Het nut van de Catechismus

Leren is de mens eigen. Het is een ingeschapen levenstrek van de Heere. Het leren begint al na de geboorte. Het leren drinken, eten, lopen en spreken. In de jeugdperiode is er veel te leren wat van betekenis is voor de levensontwikkeling en levenstoekomst. Het kunnen, het kennen, het bereiken is verschillend. Men wordt tot een beroepskeuze geleid. Terecht staat in een belijdenis dat elk eerbaar beroep een Goddelijk beroep is. De grote en getrouwe Leraar Jezus Christus spreekt van talenten. Hij begint in het onderwijs bij vijf talenten. Jezus eindigt niet bij drie, maar bij één. Laten we het goed onthouden. De bezitter van één talent wordt ook gestraft vanwege het niet werken met het ene talent. De trouwe werker wordt geëerd. De trouw wordt beloond. Het leren neemt tijdens het leven niet af. Afleren en aanleren zijn van betekenis voor de samenleving. Bijzonder wanneer het geestelijk leven functioneert. Dan is er het voortdurend gebed om te leren. Gebed om te kennen en te geloven. Het gebed is er om te volharden in het liefhebben, hopen en geloven. Men wordt een bedelaar aan ’s Heeren genadetroon. Het leren heeft ook betrekking op de kerkdiensten. In de dienst komt het allereerst aan op het doen van de Heere in en door de prediking. Dat schittert ook in de naamgeving: Leerdienst. De tweede dienst op zondag kreeg die naam toen de waarde en betekenis van onderwijs gegeven in de Heidelbergse Catechismus een plaats kreeg in de middag- of avonddienst. In de tijd van de Reformatie was de Kerk het leerhuis van de hele gemeente. Jongeren en ouderen waren aanwezig. De aan de orde zijnde zondagsafdeling werd behandeld. Kennis voor hoofd en hart, voor spreken, doen en laten. De Catechismus fungeerde als een hulpmiddel voor het lezen en verstaan van de Schriften. Opvallend is dat we in het oude Gereformeerde kerkboek voor de tweede dienst speciale gebeden vinden. Een gebed voor de leer van de catechismus en een gebed na de leer van de catechismus. In het eerste gebed lezen we: “Wij bidden U dat Gij ons duister verstand wilt verlichten met Uw Heilige Geest en ons wilt geven een zachtmoedig hart van hetwelk alle opgeblazenheid en vleselijke wijsheid, die vijandschap tegen U is, geweerd zij opdat wij Uw Woord horende, het recht verstaan mogen en ons leven daarnaar richten.” Het doen door de gemeente lijkt de eerste plaats te hebben. Echter de Heilige Schrift wijst op het doen van de Heilige Geest. Het opwekkingslied lijkt van meer waarde te zijn dan de Bijbelse liederen. In de dienst behoort het Woord van God de Heere te spreken. Het Woord dient gezongen te worden en het gebed dient Bijbels te zijn. Voor de leer, het leren is de catechismusprediking van belang. Ursinus, één van de hoofdopstellers van de Catechismus, heeft het schatboek, een verklaring van de Catechismus, geschreven. De titel van een artikel is: “Waarom is de leer van de Catechismus in de gemeente nodig.” De Catechis-mus en het leren ervan is zeer nodig. God de Heere heeft het Zelf bevolen. Ex. 12:26v, Ex. 13:8, Deut. 4:9, Deut. 6:6, Deut. 7, Deut. 16:18v en Deut. 32:46. Gods eer vordert het dat Hij niet alleen door volwassenen maar ook door kinderen recht gekend en geprezen wordt. Psalm 8:3. Uit de mond der kinderkens en zuigelingen hebt Gij sterkte gegrondvest. De leer van de Catechismus kan tot troost zijn en kan de zaligheid bevorderen. Van de kennis van God en Zijn Zoon Jezus Christus spreekt Joh. 17:3. Het eeuwig leven is kennen. Zonder deze kennis wordt niemand zalig. De Heilige Geest maakt jongeren en ouderen tot leerling. Zij blijven leerling van het Woord. Leerling van de aangenomen leer. Beide gaan samen: Het Woord en de leer. Van jongs af moeten jongeren onderwezen worden en de ware Godzaligheid dient ingeplant te worden. Lees hiervoor Salomo’s vermaning, Spr. 22:6. Leer de jongen de eerste beginselen naar de eis zijns wegs; als hij ook oud zal geworden zijn, zo zal hij daarvan niet afwijken. De regel en toetssteen van alle leringen moeten aan alle mensen bekend zijn om niet gemakkelijk verleid te kunnen worden. Daarom vermaant de Heiland, Matth. 7:15 Wacht u van de valse profeten. En Paulus zegt, 1 Thess. 5:21, Beproeft alle dingen. En de apostel, 1 Joh 4:1 Beproeft de geesten, of zij uit God zijn. In de Catechismus worden de Tien Geboden, de geloofsartikelen en andere bijzondere hoofdzaken geleerd. De Catechismus is nodig voor wie aan de Hogescholen studeren met een doel. 1 Tim. 4:6 Als gij deze dingen de broederen voorstelt, zo zult gij een goed dienaar van Jezus Christus zijn, opgevoed in de woorden des geloofs en der goede leer welke gij achtervolgd hebt. Er bestaat geen heerlijker en nuttiger kennis dan die in de Catechismus geleerd is en in de Christelijke leer onderwezen wordt. De bedoeling van deze leer is onze troost en zaligheid. Deze zaligheid bestaat in het genieten van God als het hoogste Goed. Onze troost bestaat in een vast vertrouwen en een zekere verwachting van het eeuwig leven. Waarvan de voorsmaak al in dit leven genoten wordt. Wie het hoogste Goed bezit is zalig. Van Zacharias Ursinus las ik dat hij in zijn studententijd bevriend raakte met Melanchton. Van hem heeft Ursinus veel geleerd. Ursinus was een vurige en bekwame verdediger van het Calvinisme. Zijn leven was dienen en werken. Ursinus was een getrouwe dienstknecht van de Heere. Met zijn vriend en broeder Olevianus heeft Ursinus de kerken gediend. Een voorbeeld voor vandaag.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen