‘Geloofsovertuigingen Van Ouders Mogen Nog Meer Centraal Staan’

Aantjes (28) promoveerde aan de Canterbury Christ Church University in Engeland. Tijdens haar onderzoek ontdekte ze dat de rol die ouders thuis spelen, wordt onderschat. Op welke manier kunnen we hier meer zicht op krijgen? ‘Dit kan door je als schoolbestuur en leerkrachten continu bewust te zijn van ouders met verschillende geloofsopvattingen. Het kan zijn dat leerkrachten onbewust een eigen sterke mening hebben en “iets vinden” van andere geloofsopvattingen. Dit kan ervoor zorgen dat je (on)bewust minder openstaat voor die andere opvatting over bijvoorbeeld een lied dat je zo graag zingt met je klas.’

Antenne

Het kan anders lijken, maar de ouders die aan het onderzoek meededen, blijken niet om het minste of geringste naar school te zullen stappen. Ouders vragen thuis aan hun kind wat de leerkracht heeft verteld en indien nodig corrigeren ze die boodschap. Is er dan een bepaalde schroom die ouders hebben als het gaat om het godsdienstige onderwijs? Volgens Aantjes denken deze ouders: ik vertel thuis aan mijn kind wel dat het anders is. Ouders doen dit vanuit een gevoel van machteloosheid omdat ze het idee hebben “toch” niets te kunnen veranderen. Vaak ontstaat dit doordat ouders negatieve ervaringen opgedaan hebben, bijvoorbeeld vanwege een inconsistente omgang met beleid. Ze wilden bijvoorbeeld dat liederen buiten de vastgestelde “liederenmap” niet meer gezongen zouden worden, gaven dit aan, maar het werkte averechts.

Ook een gevoel van spanning kan een rol spelen: het blijft erg “eng” om een gesprek over je geloof aan te knopen met onderwijspersoneel. Als je je hier als school van bewust wordt, kun je gesprekken over gevoelige geloofsonderwerpen met die antenne aangaan en openstaan voor andersoortige geloofsopvattingen. Om een voorbeeld te noemen: ‘Mag je zingen dat je een “schaapje van de goede Herder” bent? Ouders zeggen: “Dan moet je toch eerst vergeving van zonden kennen?” Op het oog lijkt het misschien een klein ding, maar voor ouders kan dit kernachtig zijn in hun geloofsoverdracht.’

Betrokken ouders

Ouders zijn op velerlei wijze betrokken bij het onderwijs, zo ook via identiteitsraden. Het gebeurt ook regelmatig dat zij een rol vervullen bij sollicitatieprocedures en beoordelen of een toekomstige werknemer past binnen de identiteit van de school. Aantjes geeft aan: ‘Onderschat niet de selectie van ouders in identiteitsraden.’ Denk er als school over na hoe je borgt dat deze ouders representatief zijn voor de rest van de ouders en hoe gemakkelijk deelnemende ouders bereikbaar zijn voor andere ouders.

Uit internationaal onderzoek blijkt dat betrokken ouders vaak hoger opgeleid zijn, met specifieke vaardigheden en kenmerken. Ook hier geldt: wees je ervan bewust dat er nog steeds ouders kunnen zijn met andere opvattingen, die niet deelnemen aan identiteitsraden en daar geen contact mee opnemen. Zij kunnen wel iets vinden en dit thuis richting hun kinderen corrigeren.

‘Verder is de implicatie van deze bevinding een relativering van ideologisch en religieus onderwijsbeleid.’ Soms lijken scholen of andere (politieke) partijen namelijk te denken dat ideologisch beleid – denk aan burgerschap – de wereld kan veranderen, maar dan wordt de rol van ouders onderschat. Ouders zullen ideologische invloeden vanuit school corrigeren als ze het ergens echt niet mee eens zijn.

Expliciet

Op de vraag hoe Aantjes denkt over reformatorisch onderwijs nu en over tien jaar geeft ze aan dat ze hecht aan onderwijsvrijheid. ‘Die biedt iedere burger de vrijheid zijn of haar kind op te voeden volgens eigen levensovertuigingen. Ik vind dat een belangrijk onderdeel van onze diverse samenleving. Juist die vrijheid van ouders moeten we in het oog houden en bewaken, ook binnen religieuze scholen.’

Reformatorisch onderwijs is ontstaan vanuit de gedachte dat er verbinding moet zijn tussen geloofsopvattingen van ouders en school. Aantjes denkt dat de geloofsovertuigingen van ouders nog meer centraal mogen staan. De Onderwijsraad benoemde het nog expliciet in een recent rapport: het primaat van de opvoeding van kinderen ligt bij ouders, niet bij de leerkracht, de school of de staat.

Over de toekomst wil ze vooral voorzichtig zijn. ‘Ontwikkelingen kunnen radicaal anders lopen dan we in eerste instantie verwachtten.’ Wel waardeert ze het wanneer reformatorische scholen zich (nog) meer bewust zijn van de bijzondere positie die zij al jaren hebben.

Tips Voor Leerkrachten Om Ouders Te Betrekken Bij Bijbelgetrouw Onderwijs:

Behandel inhoudelijke thema’s gezamenlijk, zodat ouders weten waar het tijdens de Bijbelvertelling over gaat en hierover met hun kinderen onder het eten door kunnen praten.

Zorg voor consistentie van beleid en praktijk. Houd je als school aan vastgesteld beleid omtrent gevoelige thema’s, denk aan een liederenbundel.

Sta open voor andersdenkende ouders. Wees nieuwsgierig om iets van hen te leren.

Bied een veilige ruimte aan andere opvattingen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen