‘ER IS GEEN SCHOOL ZOALS HET CHEIDER’

Op bezoek gaan bij het Cheider gaat niet zomaar. Voor je het schoolplein oploopt, passeer je marechaussee, loop je langs verschillende beveiligingscamera’s, stuit je op hoge hekken en bereik je uiteindelijk door een sluis van stalen deuren het schoolplein. Maar eenmaal binnen ben je de strenge beveiliging al snel weer vergeten. Je voelt de gezelligheid van een school als alle andere. ‘Beveiliging is nodig’, legt Van Kalderen uit. ‘Het antisemitisme neemt toe. Een gezellig beukenhaagje om het

schoolplein kan gewoon niet. Maar uiteindelijk komt onze bescherming van Hasjeem.’

Eén grote familie

Lopend door het schoolgebouw valt de gemoedelijke sfeer van een kleine school op. Jongens met keppeltjes en meisjes met lange rokken groeten vriendelijk. De lokaaldeuren staan uitnodigend open. Iedereen lijkt elkaar te kennen. Een 15-jarig meisje: ‘Ik vind deze school zo leuk omdat we net één grote familie zijn.’

De school heeft kleine klassen, in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs bij sommige vakken zelfs met slechts één leerling. Er is een van elkaar gescheiden jongens- en meisjesvleugel. ‘Vanaf groep 4 krijgen de jongens en meisjes gescheiden les’, licht Van Kalderen toe. ’Dat is gebruikelijk op scholen als het Cheider.’

Waarom heet de school eigenlijk Cheider en hoe is hij ontstaan? Van Kalderen legt uit dat de naam afkomstig is uit het Hebreeuws en “kamer” betekent. ‘In 1974 is de school opgericht door de heer Cohen die lesgaf op een kamertje in een flatgebouw aan vijf leerlingen. Inmiddels telt onze school zo’n 120 leerlingen en 55 medewerkers. We hebben drie afdelingen: op het kinderdagverblijf hebben we 16 kindplaatsen, daar is zelfs een wachtlijst. Op de basisschool zitten rond de 70 leerlingen. Daarnaast hebben we het voortgezet onderwijs met 38 leerlingen. Onze leerlingen komen zo’n beetje uit heel Nederland, van Den Haag tot Nijmegen.’

Dubbel curriculum

De missie van het Cheider is meer dan alleen kinderen opleiden voor de huidige samenleving. Van Kalderen legt uit: ‘Wij willen kinderen opleiden en opvoeden, zich vormend en ontwikkelend tot Joden met goede kennis van het Jodendom. Met als doel dat ze de weg weten te vinden in het internationale Jodendom, maar ook in de wereld.’ Hij verduidelijkt: ‘Onze leerlingen maken ook gewoon Citotoetsen en doen de eindexamens. Tegelijk bereiden we hen voor op een Joodse vervolgopleiding. De leerlingen hebben een compleet dubbel curriculum: de profane vakken (regulier onderwijs, red.) en het Joodse onderwijs. Onze leerlingen moeten deel uitmaken van de samenleving, maar hebben ook een eigen wereld.’

Zonsondergang

‘Iedere dag start met het ochtendgebed’, vertelt Van Kalderen over een gewone schooldag. ‘Daarna krijgen de kinderen Joodse les. Die lessen beslaan zo’n tien tot twintig uur per lesweek. Het Joodse onderwijs is veelomvattend. Alle onderwerpen uit het leven komen aan bod. Zo bestuderen we dagelijks de Talmoed en worden de jongens opgeleid om een volledige sjoel-dienst (dienst in de synagoge, red.) te kunnen leiden.’

Gedurende het schooljaar besteedt het Cheider aandacht aan de Joodse feesten volgens de Joodse kalender. Dat betekent dat de school op sommige feestdagen gesloten is omdat er op die dagen een werkverbod geldt. Van Kalderen: ‘Met Chanoeka (feest van de lichtjes, red.) geldt er geen werkverbod, maar stoppen de lessen eerder omdat de kinderen voor zonsondergang thuis moeten zijn om de kaarsjes te ontsteken. Ook de lestijden op vrijdag wisselen. In de zomer gaan we tot 3 uur door en in de winter eindigt de lesweek al om 2 uur. Een leerling uit Den Haag bijvoorbeeld heeft nog reistijd nodig om voor zonsondergang thuis te zijn om Sjabbat te houden.’

De profane lessen worden na de ochtendpauze gegeven. Volgens Van Kalderen vragen ze zich bij die lessen altijd af of de lesinhoud binnen de eigenheid van het Cheider past. ‘We vinden het belangrijk dat de profane vakken in overeenstemming zijn met wat er in de Joodse lessen wordt geleerd. Er komt dan ook niets ongezien onze school binnen.’

Schuurt dat weleens?

‘Wij willen aan de eisen van de kerndoelen voldoen, maar wel binnen de eigenheid van het Cheider. Ik maak me zorgen of dat tegenwoordig nog wel kan. Mogen wij op het gebied van identiteit een afwijkende mening hebben? Ten tijde van de oprichting van onze school was de Nederlandse samenleving anders. Politiek gezien vindt er secularisatie plaats en ontstaan er wereldbeelden die niet passen bij het Joodse gedachtegoed. Daarin voelen we ons verbonden met de reformatorische scholen die daar ook steeds meer mee te maken krijgen.’

Hoe gaan jullie daarmee om?

‘Wij hebben de taak om elke dag goed onderwijs te verzorgen. Wij willen een goede school zijn. Daar richten we ons op. De Onderwijsinspectie geeft aan dat we hier goed onderwijs geven, maar tegelijk zijn er ingewikkelde punten ten aanzien van burgerschap waardoor het er niet altijd gemakkelijker op wordt.’

Hoe ziet u de toekomst van de school?

‘Elke dag ga ik weer hoopvol aan het werk. Anders zou ik mijn werk niet kunnen doen. Ja, we staan voor grotere uitdagingen. Maar als ik let op de enorme betrokkenheid van ouders en het plezier waarmee onze kinderen hier op school leren, geeft dat moed voor de toekomst.’

Bijzonder buiten de Biblebelt

Bijzonder – dat zijn de reformatorische scholen. Maar Nederland telt veel meer bijzondere scholen. Sterker nog, ruim twee derde van alle scholen is niet-openbaar. Naast de reformatorische richting zijn er nog vijf: grote denominaties als protestants-christelijk (44 procent) en rooms-katholiek (idem) en kleine als algemeen bijzonder, hindoe en islamitisch (samen zo’n 8 procent).

De discussie over artikel 23 raakt niet alleen ons, maar ook hen. Daarom portretteert DRS Magazine in deze serie enkele andere bijzondere scholen van buiten de spreekwoordelijke Biblebelt. Dit is het zesde en laatste deel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen