Gedachten voor een stabiel Europa

ONDERLINGE VERBONDENHEID

De EU dient geen superstaat in wording te zijn, maar een organisatie die plaatsvervangend optreedt, alleen op terreinen die het oplossend vermogen van de lidstaten te boven gaan, zoals klimaatverandering, migratie, terrorisme en veiligheid. De lidstaten kunnen niet zonder dit optreden en de onderlinge verbondenheid die de EU biedt. Maar de natiestaat is voor de burgers nog altijd de sterkste gemeenschap. Te midden van de mondiale problemen van globalisering wordt de natie steeds meer beleefd als een baken van gemeenschap, een vaderland van geborgenheid. Veranderingen vanuit de EU die dit gevoelen aantasten, worden snel ervaren als een opgelegd proces dat weerstand oproept.

EUROPESE IDENTITEIT

Niet minder belangrijk voor de stabiliteit van de EU is het bestaan van een Europese identiteit. De voortgaande integratie is niet vergezeld gegaan van groei in morele binding. Daardoor is er wel grote economische vooruitgang geweest, maar met veel onvrede als bijproduct. Er is een samenleving ontstaan waarin ieder zijn eigen belang najaagt, waaraan geen moraal ten grondslag ligt, waarin gemeenschapszin en gedeelde waarden afwezig zijn. Ooit zei Commissievoorzitter Jacques Delors dat Europa een ziel nodig heeft. En de oud-president van Tsjechië, Vaclav Havel merkte eens op dat hij wel in zijn verstand door de EU werd aangesproken, maar in zijn hart er niet door werd geraakt wegens het ontbreken van een Europees ethos. De christendemocratische grondleggers hadden het visioen van een Europa van vrede en gerechtigheid, grondslagen van de christelijke beschaving. Van deze visie is weinig meer over. Nu prevaleert de liberaal humanistische visie, waarbij God niet nodig is. In de westerse landen voltrekt zich een proces van secularisatie dat afrekent met de christelijke waarden van weleer en waarbij de sociale cohesie van de klassieke instituties is geëlimineerd ten gunste van de individuele vrijheid. Weliswaar zijn de leefomstandigheden van de meeste burgers ongekend verbeterd. Nooit hebben gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting en welvaart het huidige peil bereikt. Maar tegelijkertijd nemen de sociale verschillen toe en nemen uitingen van sociale onvrede als criminaliteit, drugs, terrorisme en antisemitisme grote vormen aan.

CHRISTELIJKE WORTELS

Laten we daarom bedenken dat de lidstaten, ondanks de onderlinge culturele verschillen, een gemeenschappelijke beschaving hebben die in belangrijke mate de geschiedenis is van het christendom. Deze is ook voor vandaag nog van positieve betekenis. Die bracht eertijds zeker geen samenleving zonder maatschappelijke gebreken, maar gaf in de universele wet van de Tien Geboden, wel een externe autoriteit als referentiepunt voor goed en kwaad. En aan de samenleving een geweten. Een samenleving waarin men naar elkaar omziet, met ethisch houvast en zingeving. De vraag is of de Unie kan floreren zonder deze gemeenschappelijke visie op mens en samenleving. 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen