Natuurlijke Theologie

Thomas van Aquino, een groot theoloog uit de dertiende eeuw had heel wat scholastische elementen in zijn theologie. We hebben al eens gezien dat we onder de Scholastiek verstaan het gebruik maken van stellingen en denkstijlen uit de Griekse oudheid (Aristoteles).

Deze Thomas was van mening dat verschillende dogma’s bewezen konden worden, zoals wiskundige stellingen bewijsbaar zijn. Rome meent dat het geloof kan worden opgebouwd vanuit ons natuurlijk denkvermogen. Vandaar dat we spreken over Natuurlijke Theologie. Zelfs Calvijn is niet geheel ontkomen aan deze invloeden. Hij meende dat de Drieeenheid bewezen kan worden. Veel andere grootheden zoals Luther verzetten zich weer uiterst fel tegen deze gedachte. Ook onder ons zal niet zo snel meer gezegd worden dat we kunnen bewijzen dat God bestaat.

Nu we leven in een tijd waarin het denken een grote plaats eist vanwege het feit dat onze generatie lang doorstudeert, is het onvermijdelijk dat de Bijbel onderworpen wordt aan intellektuele vragen. Men stelt wel eens dat vroeger de vraag naar een genadig God onder de christenen overheerste. Dat zou dan nu anders zijn. Nu leeft de vraag meer of God wel bestaat. Het zou wel tot groot nadeel stemmen als deze omslag werkelijk een feit zou zijn. De eerste vraag is onmisbaar; deze beheerst ook zeker veel van onze preken. Maar we moeten wel begrip hebben voor het feit dat jonge mensen de tweede vraag kennen en ermee worstelen. Trouwens, dat overkomt hen niet alleen; we hebben er allemaal wel mee te maken.

Het geloof is niet bewijsbaar. Is dat een doorslaggevend bezwaar? Welnee, er zijn heel veel dingen die we allemaal geloven, terwijl we het niet direct bewijzen kunnen. Gelooft u dat de aarde rond is? Kunt u zich voorstellen dat we met z’n allen met een duizelingwekkende vaart door het heelal vliegen? Zou het kunnen dat we ergens onderaan de aardbol hangen, terwijl het lijkt dat de aarde een platte oppervlakte heeft?

U neemt dit alles gewoon aan, als bewezen door veel anderen, zoals wetenschappers. U gelooft natuurlijk ook wat de nieuwslezers u vertellen. Natuurlijk kun je dan wel zeggen dat de wetenschap dit heeft vastgesteld, maar is “de“ wetenschap betrouwbaar? Er zullen best nog wel mensen zijn die niet geloven dat de aarde een bol is. Ik bedoel hiermee te zeggen dat we allerlei zaken geloven, die we echter niet zelf kunnen bewijzen.

Maar al kunnen we dan geen bewijzen leveren, er zijn wel sterke argumenten en motieven voor het christelijk geloof. Men heeft voor een ronde aardbol als bewijs geleverd dat een schip op zee als volgt verdwijnt: eerst zie het schip zelf niet meer en alleen nog maar de mast. Daarna zie je niets meer. Zulke sterke argumenten zijn er toch ook echt te geven voor het bestaan van een persoonlijk God. In het denken over het ontstaan van de wereld, zijn er in Amerika vooral veel geleerden die aannemen dat een geniale geest alles heeft geordend (intelligent design). Men kan zich terecht niet voorstellen dat alles zo maar vanzelf en toevallig is ontstaan. Daarbij hoeven we niet te blijven staan. Als dan Gods Woord ons een getrouwe voorstelling geeft van de schepping, ligt dat toch zeker voor de hand. Zulke argumenten kunnen helpen om geloof te hechten aan het Woord.

Nu gaan meerderen ook de weg op van een zeker compromis. Zij geloven wel dat er een oerknal is geweest, maar deze zou dan geleid zijn geworden door God. Prachtig, zo zou je denken, een werkbare combinatie van geloof en wetenschap. Maar daar zijn toch ernstige bezwaren tegen in te brengen. Men kan dat pas aannemen als men de Bijbelse voorstelling verwerpt. En verder is het helemaal niet nodig dit compromis aan te nemen. Als we geloven in God, moeten we toch aannemen dat Hij wonderen doet? Wie in de eerste aanvangen het wonder verwerpt, zal dat steeds weer gaan doen. En daarbij is er geen evident bewijs voor de aannames van de evolutie.

Er was ooit een vrouw die iemand hoorde zeggen dat een vis natuurlijk Jona niet heeft kunnen inslikken. Maar zij had daar in haar eenvoud helemaal geen moeite mee. “Al zou er staan dat Jona de vis heeft opgeslokt, dan zou ik het ook geloven”. Het geloof verheft zich boven onze wetten. Professor Kremer zei eens dat het geloof wel boven ons verstand uitgaat, maar het gaat er niet tegenin. Een gedachte om te onthouden.

Tegen hen die worstelen met de vraag naar de betrouwbaarheid van het Christelijk geloof, zou ik het volgende willen zeggen: U en jij, wij allemaal zijn geboren in een Bijbelse traditie. Je zou kunnen denken dat die traditie onwaar is. Dan zou je het dus moeten gaan onderzoeken. Maar het is absoluut onmogelijk dat je ooit in je korte leven alle andere wereldgodsdiensten zou kunnen bestuderen op een grondige manier. Dus blijft er geen andere weg over dan je grondig en ernstig te verdiepen in je eigen leefwereld, in je eigen opvoeding en geloof. Ik ben er dan van overtuigd dat je voor jezelf de argumenten zult vinden die houvast geven voor een oprecht geloof. Als jij het weer wilt bestuderen, hoef je daar niet voor naar de Noordpool te gaan. Je kunt in je eigen tuin de nodige waarnemingen verrichten. Zo is het ook met het geloof in God.

Ieder zal kunnen erkennen dat de weg der verlossing in Christus uniek en onvoorstelbaar zuiver en grondig is. Hoe ondoorzoekelijk zijn Gods wegen. Er is niets verdraaids in. Het geeft antwoord op alle vragen. Het geeft verwachting in de grootste duisternis. Het is het enige houvast dat je leiden kan door de tijd naar de eeuwigheid. Ga dus niet de poten onder je stoel wegzagen…….

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen