Twee keer per zondag (I)

Op de ‘Coronakaart’ van Europa kleurde Nederland eind juli (donker)rood. Die kleur stond in schril contrast met de groene kleur voor de rest van Europa, met hier en daar wat oranje gebieden. Een groene kleur duidt op een laag risico, met geen reisbeperkingen voor reizigers uit zo’n gebied. Rood staat voor een hoog risico, waarbij reizen van en naar dit gebied wordt ontraden. In mijn gedachten zie ik een dergelijke kaart ook voor me als het gaat om het houden van twee kerkdiensten op zondag, afgezien van (tijdelijke) maatregelen vanwege het Coronavirus.

- groen staat dan voor het zonder discussie de gemeenteleden tweemaal op zondag de gelegenheid bieden om naar Gods huis te komen;

- oranje waar het onderwerp van discussie is in de gemeente en de kerkenraad,

- (donker)rood waar de tweede dienst inmiddels is afgeschaft.

Hoe zou zo’n ‘Kerkenkaart’ er voor onze Christelijke Gereformeerde Kerken komen uit te zien? Een mix van groen – oranje – rood? En als we deze actuele kaart dan zouden vergelijken met die van twee jaar geleden, zou er dan een duidelijke verandering in te zien zijn? Ongetwijfeld. Afgaande op allerlei classisverslagen van de laatste jaren zal er onmiskenbaar een duidelijke trend waarneembaar zijn: nog meer oranje en rood.

Gesprek

De huidige synode besloot eind november 2019 nog dat kerkenraden die hun tweede dienst op zondag hebben afgeschaft, met de eigen gemeenten moeten overleggen of dat besluit kan worden teruggedraaid. De classes moeten dat gesprek stimuleren. Het zou kunnen dat dit op classisniveau her en der al is gebeurd, of op de agenda staat. Maar gezien alle annuleringen van classisvergaderingen vanwege het Coronavirus, lijkt het aannemelijker dat dit gesprek tot op heden achterwege is gebleven. En dat er ook nog niet echt concrete plannen zijn om dat gesprek te agenderen. Terwijl de groene kleur die meerdere kerken -in theorie- nog altijd hadden op de denkbeeldige kaart, tijdens de Coronacrisis in één keer is versprongen naar (donker)rood. En dat dit zo blijft… Over de betekenis van de tweede kerkdienst zijn er al tientallen jaren vele artikelen geschreven, conferenties georganiseerd en kerkelijke besprekingen gehouden. En het resultaat? Dat de ‘Kerkenkaart’ almeer rood kleurt… Maar worden we daarover nog beschaamd en schaamrood? Of weigeren we al schaamrood te worden, zoals de profeet Jeremia beschrijft?

Feestdag

”Hoe krijgen we de zondag als feestdag terug?”, zo luidde in 2005 de titel van een lezing tijdens een conferentie van het Contactorgaan van de Gereformeerde Gezindte over de tweede kerkdienst. Maar gezien de rode waas op de denkbeeldige kaart wordt het begrip ‘feestdag’ waarschijnlijk vandaag de dag anders ingevuld dan als een dag om met de feest houdende menigte van Psalm 42 op te gaan naar Gods huis.

”Hoe krijgen we de zondag als feestdag terug?” Dit is helaas geen vraag die we alléén aan anderen moeten stellen. Want komen overal alle leden twee keer per zondag naar de kerk waar er nog zonder discussie wél twee diensten zijn? Of zou een zogenaamde ‘Kerkenkaart’ heel wat meer oranje en rood te zien geven als het niet gaat om het houden van twee diensten per zondag, maar om het bijwonen van twee diensten per zondag?

Geestelijk

Tijdens de synodebesprekingen over het al dan niet beleggen van twee diensten per zondag zei ds. G.R. Procee terecht dat er sprake is van een „geestelijk probleem.” Dat geldt zowel het al dan niet beleggen van twee diensten, als het al dan niet bijwonen van twee diensten. En vragen geestelijke problemen niet allereerst om menselijke, maar om geestelijke antwoorden?

Een geestelijk antwoord is het in elk geval niet om bijvoorbeeld te verwijzen naar de tijd vlak na de Reformatie. Want ook toen waren er inderdaad kerken die om bepaalde redenen maar één dienst per zondag belegden. En ook toen waren er predikanten die gemeenteleden moesten vermanen om de diensten geregeld bij te wonen. Zeker, wat dat betreft is er niets nieuws onder de zon. Maar zag de Dordtse Synode er om al die bestaande praktijken van af om de predikanten op te dragen twee keer te preken op de zondag? Integendeel!

Zo staat het ook zwart op wit in de beroepsbrief die ik voorjaar 2018 kreeg uit Scheveningen: ”Tot de diensten, die van u gevraagd worden, behoren des zondags tweemaal preken, éénmaal over de zogenoemde ‘vrije’ stof uit het Oude of Nieuwe Testament en éénmaal over een zondagsafdeling of gedeelte daarvan van de Heidelbergse Catechismus, zó dat geen gedeelte van de catechismus wordt overgeslagen.”

Toch is het helaas vandaag de dag almeer een vraag die velen bekend in de oren zal klinken: Waarom moet je nu eigenlijk twee keer per zondag naar de kerk? Laat ik voor dit keer mogen volstaan met een heel kort antwoord.

Om zalig te worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen