Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De liefhebbende Vader en de terugkeer van de verloren zoon

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De liefhebbende Vader en de terugkeer van de verloren zoon

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Vanaf woensdag 18 september 2019 waren de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) in de Tweede Kamer. Hier leest u (een ingekorte versie van) de rede van Kees van der Staaij.

“Mevrouw de voorzitter, laat ik maar gelijk met de deur in huis vallen: hou ze in de gaten, die diplomaten!

Afgelopen zomer heb ik wat navorsingen gedaan. Ik ben gestuit op een heel vervelende affaire. Ik zal man en paard noemen. Het gaat om de Russische ambassadeur hier in Den Haag, Dimitri Alekseevich Golitsyn. Deze man heeft jarenlang ongestoord zijn gang kunnen gaan. Mijn prangende vraag aan de regering is: wist u hiervan? En zo ja, waarom is er niet ingegrepen?

RUSSISCHE KUNSTHONGER

De Russische ambassadeur is nota bene betrokken bij het wegsluizen uit ons land van topstukken uit de Nederlandse schilderkunst. Meesterwerken uit de Gouden eeuw van Gerard Dou, Ruisdael, Rembrandt. Ze zijn allemaal in Sint-Petersburg beland. En dat puur en alleen om de kunsthonger van tsarina Catharina de Grote te stillen. Zo komt het dat er vandaag de dag meer Rembrandts in de Hermitage in Sint-Petersburg hangen dan in het Rijksmuseum in Amsterdam.

De historicus in de minister-president zal nu denken: “Maar wacht eens even, dat was vér voor mijn tijd.” Dat klopt, het gebeurde in de achttiende eeuw. Maar daar komt de premier niet mee weg. Ik hoef hem niet uit te leggen dat hij staatsrechtelijk óók aanspreekbaar is op regeringsdaden uit het verleden, op het verkwanselen van nationaal erfgoed uit de Gouden Eeuw (mooie naam trouwens ‘Gouden Eeuw’), en dát uitgerekend in de eeuw van de rede.

REMBRANDT

Mevrouw de voorzitter, sta mij toe toe te lichten waarom het verlies van één specifiek schilderij mij persoonlijk het meest aan het hart gaat. Het gaat om een meesterwerk van Rembrandt, een enorm doek van meer dan 2 bij 2,5 meter. Het is een van zijn laatste werken. Kunsthistorici noemen het daarom ook wel Rembrandts ‘laatste woord’. Nog één keer komt in dit schilderij alles samen wat hij te zeggen had.

De barokke drukte uit veel van zijn eerdere schilderijen is verdwenen, de stijl is rustig en eenvoudig, heel intiem. We kijken een oude vader in het gezicht. Hij buigt zich liefdevol over zijn zoon die voor hem is neergeknield. De vader lijkt zijn zoon zachtjes naar zich toe te trekken. Als we inzoomen op de handen van de vader, zien we dat daar iets bijzonders mee aan de hand is: de ene hand ziet er stevig, krachtig uit, de andere hand oogt veel zachter, teer en kwetsbaar. De bovenmantel van de vader is warmrood. De zoon is kaal, zijn kleren lijken wel lompen. Een ontroerend tafereel. Daar lijkt de man rechts op het schilderij, misschien wel een oudere zoon van dezelfde vader anders over te denken. Die straalt iets nors, iets afstandelijks uit. Inderdaad, ik heb het over Rembrandts ‘De terugkeer van de verloren zoon.’” De minister-president en de Kamervoorzitter krijgen een canvasexemplaar van het schilderij overhandigd.

“Mevrouw de Voorzitter, dit wereldberoemde schilderij van Rembrandt is dus niet meer in Nederland. Maar wat we hier gelukkig nog wél hebben, zijn de Bijbelse woorden van dit verhaal waardoor Rembrandt zich liet inspireren. Deze gelijkenis, deze parabel, die Jezus eens vertelde is te vinden in Lukas 15.” Vervolgens laat Van der Staaij de Heilige Schrift spreken door de gelijkenis na te vertellen.

INSPIRATIE VOOR POLITICI

“De onvoorwaardelijke liefde van de vader die uit deze gelijkenis spreekt, heeft de eeuwen door velen gefascineerd. Die genadige houding heeft de eeuwen door velen geïnspireerd. Niet alleen Rembrandt, maar ook talloze andere schilders, componisten, schrijvers en dichters. En óók bestuurders en politici.

Ter voorbereiding op deze algemene beschouwingen heb ik me afgevraagd wat deze gelijkenis van de verloren zoon bij hedendaagse Kamerleden losmaakt. Daarom heb ik zes collega’s aangeklampt met de vraag: wat zegt jóu het verhaal over de verloren zoon?” De zes collega’s halen er hun eigen lessen uit en tonen daarmee aan dat voor elke politieke stroming een Bijbelverhaal actueel en bruikbaar is.

DE LIEFHEBBENDE VADER

Wat mijzelf aanspreekt in dit verhaal is het tegendraadse. Het is niet het voorspelbare verhaal van een rebelse zoon en een brave zoon, met als moraal van het verhaal: wees ook een brave broeder. Sterker nog, eigenlijk draait het niet om de zonen. Dat zie je ook op het schilderij van Rembrandt. Het volle licht dat onze grootste schilder zo weergaloos kon vangen in zijn werken, valt op de liefhebbende vader. Voor mij staat deze gelijkenis symbool voor de onvoorstelbare liefde van de hemelse Vader voor zondige mensen, en dat door het volbrachte werk van Jezus Christus. Liefde voor mensen die God de rug hebben toegekeerd. En dan doet het er niet toe of die mensen nu conservatief of progressief zijn, of ze braaf naar de kerk gaan of daar juist niets van willen weten. Diep in ons hart zijn wij van huis uit allemaal van Hem vervreemd. Maar er is een weg terug. En bij thuiskomst leer je dan te leven van genade en vergeving. Dan is het pas echt feest en mag je, met vallen en opstaan, proberen zelf óók liefdevol en vergevingsgezind in het leven te staan. Dan wil je heel graag op die Vader lijken.

CHRISTELIJKE NOTIES

Ik besef: velen in ons land en in Europa zien christelijke noties als iets uit een ver verleden, zij zijn blij dat ze het huis van de Vader achter zich hebben gelaten. VVD-kamerlid Herman Louwes, een nuchtere boer uit Groningen die jarenlang voor de VVD in de Tweede en Eerste Kamer zat, vroeg zich zo’n 70 jaar geleden bij de behandeling van de begroting Sociale Zaken af: veronderstelt ons systeem van sociale zekerheid niet een moraal die er vaak helemaal niet meer is. Louwes zei: ‘Hoevelen hebben geen herinnering aan de geborgenheid van de godsdienstige overtuiging en aan het fundament van een godsdienstig gezin? Dat zijn geen verloren zonen, maar zonen van de verloren zoon. Het zegt hen niets meer.’ Tot zover Louwes.”

Hierna gaat Kees van der Staaij door met het plaatsen van concrete politieke thema’s in het kader van de gelijkenis uit Lukas 15.

- De twintiger, levend in een doorgeschoten vrijheidsdenken zoekend naar de vervulling van een onbestemd verlangen;

- De oudere broer van de twintiger, de hardwerkende Nederlander;

- Het doorgeschoten vrijheidsdenken dat drugs wil legaliseren en staatswiet mogelijk maakt, terwijl misstanden in de prostitutie en mensenhandel te traag worden beteugeld;

- Het doorgeschoten vrijheidsdenken dat het kwetsbare leven niet beschermt en (inter)nationale kritiek op abortus en euthanasie niet serieus neemt;

- Het reizen naar vergelegen landen waardoor de luchtvervuiling toeneemt, zonder consequenties voor de vervuiler;

- Een maning om niet aan potverteren te doen, maar te zorgen voor recessiebestendigheid: een lagere norm voor aanvaardbare staatsschuld;

- Een pleidooi voor bezinning op het Europese potverteren;

- Een oproep om het vertrouwen van ontevreden burgers concreet te gaan herstellen;

- Een aanklacht dat het beleid omtrent studerende jongeren, vooral die uit gezinnen met een middeninkomen, niet werkt;

- Een aanklacht dat eenverdieners nog steeds tot wel zes keer zoveel belasting betalen en

- Een motivatie tot het investeren in ontwikkeling van ‘de regio’.

Om het verhaal af te ronden, keert Van der Staaij terug naar het Bijbelhoofdstuk.

“Mevrouw de Voorzitter, tot slot nog dit. Ik wilde vandaag graag het licht laten vallen op de liefhebbende Vader. Het echte leven is meer dan politiek alleen. Juist als we daar geen oog voor hebben, kunnen we gemakkelijk teveel verwachten van ‘vadertje staat’. Vadertje staat kan niet alles. Geen harten van jongste zonen veranderen. Geen oudste zonen van hun wrok afhelpen.

GODS ONMISBARE ZEGEN

Maar vadertje staat kan wél de goede weg wijzen, de juiste kaders bieden. Soms met de sterke arm optreden, soms juist met zachte hand leidinggeven. Laat dat met kracht, wijsheid en enthousiasme gebeuren. De SGP wenst de ministers en staatsecretarissen bij hun verantwoordelijke werk van harte Gods onmisbare zegen toe.

En o ja, mocht er zich ooit nog een gelegenheid voordoen voor een zacht prijsje de verloren zoon uit Sint-Petersburg terug te krijgen, dan zou ik zeggen: grijp die kans! Misschien dat een ‘commissie-Pechtold’ hier eens naar kan kijken?”


Verdere informatie

De APB-rede

Bekijk of lees de totale rede bij de APB2019 via respectievelijk ons YouTubekanaal en onze website sgp.nl.

Het schilderij

Zoek op de website artsandculture.google.com op “return of the prodigal son Rembrandt” voor meer informatie én het virtuele beeld van de locatie van het schilderij in The State Hermitage Museum in St. Petersburg.

Dit artikel werd u aangeboden door: Staatkundig Gereformeerde Partij

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 oktober 2019

De Banier | 32 Pagina's

De liefhebbende Vader en de terugkeer van de verloren zoon

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 oktober 2019

De Banier | 32 Pagina's