Onzichtbare schepping

Dansende rozijnen

Wat heb je nodig?

• drinkglas;

• rozijntjes;

• nieuwe fles 7Up of Spa rood.

Wat moet je doen?

1. Vul het glas voorzichtig voor driekwart met Spa Rood. Probeer zo min mogelijk schuim te maken.

2. Gooi er een stuk of tien rozijntjes bij.

3. Let een paar minuten goed op de rozijntjes. Probeer te bedenken wat de Spa Rood met de rozijntjes doet.

4. Als het goed is, gaan de rozijntjes als duikbootjes heen en weer. Zit er te weinig prik in het drinken, dan blijven ze op de bodem. Zit er veel prik in, dan blijven ze eerst een poos drijven en gaan dan pas na een poosje weer dalen en stijgen.

Wat gebeurt hier?

Rozijntjes zijn zwaarder dan Spa Rood, dus zakken ze allemaal naar de bodem. In een glas drinken zonder bubbels zouden ze daar rustig blijven liggen. In drinken met bubbels is gas opgelost. Dat noemen we kooldioxide. In het glas komt dit gas bubbeltje voor bubbeltje vrij. Rozijntjes hebben een ruw oppervlak, de ideale plek om een belletje te laten ontstaan. Als snel is het hele rozijntje bedekt met luchtbelletjes. En die zijn juist lichter dan Spa Rood. Zo licht, dat ze het rozijntje optillen. Boven in het glas laten de belletjes weer los en dus zakt het rozijntje weer naar de bodem. Daar begint alles weer van voor af aan.

Kleurenwaaier

Wat heb je nodig?

• viltstiften (liefst verschillende merken en kleuren);

• schaaltje of glas; • witte koffiefilterzakjes;

• schaar;

• keukenpapier.

Wat moet je doen?

1. Vul het schaaltje met een laagje water van hooguit één centimeter.

2. Knip uit het koffiefilterzakje rechthoekige stroken met een breedte van ongeveer twee centimeter.

3. Zet op ongeveer twee centimeter van de onderkant van het papier in het midden met viltstift een dikke stip.

4. Houd de bovenkant van de strook vast en steek de onderkant in het water. Houd het papier rechtop en zorg ervoor dat de inktvlek niet in het water hangt. Wat gebeurt er met het water?

5. Houd de strook net zo lang in het water tot het water helemaal tot bovenin het papier is getrokken. Dat duurt een paar minuten. Wat doet het water met de inkt? Hoe komt dat?

6. Haal het strookje uit het water en leg het te drogen op een paar vellen keukenpapier. Je kunt nu de volgende viltstift testen.

Wat gebeurt hier?

Het papier van een filterzakje is veel grover dan gewoon papier. Het zit vol kieren en gaten die zich in korte tijd volzuigen met water. Als dat water onderweg een inktstip tegenkomt dan neemt het de inktdeeltjes mee. Inkt is bijna altijd een mengsel van kleuren. Grote inktdeeltjes komen niet zo ver. Kleine inktdeeltjes kunnen wel helemaal tot bovenin het papier komen. Kijk eens uit welke kleuren een donkergroene stift bestaat. Of donkerblauw!

Koud kunstje

Wat heb je nodig?

• drie dezelfde muntstukken, liefst van twee euro;

• diepvriezer.

Wat moet je doen?

1. Leg twee van de munten minstens een half uur in de vriezer.

2. Leg de andere gewoon op tafel.

3. Haal de munten uit de vriezer en leg ze naast de andere munt, de koude munten ieder aan een kant. Leg ze zo dicht bij elkaar dat je er makkelijk drie vingertoppen van één hand op kunt leggen.

4. Zet de topjes van je wijsvinger en ringvinger op de buitenste munten. Plaats tegelijkertijd je middelvinger op de middelste munt. Houd de vingers een paar tellen op hun plek. Wat voel je?

Wat gebeurt hier?

De twee buitenste vingers voelen een koude munt, maar de middelste ook! Je hersenen weten dat het bijna nooit voorkomt dat een van de vingers iets anders voelt. Vandaar dat ze het gevoel van de middelste vinger gewoon negeren en jou vertellen dat er drie koude munten op tafel liggen. Lukt dit proefje ook met een koude munt en twee gewone aan weerszijden? En wat als je de middelste een half uur op de verwarming legt?

Deze en nog veel meer proefjes vind je in het boek Ontdek! van Janneke van Reenen, verschenen bij uitgeverij De Banier. In dit boek staan wel 35 proefjes! Vanaf tien jaar kun je deze proefjes zelf doen. Als je jonger bent, kun je dit samen doen met papa, mama of een broer of zus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen