Lang zitten

Eind vorig jaar schreef een ‘goed ingewijde’ oud-journalist dat Nederland niet houdt van langzittende premiers. Toen ik dat las, had ik zo m’n twijfels, maar het ontbrak me aan de tijd om dat eens uit te zoeken. Nu de verkiezingscampagne voorbij is en alle stemmen gelukkig zijn geteld, ben ik daar eens in gedoken. Houdt Nederland inderdaad niet van langzittende premiers?

PRESTATIE

Er bestaat een gerede kans dat na de kabinetsformatie drs. M. Rutte te Den Haag voor de vierde keer minister-president wordt, en als dat zo is, is er ook een gerede kans dat hij de langstzittende premier wordt in de Nederlandse geschiedenis. En dat is, zeker in het licht van de politiek turbulente tijden, een hele prestatie – al zijn er ook lieden die het zien als een wanprestatie, maar dat heb je altijd.

Na 1945 was de recordpremier lange tijd niemand minder dan ‘Vadertje Drees’, de man die zijn carrière in de Tweede Kamer begon als stenograaf en de liefdesbrieven aan zijn verloofde in steno schreef. Drees ‘regeerde’ Nederland van 1948 tot 1958. Ruim tien jaar, bij elkaar opgeteld 3789 dagen. Als premier stond hij, samen met de andere ministers, voor de immense opgave van de ‘wederopbouw’ na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog. ‘Herstel en vernieuwing’, dat was het motto in die tijd. Deze 3789-dagengrens van Drees doorbrak Rutte op 27 februari jongstleden.

SCHIP VAN STAAT

De allerlangstzittende minister-president is echter de vorig jaar overleden Ruud Lubbers. Hij stond aan het roer van het ‘schip van staat’ van 1982 tot 2002, bij elkaar opgeteld 4309 dagen. Na de rumoerige jaren ’60 en ’70 bracht deze uit het bedrijfsleven afkomstige Rotterdammer rust in de ‘tent’. Hij leidde drie kabinetten met een beleid waarop het etiket ‘no-nonsense’ stond. Wil Rutte dát record breken dan moet hij nog tot na 1 augustus 2022 de kar trekken.

Nog even wachten dus. Eerst wachten op het antwoord op de vraag of er wel een kabinet-Rutte IV komt, en áls dat zo is, vervolgens kijken of dat kabinet het lang genoeg volhoudt.

STUURMAN

Het kabinet waar momenteel aan wordt gewerkt, is Rutte’s vierde. Het is wel aardig om ook nog even te kijken welke politicus de mééste kabinetten heeft aangevoerd. Daarvoor moeten we terug naar de periode voor 1940. Aan kop staat, tot op de dag van vandaag, de antirevolutionaire boerenzoon uit de Haarlemmermeer Hendrik(us) Colijn. De ARP adverteerde met hem als ‘des Lands stuurman’

Maar liefst vijf kabinetten dragen zijn naam. Wel moet erbij gezegd worden, dat die kabinetten niet aaneengesloten aan het bewind waren.

De eerlijkheid gebiedt eveneens te zestien dagen door de Tweede Kamer melden dat Colijns vijfde kabinet al na naar huis werd gestuurd omdat ‘sterke man’ Colijn wél ministers had aangezocht, maar verzuimd had om óók om rugdekking te vragen van de partijen waar die ministers lid van waren. Daarmee brak hij met zijn vijfde kabinet ook nog een ander record, namelijk dat hij tevens de leider was van het kortstzittende kabinet is.

Ten slotte nog even terug naar de ‘goed ingewijde’ oud-journalist die stelde dat Nederland niet houdt van lang zittende premiers. Uit het bovenstaande blijkt maar weer eens over- tuigend dat zelfs personen van wie gezegd wordt dat ze ‘goed ingewijd’ zijn, de plank behoorlijk mis kunnen slaan. Dat slaat trouwens evenzeer op de schrijver van dit stukje.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen