Valse Profetie

Rond de uittocht komen we de namen tegen van Jannes en Jambres, die Mozes tegenstonden (2 Tim.3:8). We moeten deze figuren zoeken in de kring van de Magiers in Egypte, aan Farao’s hof. Zij konden sommige wonderen die Mozes deed, imiteren. Paulus wist van hun bestaan.

Mozes spreekt in Deut. 13:1 over een profeet of dromen-dromer, die tekenen en wonderen doet. Het volk mocht er geen gehoor aan geven en zelfs moest zo’n profeet gedood worden. De Heere gebruikte zulke profeten om het volk te verzoeken of het de Heere liefhad of niet. Zo’ n profeet sprak een afval van de Heere. Dat maakt het voor het volk wel moeilijk. Hoe konden ze weten of een profeet te vertrouwen was? Later worden daar wel kenmerken van gegeven.

Uit deze gegevens krijgen we een indruk van het probleem dat zich hier voor doet. We zijn er namelijk niet zo op bedacht. Ik denk zelfs dat deze waarschuwing ons wat onwaarschijnlijk voorkomt. We gaan er liever niet in mee als er kritisch over tegenwoordige “profeten” gesproken wordt. We weten wel dat er genoeg mensen zijn die voorgangers afkammen. We hebben niets met zulke luisteraars op. Ze maken het werk van geestelijke leiders onmogelijk. Dus benaderen we alle dienaren liever positief. Als je leeft naar de helft van wat zij zeggen, verdient dat een pluim. Ik hoorde onlangs nog zeggen: er zit in elke preek wel iets goeds. Mozes echter zou niet zo maar meegaan met deze redenering. Hij stond ruimhartig en positief tegenover Eldad en Medad, die door anderen onder kritiek gesteld werden; toch betekent dit niet dat de genoemde tekst uit Deuteronomium overbodig was. Later heeft het volk heel vaak te maken gekregen met valse profeten. Ook wij hebben daar heel veel mee te maken. Als we de dogmatiek van Bavinck opslaan, staat u versteld van allerlei dwalingen onder bekende en befaamde theologen. Denk maar aan namen als Bultmann en Ritschl en anderen. Om nog een andere bekende naam te noemen: als we het hebben over Barth of Berkhof, denken wij dan aan valse profeten? Ieder voelt de moeilijkheid. Karl Barth was een groot denker, die heel de theologie van het Westen heeft beinvloed. Hij heeft veel waarheden ontdekt, maar zeker, hij heeft ook grote dwalingen de wereld in gestuurd. Hoe kunnen we weten in hoeverre iemand een valse profeet is? We komen hier dus op een moeilijk terrein. Relativering ligt op de loer.

Het volk in Mozes’dagen werd ervoor gewaarschuwd. Denkt u dat ons volk deze dingen kan onderscheiden? Je moet dan wel een zuivere weegsteen hebben. Kan de gemeente uitmaken of een dominee Barthiaans preekt? Dat zal meestal niet het geval zijn. Maar denkt u dat de doorsnee gemeente deze onderscheidingen wil hanteren? Ook dat is de vraag. Is dat wel goed? Wordt onder ons ook niet heel veel klakkeloos aanvaard en aangenomen? Als iemand voor de vrouw in het ambt is, weten we het wel, maar weten we het ook als inhoudelijk een preek van mij of een ander te kort schiet? Vast staat dat er ook nu valse profeten zijn. Zouden wij meegaan met H. de Cock, die oog had voor de dwalingen van zijn dagen? Rond de vereniging van 1892 waren er mensen die precies wisten te onderscheiden wat waar en wat vals was.

Nu wil ik geenszins oproepen tot een hyperkritische houding in de kerkbank. Ik weet dat een zodanige mentaliteit grote schade aanricht. Maar wat mij opvalt, is dat de meeste hoorders nauwelijks goed naar een preek kunnen luisteren. Als men over zulke dingen spreekt, hoor je meestal niet veel meer dan kreterige opmerklingen, die als bijzaken moeten worden aangeduid. Zelden zijn er, die fudamenteel kunnen aangeven waarop het aankomt. Als iemand het mooi kan zeggen, maakt dat alles al goed. Als dan heel de gemeente het zo’n mooie of goeie preek vindt, ruiken we natuurlijk geen onraad. Noem de naam van een oude schrijver, en we weten helemaal van de prins geen kwaad. Maar de praktijk is anders, er kan desondanks veel meer aan de hand zijn. Een vos kan z’n passie preken….. En de Heere Jezus had het over een schapenvacht, terwijl er een wolf onder schuilde. Dus denk ik dat het hoog tijd is, dat er profeten in de bank opstaan, die wezenlijk oren aan hun hoofd hebben. Ook als ìk op de kansel sta. In de artsenij kennen we de kwakzalvers. Zij geven zich uit voor heelmeesters, maar er zijn voorbeelden genoeg dat het mensenlevens kost in hun spreekkamers. Op medisch terrein voelen we dus heel goed aan, dat we ons verre moeten houden van valse heelmeesters. Maar met vale profeten schijnt het heel anders te zijn, veel minder gevaarlijk. Maar is een prediker ook niet een heelmeester? Kan het geen mensenlevens kosten als we te makkelijk spreken over dood en leven? Zelf voorganger zijnde, kan ik beangst worden van de manier waarop de Heere Jezus spreekt. In dat mooie hoofdstuk over de goede Herder, komt u ze allemaal tegen. Er zijn huurlingen, er zijn zelfs dieven en moordenaars. De schapen hebben hen niet gevolgd, maar geldt dat ook nog van onze tijd?

De oplossing ligt in het onderscheiden tussen valse profeten en valse profetie. Laten we niet te snel zo maar iemand een valse profeet noemen: let er wel duidelijk op of men met de beste bedoelingen toch een valse profetie uitspreekt. Dan oordelen we niet over de mensen zelf, maar wel over wat zij zeggen. En als we dat zouden doen, is er heel veel werk aan de winkel. Want ik ben er wel van overtuigd, dat er heel veel valse profetieen zijn.

P.S., Ons telefoonnummer is gewijzigd; het is nu: 0318-742574.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen