Een sobere Prinsjesdag

Prinsjesdag zal dit jaar behoorlijk anders verlopen dan voorgaande Prinsjesdagen. De reden is uniek: een minuscuul virus dat overal in de wereld rondwaart en al bijna 1 miljoen dodelijke slachtoffers heeft gemaakt. Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen, zal Prinsjesdag 2020 sober zijn. Geen rijtoer, zo weinig mogelijk aanwezigen en bezoekers van buiten Den Haag, en een ruimere locatie dan de Ridderzaal.

Iedereen die de ernst van de situatie onderkent, zal begrijpen dat het verstandig is om in deze zeer uitzonderlijke omstandigheden het zekere voor het onzekere te nemen. ‘Voorkomen is beter dan genezen’ luidt een oud-Hollands spreekwoord, en dat is juist dezer dagen wel heel toepasselijk. Geen grote groepen mensen bij elkaar zetten dus. Niet onnodig reizen en bij de gedeelten van het programma die wél doorgaan, moeten de corona-afspraken in acht worden genomen.

HISTORISCH

Prinsjesdag 2020 zal de boeken dan ook ingaan als historisch. Dat wil echter niet zeggen dat er in het verleden niet óók sprake is geweest van bijzondere situaties die noopten tot een aanpassing van het normale programma.

Dit jaar zal de gouden/glazen koets niet rijden en zal het koninklijk paar in een hofauto via de kortst mogelijke route naar de Oude Kerk in het centrum van Den Haag rijden. Dat is vaker gebeurd. In 1974 was terrorisme de reden. Enkele leden van het Japanse Rode Leger gijzelden toen de Franse ambassadeur en enkele van diens medewerkers in de ambassade aan het Korte Voorhout, pal naast het parcours van de stoet. Daarom werd de rijtoer door de stad afgeblazen. Koningin Juliana begon de troonrede met de woorden: “Ons land is opgeschrikt door een daad van terreur, waarbij het leven van onschuldigen wordt bedreigd. Het optreden van de regering is voor alles gericht op de ongedeerde vrijlating van de gegijzelden. Ons volk hoopt en bidt dat dit mag gelukken.” Nog diezelfde avond kregen de terroristen een vrije aftocht naar Libië en werden de gegijzelden vrijgelaten.

IN HET ZWART

Ook koningin Wilhelmina gaf na de tweede wereldoorlog de voorkeur aan de auto. Zij vond het niet passend om in de armoe na de gruwelen en verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog Prinsjesdag weer ‘in vol ornaat en met veel ceremonieel’ op de oude voet voort te gaan. Tot 1948 was soberheid dan ook het devies. Geen koets, geen stoet en toer door de Haagse binnenstad en het ambtskostuum of gala-tenue van de ministers, Kamerleden en andere ‘hoogwaardigheidsbekleders’ kon in de kast blijven hangen. Zwarte of anderszins stemmige kleding bepaalden het beeld.

In het licht van de deftige en overdadige opsmuk van vóór de oorlog, viel deze soberheid extra in het oog. Achteraf zei Wilhelmina - de imponerendste en onverzettelijkste vorstin die Nederland ooit gehad heeft - hierover: “De stoet was geheel aangepast aan de tijdsomstandigheden. Wij gingen per auto. (...) Naar mijn oordeel de mooiste opening der Staten-Generaal die er ooit geweest is. Doch ik sta hierin vrijwel alleen.”

TE PAARD

Opvallend was wat koning Willem II deed in de jaren van zíjn koningschap (1840-1849). Hij kwam te paard naar het Binnenhof. Dat was een novum, want koning Willem I was altijd met de koets naar de opening van de Staten-Generaal gekomen. En Willems zoon, die zijn vader tijdens diens regeerperiode altijd te paard vergezelde, heeft toen hij zélf Koning werd, die lijn niet doorgetrokken.

Niet iedereen was trouwens ingenomen met de ruiter-koning. Ze vonden deze “krijgsmansvertooning” en “soldatentrots” een “minachting van het burgerschap.” Maar mopperpotten heb je altijd. Verreweg de meeste toeschouwers genoten ervan. Of het bewust gedaan is, weet ik niet, maar het is toch wel mooi dat vlakbij de stadhouderspoort van het Binnenhof een groot standbeeld staat van koning Willem II. Jawel, zittend op zijn paard...

RONDJES BINNENHOF

Het is weer mogelijk om een ‘rondje Binnenhof’ te maken. Lees verder in de varia op pagina 16/17.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen