Portret zonder beelden

1

Lijst: de tijd waarin ze leefde

Om te kunnen begrijpen wie Maria Louise was, moet je eerst iets weten over de tijd waarin ze leefde. Maria Louise leefde van 1688 tot 1765. De tijd van de Nadere Reformatie. De leer van de Reformatie moest niet alleen een zaak van de kerk, maar ook van het hart worden.

In deze zelfde tijd begint ook het verlichtingsdenken. De tijd van Maria Louise was eigenlijk een overgangsperiode van een diepgeworteld godsdienstig leven naar een tijd waarin het denken een grote plaats in gaat nemen. In alle godsdienstige stromingen werd een deugdzaam leven belangrijk.

Dit denken heeft Maria Louise beïnvloedt. Je ziet in haar leven een hinken op deze twee gedachten. Godsvrucht als een grote deugd aan de ene kant en genade door het werk van de Heilige Geest aan de andere kant. Maar gelukkig zullen we het straks nog horen dat Maria Louise aan het eind van haar leven mag getuigen over ‘enkel genade’.

Selfie

Hoe beïnvloedt onze tijd jouw leven?

2

Achtergrondfiguren: haar familie

Maria Louise wordt geboren in Duitsland in het gezin van Karel Lodewijk van Hessen-Kassel. Haar moeder heet Maria Anna van Koerland. Karel Lodewijk en Maria Anna krijgen veertien kinderen, tien jongens en vier meisjes.

Maria Anna is een wijze en Godvrezende moeder. De vader van Maria Louise is veel meer een man van de Verlichting. Hij maakt studiereizen naar Italië, het land van het Romeinse Rijk en laat zich daar inspireren door de schitterende architectuur. Hij geeft omgerekend miljoenen uit aan prachtige gebouwen en de aanleg van grote parken. Ondanks deze verschillen hebben moeder Maria Anna en vader Karel Lodewijk een gelukkig huwelijk. Want Maria Anna begreep dat als je een beetje een vorst wilde zijn in die tijd, je rijk en overdadig moet leven. Je vernederde je in die tijd voor je land, je familie, maar ook voor de Heere als je dat niet deed. Het is je opdracht om je vorstelijke staat te handhaven tot eer van God.

Selfie

Hoe kun jij trouw zijn aan je Goddelijke roeping op de plek waar God je stelt?

3

Portret: als jongere

Als Maria Louise een jaar of veertien is, is het haar ideaal om in een Stift te gaan. Een Stift is een gemeenschap van jonge meisjes die ongetrouwd zijn en heel de dag bezig zijn met het onderzoeken van Gods Woord, het lezen van goede boeken en de zorg voor arme en zieke mensen.

Maria Louise krijgt ook onderwijs. Ze leert hoe ze een huishouden moet besturen, bevelen moet geven en goed moet organiseren. Daarnaast leert Maria Louise lezen en schrijven en is het belangrijk dat ze de Franse taal kent, de taal van de adel. Het spreken gaat Maria Louise goed af, maar ze heeft de Franse taal nooit goed leren schrijven. In de godsdienstige opvoeding speelt vooral haar moeder een belangrijke rol. Aan het begin van de maaltijd wordt er uit de Bijbel gelezen. Het gespreksonderwerp aan tafel is het gelezen Bijbelgedeelte. Aan het eind van de maaltijd stelt moeder de vraag: “Kinderen, waar zullen we voor bidden en danken?” Zo krijgen ook kinderzorgen zoals een zieke hond, een plaats in het gebed.

Selfie

Waar ging jouw gesprek over gisteravond onder het eten? Bedenk een aantal gebedspunten voordat je de maaltijd met elkaar afsluit.

4

Portret: Johan Willem Friso

Intussen groeit in Friesland Johan Willem Friso op, prins van Oranje. De vader van Johan Willem Friso was stadhouder van Friesland en Groningen. Hij is op jonge leeftijd overleden. De moeder van Johan Willem Friso is waarnemer totdat Johan Willem Friso volwassen is. Tot die tijd moet Johan Willem Friso zijn reputatie waarmaken door een militaire carrière, al levert dit een groot risico op dat hij gewond raakt of zelfs sneuvelt. Maar Johan Willem Friso blijkt een dappere generaal en een groot strateeg te zijn. Totdat het een keer bijna gruwelijk misgaat. Als Johan Willem Friso bezig is om zijn harnas aan te trekken, vallen de Fransen onverwachts zijn legerkamp aan. Een kogel vliegt dwars door het tentdoek en raakt zijn lijfknecht die hem op dat moment helpt bij het aantrekken van zijn harnas. De kogel treft de lijfknecht in zijn hoofd en hij sterft. Deze gebeurtenis maakt een onuitwisbare indruk op Johan Willem Friso.

Selfie

Welke gebeurtenis heeft een onuitwisbare indruk in jouw leven gemaakt? Heeft het je bij God gebracht?

5

Portret: Johan Willem Friso ontmoet Maria Louise

Als Johan Willem Friso een jaar of achttien is, hebben veel adellijke families belangstelling voor hem. Het zou voor hen een grote eer zijn wanneer hun dochter uitgehuwelijkt kon worden aan deze schatrijke Prins van Oranje. Maar dan grijpt de moeder van Johan Willem Friso in. Ze roept hem bij zich in Leeuwarden. Ze vertelt dat ze rondgekeken heeft en een geschikt meisje voor hem heeft gevonden. Johan Willem Friso moet maar naar Kassel gaan. Daar woont Karel Lodewijk die vier dochters heeft. “Ik heb vernomen dat de oudste een goed karakter heeft, niet hoogmoedig is en de Heere vreest”, zo spreekt moeder. Deze eigenschappen maken indruk op de jonge Johan Willem Friso. Hij reist naar Duitsland en maakt kennis met Maria Louise.

Selfie

Welke eigenschappen zijn voor jou belangrijk als je op zoek bent naar een vriend of vriendin?

6

Portret: haar huwelijk

Na deze kennismaking vraagt de moeder van Maria Louise aan haar of ze met Johan Willem Friso wil trouwen. Maria Louise antwoordt: “Zullen we dit aan de Heere vragen?” Wat moeder gebeden heeft en of Maria Louise rechtstreeks antwoord gekregen heeft, is niet bekend. Maar Maria Louise en Johan Willem Friso trouwen met elkaar. Hoewel het geen huwelijk was uit liefde, is de liefde wel een gevolg ván hun huwelijk. Ze houden zielsveel van elkaar. De hofpredikant van Maria Louise zei later over dit huwelijk: “Die twee harten waren één”.

Selfie

Bid jij voor belangrijke beslissingen?

7

Portret: het ongeluk

Johan Willem Friso en Maria Louise krijgen een dochtertje, waar ze zielsgelukkig mee zijn. Als Maria Louise twee jaar later opnieuw in verwachting is, gebeurt er iets wat plotseling een einde zal maken aan het geluk van het jonge gezin. Als Johan Willem Friso op een dag per koets naar Den Haag reist, omdat er problemen zijn rond de afwikkeling van de erfenis van zijn oom Koning Willem III, moet hij bij Moerdijk overvaren. Onverwachts slaat het weer om en door een rukwind kantelt de koets die op de pont staat. Johan Willem Friso weet nog net een touw vast te grijpen, maar hij moet loslaten en verdrinkt. De prins, die enorme gevaren gelopen heeft op het slagveld, komt om in het water.

Selfie

Ben jij bereid als de dood plotseling komt?

8

Portret: Regentes

Als het ontstellende bericht van de dood van haar man de 23-jarige Maria Louise bereikt, klinkt een buigen voor de Heere door in haar antwoord. Ze zegt: “De Heere doe wat goed is in Zijn ogen”. Maria Louise wordt regentes van Groningen en Friesland. Dit doet ze op een bewonderenswaardige wijze. Deze bescheiden jonge weduwe, moeder van twee kleine kinderen, onbekend nog in Groningen en Friesland, vecht als een leeuwin voor de belangen van de Oranjes. Niet alleen in Groningen en Friesland, maar in de hele Republiek is er ondanks alle tegenstand veel respect voor haar.

Selfie

Wat was jouw reactie op die tegenslag in jouw leven?

9

Portret: haar leven met God

Maria Louise houdt het liefst afstand van het hofleven. Ze besteedt liever haar tijd aan het bezoeken van een kerkdienst. Ook leest en spreekt ze veel over geestelijke zaken. Maria Louise schrijft regelmatig met verschillende predikanten. Dan stelt ze de vragen die haar zo bezig kunnen houden. Of ze zichzelf niet bedrogen heeft, of het wel waarheid is in haar ziel. In één van de brieven die bewaard zijn gebleven, geeft een predikant haar raad: hij waarschuwt haar om niet op te gaan in de verleiding van de wereld, maar om meer tijd door te brengen in de eenzaamheid met God. Daar lag de haper bij Maria Louise!

Selfie

Heb jij iemand met wie je levensvragen kan delen? Zoek iemand op die je een brief of mail kunt sturen.

10

Portret: haar sterfbed

Als haar zoon vrij plotseling sterft op 40-jarige leeftijd en niet veel later haar schoondochter, wordt ze op latere leeftijd nog een keer regentes, nu van haar kleinzoon. Maria Louise zat veel stil en had weinig lichaamsbeweging, waardoor ze gezondheidsklachten kreeg. Lopen kon ze niet meer. Daarom wordt ze in een draagkoets naar de kerk gedragen. De gordijntjes houdt ze open, zodat ze iedereen nog een keer vriendelijk toe kan knikken. Liefkozend wordt ze in de Republiek ‘Marijke Meu’ genoemd, tante Marijke. Deze laatste jaren vallen niet mee voor Maria Louise. Toch wil ze ook haar laatste krachten geven aan de taak waartoe ze zich geroepen voelt: “De Heere, Die goed en goeddoende is, geve ons krachten om de tijd die wij nog op aarde zijn zullen in Zijn dienst en naar Zijn heilige wil te kunnen toebrengen.” Drie weken voor haar sterven wordt het verlangen om nog een keer te mogen deelnemen aan het Heilig Avondmaal vervuld. Ze schrijft hier een kort briefje over waarin staat dat ze ‘zeer verkwikt, versterkt en vervrolijkt geworden is.’

Dan wordt het sterven voor Maria Louise. Haar hofprediker dominee Schrader wordt gewaarschuwd. Hij vraagt haar: “Als u nu straks sterft, mag u dan voor altijd bij de Heere zijn?” Ze antwoordt: “Ja, door Zijn genade”. Als hij de volgende morgen terugkomt heeft Maria Louise het heel benauwd. Dominee Schrader vraagt niets meer, maar leest enkel nog uit de Bijbel voor. Hij hoort haar zuchten en stamelen: ‘O God, o God.’ Zo sterft Maria Louise. De woorden die de dominee op haar begrafenis spreekt zijn voor haar waarheid geworden: Zalig zijn de doden die in de Heere sterven.

Inspiratiedag ‘Maria Louise’

Op de inspiratiedag van onze Daniëlredactie op zaterdag 18 maart jl. hield dhr. G. Slootweg uit Barneveld een lezing over Maria Louise. Dhr. G. Slootweg is oud-geschiedenisdocent aan de Prins Maurits te Middelharnis. Hij vertelde een boeiend verhaal over Maria Louise en gaf ons een portret van haar mee. Dit inspireerde ons voor het schrijven van dit nummer!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen