Hoe de SGP haar tijd vooruit was ver

Nederland schoon

Tegenwoordig worden er veel acties gehouden om zwerfafval op te ruimen en water schoon te maken. Honderd jaar geleden vond de SGP dat ook al belangrijk. In 1918 schreef ds. Kersten dat de overheid “de verontreiniging van het water en den openbaren n weg en van den dampkring” moet voorkomen. Vervuiling van het water, de straat en de lucht is slecht voor de gezondheid van de Nederlanders, vond hij.

Gelijk beloond

Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in 1984 maakte Van der Waal ook een punt van de loonkloof tussen man en vrouw: “mannen en vrouwen moeten in gelijke omstandigheden wel gelijk worden behandeld bij salariëring en overige arbeidsvoorwaarden.” De rijke verscheidenheid van gaven en capaciteiten tussen man en vrouw mag daarbij niet worden genegeerd. Ook staat al sinds 1989 in het beginselprogramma: “Maatregelen ter erkenning van de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen worden positief beoordeeld.” Oud-minister Bussemaker maakte pas een paar jaar geleden een speerpunt van de ongelijke beloning van mannen en vrouwen.

WEG MET HET WEG- WERPEN

Soms word je er moe van hoe snel dingen kapot gaan. Een smartphone gaat niet langer dan vier jaar mee. Omdat je het zelf niet kunt maken, gooi je het maar in de prullenbak. Onder de vlag van duurzaamheid schieten er tegenwoordig overal Repair Café’s uit de grond, waar je kapotte spullen kan laten maken. Ds. Abma vond al in 1981 dat er gestreefd moest worden naar een ‘reparatie-economie’ in plaats van een ‘wegwerpeconomie’. De vervuiling van Gods schepping ging hem aan het hart. En hij zag het voordeel van het laten repareren van spullen: het schept werkgelegenheid.

Blijf van mijn lijf

Een actie waarmee ds. Kersten de SGP op de kaart zette, was zijn protest tegen en verplichte vaccinatie. Om epidemieën van ziekten te voorkomen had de overheid dacht dat alle schoolgaande kinderen moesten worden ingeënt. Ds. Kersten vond dat be- ouders daar zelf voor moeten kunnen kiezen. In 1918 schreef hij op dat de overheid niet mag dwingen “tot een kunstbewerking aan den lijve”. De vrijheid van geweten komt anders in het geding. Toen was verplichte vaccinatie het springende punt, nu is dat automatische orgaandonatie als je niet je keuze registreert. Nog steeds vindt de SGP dat je lichaam geen eigendom is van de staat.

Gas terug

Groningen lijdt onder de gevolgen van de massale gaswinning in de provincie. Daarvoor had de regering heel lang geen oog, terwijl de Randstad wel profiteerde van het gas. Het verkiezingsprogramma in 1967 noteerde kort maar krachtig: “Grote aandacht, maar vooral maatregelen voor de noordelijke provinciën.” Tien jaar later was de SGP zich nog meer bewust van de grote afhankelijkheid van het Groningse gas. “Maar eens is ook Slochteren uitgeput.” Oplossingen had de SGP ook al bedacht: “Daarom moeten we zo zuinig mogelijk zijn met energie en onze woningen en gebouwen beter isoleren.” Nederland moet zoeken naar alternatieve energiebronnen, zoals zonnewarmte. “Anders staan we straks in de kou.”

#MeToo

Tegenwoordig wordt steeds meer erkend dat veel vrouwen gen in de prostitutie werken. en. Ook gedwon- is er steeds meer aandacht voor hoe jonge meisjes uit Oost-Europa en Afrika door pooiers worden verhandeld. Al in 1977 maakte akte de SGP zich zorgen over gedwongen prostitutie. Tegen “agressieve eve sex-handel moet de overheid krasse maatregelen nemen”, en”, schreef de partij in het verkiezingsprogramma. Ook in 2003 protesteerde Kees van der Staaij tegen vrij verkeer van diensten uit het buitenland. “Dat leidt tot je reinste moderne slavernij.” Hij maakt zich ook zorgen over sites die overspel en verkapte prostitutie aanmoedigen. Kwetsbare vrouwen en seks- meisjes moeten beschermd worden tegen dwang en ongeook niet wenste intimiteit. Je lichaam is niet van de staat, maar van iemand die ervoor betaalt.

POETIN

Ds. Kersten vond dat je er niet op moet vertrouwen dat er geen oorlogen meer komen. Elk mens is geneigd tot het kwaad, zeker machthebbers. “De ontwapeningsmanie, die velen in en buiten ons land heeft aangegrepen, staat hier lijnrecht tegenover”, zei hij stellig in 1929. Dat bleek terecht, want tien jaar later barstte de Tweede Wereldoorlog uit. Ook na de oorlog dachten veel politici dat Nederland wel zonder wapens kon. Maar met de machtsuitbreiding van Poetin blijkt dat een illusie. Nu vinden veel partijen dat er meer moet worden geïnvesteerd in defensie.

Euro

“Geen geld meer naar Griekenland”, beloofde premier Rutte in 2012. Doordat veel landen in de Europese Unie de euro hebben ingevoerd, zijn zij erg afhankelijk van elkaar geworden. Als het in het ene land goed gaat met de economie en in het andere land slecht, dan trekt dat de euro uit balans. Maar de Nederlandse economie is niet te vergelijken met de Griekse economie. Nog lang voordat de invoering van de euro in zicht was, had de SGP dat al door. “De grote verschillen in economische ontwikkeling van de lidsta- ten maken de invoering van een Europese eenheidsmunt in wezen onmogelijk”, schreef Europarlementariër Van der Waal in 1984. Toch is de euro er gekomen en zitten we nu met de gebakken peren.

Ongelijk belast

Dat eenverdieners onrechtvaardig zwaar worden belast, krijgt, onder leiding van Elbert Dijkgraaf, steeds meer erkenning. Wanneer twee gezinnen met hetzelfde inkomen niet evenveel belasting hoeven te betalen, wordt geen rekening gehouden met de draagkracht. Dat uitgangspunt staat al sinds 1918 in het verkiezingsprogramma van de SGP. Ds. Kersten schreef: “De overheid zij op haar hoede tegen opzettelijke bevoorrechting van de ene volksgroep ten koste van de andere.” Dat de overheid tweeverdieners bevoordeeld en eenverdieners benadeeld, is de SGP niet voor niets een doorn in het oog.

Beestachtig

Het Kamerlid met de meeste dierenliefde was ongetwijfeld Van Dis senior. Hij vond het vreselijk als dieren onnodig lijden. Zo was hij fel tegen vivisectie, het opensnijden van levende dieren om te zien hoe het bloed loopt. Hij vond het een “beestachtig idee” dat een dierenlaboratorium in 1965 publiek toeliet bij zulke experimenten. Wie weet zitten er wel sadisten tussen. Toen in 1966 naar buiten kwam hoe in Canada op zeehonden werd gejaagd, was Van Dis degene die hierover in de Tweede Kamer het debat begon. Elk jaar werden tienduizenden zeehonden doodgeknuppeld. Jonge zeehondjes werden zelfs levend gevild. Hij wilde dat Nederland verontwaardigd reageerde op deze “ruwe, onmenselijke, ja beestachtige wijze” van jagen. De zeehonden- crèche in Pieterburen steunde hij graag.

Dikke ik

De oliecrisis in 1979 zorgde voor veel werkloosheid en armoede. Hoe mensen daarop reageerden, verbaasde ds. Abma. “Oog in oog met zoveel nood volhardde de overgrote meerderheid van ons volk in zelfzucht en egoïsme.” Hij verklaarde de jaren 80 tot het ‘ik-tijdperk’. Die crisis is nog niet voorbij. Premier Rutte had tijdens het partijcongres van de VVD in 2015 ook kritiek op de ‘grote dikke ik-mentaliteit’ in Nederland. Mensen die denken overal recht op te hebben, maar geen verantwoordelijkheid nemen voor anderen, mogen van hem wel eens in de spiegel kijken.

Bij het DNA van de SGP past daarom niet alleen kritiek op anderen, maar ook zelfkritiek. Ds. Kersten keek ook vaak in de spiegel en voelde zich schuldig over de ellende in Nederland. Ook al hebben SGP’ers meer oog voor de negatieve kant van bepaalde ontwikkelingen, zij hebben de waarheid niet in pacht en kunnen nooit in de toekomst kijken. Die ligt in Gods hand.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen