SGP staat stevig in de storm

Andere Koers

De vergelijking tussen vorige verkiezingen is eenvoudig te maken. Na de enorme winst van FVD bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2019 en de grote overwinning van BBB begin dit jaar, zochten veel kiezers dit keer onderdak bij de PVV. Hoewel de BBB ook dit keer tot de winnaars behoort, is de winst lang niet zo groot als vooraf werd ingeschat. Ook de steun voor FVD is flink afgezwakt. Tegelijk is het te makkelijk om deze uitslagen weg te zetten als eendagsvliegen. Er ligt een onderstroom van onbehagen en ontevredenheid aan ten grondslag. Dat geeft ook de SGP opnieuw grote verantwoordelijkheid.

Kamerbreed moet er een andere koers gevaren worden, met meer aandacht voor de problemen ‘van de mensen in het land’, zoals VVD-prominent Wiegel dat indertijd omschreef. Dit verklaart ook de winst voor NSC (+20), PVV (+20), BBB (+6). De vier coalitiepartijen verloren 37 zetels.

Vluchtigheid Van De Kiezer

Dat veel kiezers in beweging zijn en bij haast elke verkiezing op een andere partij stemmen, is een kenmerk van de laatste decennia. Vanaf de jaren 60 is deze tendens steeds sterker geworden. Denk aan de komst van de Boerenpartij in 1963 en van D66 in 1967 in de Tweede Kamer. Wat echter vanaf de Kamerverkiezingen in 1994 opvalt, is dat het aantal zetelwisselingen veel groter is dan in de decennia ervoor (zie grafiek 1). Met name bij de Kamerverkiezingen van 1994 en die van 2002 trad een ‘aardverschuiving’ op. In 1994 doordat het CDA twintig zetels verloor en in 2002 doordat nieuwkomer LPF ineens 26 zetels behaalde. En 2017 is ook hoog door vooral het grote verlies van de PvdA (van 38 naar 9 zetels).

Maar 2023 verslaat echt alle voorgaande verkiezingen: maar liefst 54 zetels verwisselden van partij. Zijn kiezers op drift? Ja, dat is duidelijk. Maar het is ook een feit dat veel partijen zelf hun oorspronkelijke uitgangspunten hebben losgelaten en op jacht zijn gegaan naar steeds meer kiezers. Daarbij werd gaandeweg duidelijk dat de afstand tussen partijen en hun trouwe achterbannen steeds losser werd. Dit verklaart ook dat op 20 november, twee dagen voor de verkiezingen, nog maar 30% van de kiezers zeker was van hun stemkeus.

Stemmen Op De SGP

In dit licht is het des te bijzonderder dat de SGP zelfs meer stemmen haalde dan de vorige keer: 217.270 in totaal. Alleen in 2017 haalden we een nog groter stemmental, bijna 1.700 meer. Interessant is ook het provinciale beeld. In Groningen en Drenthe won de SGP relatief veel stemmen. In de eerstgenoemde provincie steeg het stemmenaantal met 12,6%, in Drenthe zelfs met 14,3%. In Noord-Holland, Flevoland en Noord-Brabant verloren we er juist 1.844 stemmen. Gelukkig werd dat ruimschoots goedgemaakt door stemmenwinst in Gelderland (+2.412), Utrecht (+765) en in veel andere provincies.

Als we kijken naar de plaatsen waar de SGP over het algemeen goed scoort, valt op dat het beeld gemengd is. Enerzijds was er een aantal ‘SGP-gemeenten’ met een flinke stemmenwinst, maar anderzijds waren er ook gemeenten met een stemmenverlies. Het is lastig te peilen, maar het lijkt erop dat in deze gemeenten SGP-stemmers nu op de PVV hebben gestemd. Op de Veluwe ziet het beeld er vrij goed uit. In vrijwel alle gemeenten behaalde de SGP stemmenwinst.

Ook in het hoge noorden zijn de uitslagen opvallend. In de tien gemeenten die Groningen telt, kreeg de SGP alleen in Westerwolde acht stemmen minder dan de vorige keer. In de rest van de gemeenten steeg het aantal stemmen, met uitzondering van Pekela, daar bleven we stabiel op 73 stemmen.

Er zijn diverse gemeenten die een mooie plus in stemmental lieten zien. Zoals Barneveld, waar maar liefst 622 keer meer op de SGP werd gestemd. Maar ook in Ede en Veenendaal steeg het aantal stemmen fors. Waar sommige gemeenten stemmen wonnen, daalde het aantal stemmen helaas in andere gemeenten, zoals Urk, Staphorst en Goeree-Overflakkee.

In 2023 werd SGP de grootste partij in de volgende acht gemeenten: Rijssen-Holten, Staphorst, Urk, Nunspeet, Barneveld, Neder-Betuwe, Woudenberg en Reimerswaal.

We noemen nog een paar opstekers. Zo gingen we in de gemeente Assen van 310 naar 424 stemmen. En wat te denken van Zwolle (+104), Ermelo (+103), Lopik (+83). Zo zijn er nog tal van gemeenten te noemen waar we soms tientallen stemmen wonnen. Misschien is het niet direct zichtbaar in de toplijstjes, maar het zijn zonder meer knappe resultaten!

Aderlating Christelijke Politiek

Waar de SGP drie zetels behield, daalden de zetelaantallen voor het CDA (-10) en de ChristenUnie (-2). Dit betekent dat veel christelijke stemmers naar een seculiere partij zijn gegaan. NSC bleek de populairste keuze onder (voorheen) CDA- en CU-stemmers. De drie christelijke partijen halen dit keer slechts 11 van de 150 zetels, een dieptepunt in de historie.

Kiezersstromen SGP

Ongeveer 70% van de SGP-stemmers in 2023 kleurde hetzelfde vakje rood als in 2021. Zo’n 30% stemde de vorige keer óf op een andere partij óf stemde niet. Zo stemde 12% van de SGP-kiezers de vorige keer op de CU. Ook kregen we relatief veel stemmen van kiezers die de vorige keer niet stemden; dat kunnen overigens ook nieuwe stemmers zijn, kiezers die sinds de vorige verkiezingen stemrecht hebben gekregen. Er zijn helaas ook uitgaande stromen. Zo verkoos van de SGP-stemmers in 2021 een op de twaalf dit keer de PVV. Ook valt op dat er relatief veel mensen zijn die in 2021 nog SGP stemden, maar nu de gang naar de stembus niet maakten. Per saldo resteerde er voor de SGP een winst van ruim 2.000 stemmen.

Restzetelverdeling: Spannend

Lang was onzeker waar de laatste restzetels heen zouden gaan. Dat wordt berekend met een ingewikkelde formule, waar partijen met veel zetels meer van profiteren. Er waren dit jaar tien restzetels te verdelen. In de dagen voordat de definitieve uitslag werd bekendgemaakt, verschoven de laatste restzetels nog voortdurend van partij. Met name GroenLinks/PvdA, D66 en de SP zaten op de wip. Uiteindelijk zijn de laatste restzetels naar de GroenLinks/ PvdA en de SP gegaan. Het scheelde overigens niet veel. Als D66 160 stemmen meer had behaald, had zij de laatste restzetel gehad, ten koste van de SP. Ook als de SP er 80 minder had behaald, waren zij hun vijfde zetel misgelopen. Dat elke stemt telt, is beslist geen loze kreet!

Europese Verkiezingen

Dat elke stemt telt, geldt ook voor de verkiezingen voor het Europees Parlement (EP) van volgend jaar. Want op donderdag 6 juni 2024 D.V. mogen we opnieuw naar de stembus. De SGP heeft ook dan elke stem hard nodig. Het is namelijk niet zeker dat Bert-Jan Ruissen de SGP kan blijven vertegenwoordigen in het EP. Terwijl dat juist nu hard nodig is, gezien de vergaande invloed van de Europese Unie op ons dagelijks leven. Van groot belang is dat hij zijn inzet voor de landbouw en visserij, voor geloofsvervolgden, voor Israël en tal van andere belangrijke thema’s kan voortzetten. Om het christelijke geluid in het EP te laten blijven klinken, is op donderdag 6 juni volgend jaar uw stem opnieuw onmisbaar! 

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen