van liefde’. Ons eerste doel is een nieuwe woonplaats te zoeken onder een passende vorm van zowel burgerlijk als kerkelijk bestuur’. Daarom moet ‘de zorg voor het algemeen belang de voorrang hebben boven alle privé belangen (…) Hierbij is het de bedoeling om onze levensomstandigheden te verbeteren om de Heere beter te kunnen dienen (…) zodat wijzelf en ons nageslacht bewaard blijven voor de algemene verdorvenheid van deze boze wereld’.

De stad op de berg

Uit deze ‘preek’ wordt duidelijk dat Winthrop zich laat leiden door principes die aan de Bergrede zijn ontleend en die hij vervolgens vanuit de oudtestamentische gedachte van het verbond invult. Van de emigranten wordt net als van het oude Israël gevraagd om van harte in te stemmen met het verbond van God en daarbij te blijven (Vgl. Deut. 30:11vv.). De laatste zinnen van de ‘preek’ van Winthrop luiden namelijk: ‘Nu, de enige manier om schipbreuk te voorkomen en voor ons nageslacht te zorgen is dat we de raad van Micha opvolgen, namelijk “recht te doen, barmhartigheid lief te hebben en ootmoedig te wandelen met onze God” (Vgl. Micha 6:8). Om dat te bereiken moeten we ons tot deze taak verenigen als één man. (…) Zo zullen we de eenheid van de Geest bewaren door de band van de vrede (vgl. Ef. 4:3). De Heere zal onze God zijn en zal Zich erin verheugen om onder ons te wonen als Zijn volk. (…) We zullen ervaren dat de God van Israël onder ons is, (…) wanneer Hij ons tot lof en heerlijkheid zal maken. Het gevolg zal zijn dat de mensen van toekomstige kolonies zullen zeggen: “De Heere make deze als die van NIEUW ENGELAND”. Want we moeten bedenken dat wij “als een stad op een berg zullen zijn” (vgl. Matth. 5:14) . De ogen van alle mensen zijn op ons gericht. Wanneer we bedrieglijk met onze God zullen handelen in dit werk dat we op ons genomen hebben en Hem zo reden geven om Zijn hulp van dit moment in te trekken, zullen we een aanfluiting en een spotrede worden voor de hele wereld. (…) Daarom, laten wij het leven kiezen, opdat wij en onze kinderen zouden leven door Zijn stem te gehoorzamen en door Hem aan te hangen, want Hij is ons leven en onze voorspoed’ (vgl. Deut. 30:19,20).

Kiesrecht en wetgeving

Dit uitgangspunt heeft een aantal belangrijke gevolgen. Zo wordt al spoedig besloten dat alleen belijdende (mans)lidmaten van congregationalistische gemeenten actief én passief stemrecht hebben in de kolonie. Maar de maatstaven voor kerkelijk lidmaatschap in Massachussets zijn hoog. Ieder die lid wil worden moet in een openbare bijeenkomst van de gemeente getuigenis kunnen geven van het genadewerk van God in zijn of haar leven. En als de leden van de gemeente overwegende bezwaren hebben, wordt zo iemand niet toegelaten. Het gevolg hiervan is dat slechts een betrekkelijk gering aantal mensen in de kolonie stemrecht bezit. Bovendien wordt de burgerlijke wetgeving sterk bepaald door principes en voorschriften die aan de Bijbel zijn ontleend. Zo zijn overspel, het praktiseren van homoseksualiteit, vloeken en meineed wanneer levens bedreigd worden vergrijpen waarop de doodstraf staat. In 1644 worden twee mensen die overspel gepleegd hebben inderdaad terecht gesteld. De zondagsheiliging staat in hoog aanzien en de overheid verplicht iedereen - ongeacht of men lid van de gemeente is of niet - om de kerkdiensten bij te wonen. Wie dat weigeren worden beboet. Al roepen deze strenge wetten wel verzet op, ze blijven tientallen jaren in de kolonie van kracht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen