Christelijk leraarschap op de Eben-Haëzerschool

In de praktijk van alle dag worden we vaak opgeslokt door resultaatgericht werken, passend onderwijs, cito’s, inspectie enz. Natuurlijk doen we aan het begin van de dag een degelijke Bijbelles, maar daarna? Rekenen, taal, begrijpend lezen, spelling, Engels. Gelukkig hebben we ’s middags nog geschiedenis of biologie, maar de ernst of de vreugde van de Bijbelles is weg. Dr. Ewald Mackay constateerde al dat er in het reformatorisch onderwijs sprake is van stevig dualisme. En ‘ongemerkt’ doen we daar aan mee. Al wat meer jaar geleden hebben we als school onze kernwaarden geformuleerd. Hier is een ‘kernwaardenboekje’ uit ontstaan. Wie onze school binnenkomt, ziet deze kernwaarden afgebeeld op enkele levensgrote schilderijen. Maar nu de praktijk?

We constateerden dat onze kinderen niet altijd het gedrag laten zien dat wij weleens verwachtten. De secularisatie heeft ook post gevat in het hart van ons en onze kinderen. Prof. Dr. Herman Paul schrijft in zijn boek ‘De slag om het hart’ dat secularisatie niet iets is dat in de wereld gebeurt, of het leeglopen van kerken an sich. Secularisatie voltrekt zich in het hart. ‘Verlangens seculariseren als ze in de ban komen van status, welvaart of geluk. Verlangen naar God komt soms, bijna ongemerkt, op de tweede plaats. Secularisatie is dan ook een slag om het hart’. Door boven-staande gedreven wilden we de kernwaarde verantwoordelijkheid uitwerken. In dit traject dachten we na over wat verantwoordelijkheid inhield. Is dat hetzelfde als zelfstandigheid? We dachten na over allerlei gedragskenmerken. Wat mogen we van kinderen op een bepaalde leeftijd verwachten? Wat moeten ze kunnen. Dit traject is stopgezet. Veel te veel maakbaarheidsgedachte naar onze overtuiging. Maar hoe nu wel verder?

Daar ging de commissie christelijk leraarschap zich daarna mee bezig houden. Vanaf het begin hebben we tegen elkaar gezegd ‘de reis is de bestemming’. Het gevaar van zwerven is dan aanwezig. Je loopt overal, maar komt nergens. Tegelijkertijd leent de thematiek zich niet voor concrete doelen.

In het begin traject hebben we een sessie gehad met alle collega’s. We hebben hen gevraagd: ‘Wat verstaan we onder christelijk leraarschap?’ Waarom doen we dit? Wat zou je graag willen doen? Heb je concrete ideeën? Deze sessie liet zien dat iedereen het belangrijk vond om met deze thematiek aan de slag te gaan. Tegelijkertijd ontstond er verlegenheid over het hoe? Er was in elk geval behoefte aan bezinning op dit gebied, al hebben de doeners onder ons ook behoefte aan iets concreets.

Als commissie kozen we ervoor om eerst te werken aan onze eigen rugzak. Als je de rugzak van kinderen wilt vullen, dan moet je eerst zelf gevuld zijn. Hoe kun je uitdelen als je zelf niets hebt? Als commissie besloten we om zelf ook te gaan lezen. We begonnen met ‘Onderwijzen is opvoeden’ van Prof. Dr. W. ter Horst en ‘Onversneden onderwijs’ van Mark A. Pike. Laatstgenoemde boek gaat over karaktervorming als diepere laag in het onderwijs a.d.h.v. C.S. Lewis als leermeester. In het komende jaar willen we ‘Voor hart en hoofd’ van Prof. Dr. W. van Vlastuin lezen. Elk eerste halfuur van onze vergadering besteden we aan het bespreken van de gelezen hoofdstukken. De dingen die ons raken, datgene waar we onze vragen bij hebben enz, wordt in alle openheid en scherpte besproken. Onze gesprekken gingen over; hoe voeden we onze kinderen op met hoop? Wie is de ander? Burgerschap gaat over de ander. De komende tijd willen we dit nog verder uit gaan werken.

Als schoolteam lezen we met elkaar ook. Door het lectoraat christelijk leraarschap van Driestar Educatief is een ‘Compendium’ gemaakt, een digitale databank met artikelen van of over bijv. Augustinus, Bavinck, van der Hulst enz. Als commissie hebben we een aantal van deze artikelen uitgezocht en verspreid onder het team. Deze artikelen bespraken we tijdens plenaire vergaderingen.

In de tijd dat we begonnen met nadenken over christelijk leraarschap zijn we ook gestart met een nieuwe methode voor mediawijsheid. Deze methode ‘STAPP’ gaat uit van waarden. Bij elk van de metaforen pelgrim, dienaar, burger en leerling horen waarden. Dit waardengerichte onderwijs spreekt ons aan. Hoe ziet dat waardengerichte onderwijs eruit? Elke bouwgroep koos twee waarden waar ze aan wilden werken. In de bouwvergaderingen zouden we doorpraten over hoe dat ging. Om van elkaar te leren. Aan het eind van het jaar concludeerden we dat dit een dwaalspoor was. Voor je het weet zijn we bezig met SoVa en vergeten we dat in onze lessen ook dieper liggende waarden verborgen liggen. Het gaat er eerst om dat we deze waarden gaan herkennen en erkennen. Ons doel is waardengericht onderwijs. Alle collega’s hebben al eens het boekje ‘Pelgrim in medialand’ van Steef de Bruin en Henrieke van Dam gehad en onlangs hebben we ook het boekje ‘Van toegevoegde waarde’ uitgedeeld. Door de coronaperiode zijn we er niet aan toegekomen om laatstgenoemde boek te bespreken. In dit boek staan prachtige voorbeelden van waardengerichte lessen. Drie collega’s van onze school hebben daaraan een bijdrage geleverd. Deze voorbeelden kunnen ons inspireren en uitdagen om het ook zelf te proberen. Als school hebben we elke maand een maandregel centraal staan in het kader van sova. Één van onze duale collega’s heeft in het kader van haar afstuderen bij elke maandregel een les gemaakt die raakvlakken heeft met één van onze waarden.

Als school hebben we behoefte aan meer verdieping. Hiervoor hebben we een studiedag gepland staan in september. Bert Kalkman (de uitgever van onze biologiemethode) neemt ons deze dag mee in zijn gedachten over ‘dieper leren’. Hij neemt ons dan mee in zijn theorie en hij zet ons ook aan het werk. We zijn erg benieuwd.

De komende tijd zullen we ook de brug slaan vanuit ons christelijk leraarschap naar het vormgeven van burgerschap. Burgerschap heeft te maken met de Ander/ander. Met de ouderdelegatie van ‘Schouder aan Schouder’ willen we hier ook verder over gaan nadenken. Hoe leren we onze leerlingen de ander te zien in wie de ander is. Misschien moeten we ook dan als leerkrachten en ouders bij onszelf beginnen. Wie is de ander in ons beeld? Tegelijkertijd vraagt burgerschap om concreetheid.

De reis is de bestemming zeggen we tegen elkaar. Tot nog toe is de reis boeiend, maar soms ook pittig. Wie weleens een berg beklommen heeft weet dat het eerst stevig bikkelen is voordat je de wijdse uitzichten geniet. Maar ook tussendoor nemen we weleens een korte pauze en kijken we om ons heen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen