Wederom Geboren Worden (II) – Uit de Artikelen van Prof. Lengkeek

De grote Hartenkenner

‘Rabbi,’ zo begint Nicodémus, ‘Rabbi, wij weten, dat Gij zijt een leraar, van God gekomen; want niemand kan deze tekenen doen die Gij doet, zo God met hem niet is.’ Tot deze belijdenis werd hij gedrongen door wat er gebeurd was. Hij kan en wilde de grote daden des Heeren niet ontkennen. Zij spreken van meer dan menselijke kracht en wijsheid; zij dragen het stempel van goddelijke afkomst. De rechtmatigheid van Christus’ optreden kan hij niet betwisten.

Maar is dit het enige, dat Nicodémus te zeggen heeft? Is hij alleen gekomen om Jezus te zeggen, wat voor indruk hij ontvangen heeft? Of moet deze taal dienen als inleiding tot een meer ingrijpend onderzoek, ligt er een ‘maar’ achter?

Zeker niet. De Heiland wist het. Het voorgaande hoofdstuk sluit met de opmerking, dat ‘Jezus niet van node had, dat iemand getuigen zou van de mens, omdat Hij Zelf wist, wat in de mens was’. Ons hoofdstuk begint met de woorden ‘En er was een mens uit de farizeeën, wiens naam was Nicodémus, een overste der joden’. Hij die kwam om de Heiland te peilen, wordt door Deze doorschouwd.

Het ene nodige

Christus wijst hem met een plechtig ‘Voorwaar, voorwaar’ (‘Amen, amen’) op het ene nodige, dat voor de mens van de hoogste betekenis is. De mens moet wederom geboren worden, anders kan hij het koninkrijk Gods niet zien.

Als Nicodémus dit woord niet begrijpt en aan een hergeboorte denkt in vleselijke zin (vs. 4), dan wijst de Heiland hem op het geestelijk karakter van dat wederom geboren worden, terwijl Hij nogmaals wijst op de betekenis ervan ten opzichte van het Koninkrijk Gods. Het wederom geboren worden is een geboren worden uit water en Geest. Zonder dat is er geen ingaan in het Koninkrijk Gods.

Dat direct spreken over de wedergeboorte schijnt ietwat vreemd. Wij geloven hierin een aanwijzing te zien van het doel, waartoe Nicodémus kwam. Het stond in het nauwste verband met het Koninkrijk Gods. Ongetwijfeld heeft Nicodémus naar de komst van dat Koninkrijk uitgezien, maar op eenzelfde wijze als de meesten van zijn tijdgenoten. De Messiasverwachting onder Israël was een vleselijke. De Messias zou zijn de Koning van het herstelde Daviden Salomo-rijk, groot van kracht en heerlijkheid, vol van roem en glorie. Geen band zou Israël meer knellen, integendeel, Israël zou een band slaan om de volkeren der wereld. Men zou de Filistijnen (de vijanden van het rijk Gods) op de nek vliegen. Babylon was gevallen evenals Assyrië; Egypte was machteloos; ook Rome zou ondergaan en alles zou het huis Davids ten deel vallen. En dan zou er zijn het vrederijk en de heidenen zouden toevloeien tot de berg des Heeren. Het was een verwachting, die het hart van de Israëliet deed zwellen.

Noodzakelijk en mogelijk

Wat had men in dat opzicht te verwachten van Jezus van Nazareth? Was Hij de Messias, ja of nee? Zal Hij het Koninkrijk onder Israël weder oprichten?

Zal Nicodémus vragen naar Christus’ verhouding tot het Koninkrijk Gods; de Heiland – Die zijn en Israëls vleselijke verwachting kende – wijst hem op wat voor hem nodig is om het Koninkrijk, dat niet van deze wereld is, te zien en in te gaan. Van een koninkrijk der wereld wordt men onderdaan door vleselijke geboorte, van het Koninkrijk Gods door geboorte uit water en Geest.

Deze laatste geboorte, de wedergeboorte, wordt aan Nicodémus voorgesteld als noodzakelijk. De vermelding ervan, als middel tot zien en ingaan van het Koninkrijk Gods, stelt haar als mogelijk en rijk in vrucht.

Wat óók verbondskinderen van nature ontbreekt

Nicodémus had vele voorrechten. Hij behoorde tot het volk der belofte, droeg het teken van het verbond in zijn vlees, was ingewijd in de heilige openbaring Gods, onderscheiden boven duizenden van zijn volk. Geëerd door de schare, gezocht om zijn verstand, de leraar in Israël, die een eerste plaats innam in de joodse raad. Hoe dikwijls had hij bij zijn onderwijs het volk doen hangen aan zijn lippen; menig oog was misschien neergeslagen onder zijn bestraffende blik. In de schatting van velen een heilige, een man Gods, geschikt om God te dienen en met de Heilige te verkeren. Voorbeeldig in handel en wandel. Een farizeeër, niet in de slechte betekenis van deze benaming.

Wat ontbreekt hem nog? Aan het volk, aan de schare die de wet niet weet, alles! Maar aan hem? Met al de weldaden hem geschonken, stond Nicodémus buiten het Koninkrijk Gods. Hij zag er zelfs de heerlijkheid niet van, kon zich er geen voorstelling van maken. Het ontbreekt hem niet aan wat wij zouden kunnen noemen ‘zegeningen in het voorwerpelijke’. Maar datgene wat dat voorwerpelijke tot ‘rechte onderwerpelijke zegen’ moest maken, werd gemist! Dat is de wedergeboorte. (wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen