Thomas Hooker

Thomas Hooker stond nog maar vier jaar op de preekstoel in Engeland toen hij moest uitwijken naar Nederland. Hij diende hier onder meer een Engelse vluchtelingengemeente in Rotterdam. In 1633 maakte hij de overtocht naar Amerika en werd hij predikant in het latere Cambridge. Zij aan zij stond hij met gouverneur John Winthrop, de onbetwiste leider van de puriteinen in Massachusetts. Winthrop en Hooker werden wel ‘de Mozes en Aäron van Nieuw Engeland’ genoemd.

Hooker bleef echter niet in het gebied van Cambridge en Boston. In 1637 vertrok hij met ruim honderd getrouwen naar Connecticut en vestigde hij zich bij een nederzetting die omgedoopt werd tot Hartford. Niet alleen in het kerkelijk leven maar ook op staatkundig gebied maakte Hooker ruimte voor de inbreng van het gewone volk. Uiteraard was daarbij Gods Woord leidinggevend, maar op zich was deze opstelling uitzonderlijk in een tijd waarin gewoonlijk slechts enkelen het voor het zeggen hadden. Om die reden wordt hij wel ‘de vader van de Amerikaanse democratie’ genoemd. Hooker stierf op 61-jarige leeftijd.

Zielenherder

Thomas Hooker was een zeer achtenswaardig mens, een man met een biddend leven, een getrouwe leraar en een herder die de kunst verstond aangevochten zielen te vertroosten. Bovendien stond hij bij vriend en vijand bekend als vredestichter. In zijn vuistdikke boek “The Great Works of Christ in America” schrijft Cotton Mather: ‘Hij was het licht van de kerken in het Westen’. Prof. dr. W. van ’t Spijker merkt over hem op: ‘De bewogenheid om zondaren te winnen voor Christus is overheersend, en het pastoraat in de prediking is van een zuiver gehalte’ (“Het puritanisme - geschiedenis, theologie en invloed”, pag. 197). Dit alles blijkt duidelijk uit de geschriften die van zijn hand zijn verschenen. We noemen er enkele: ”The Soul’s Humiliation”

(”De ware zielsvernedering en heilzame wanhoop”), ”The Poor Doubting Christian Drawn to Christ” (”De arme twijfelende christen tot Christus getrokken”) en ”The First Principles of the Oracles of God” (”Der heiligen kleinood”).

Wanhoop

Het boek over de ware zielsvernedering heeft in heden en verleden nogal wat tegenspraak opgeroepen. Hooker zou eisen dat een zondaar moet leren berusten in zijn verdoemenis voordat hij tot Christus mag komen. L.J. van Valen noemt hem in dat opzicht ‘meer mystiek dan gereformeerd’ (Terdege, 28 oktober 2009). Wat moeten we daarvan zeggen? Ik wil op enkele punten wijzen.

• Hooker wil mensen niet brengen tot een zwarte wanhoop, wel echter tot wanhoop aan zichzelf en aan hun eigen gerechtigheid. Dit is geen heilloze maar een heilzame wanhoop. Het gaat er Hooker om dat mensen worden uitgedreven tot Christus.

• Als een mens het met God eens wordt, wanneer de Heere hem voorbij zou gaan en geen genade zou bewijzen, dan is dat iets anders dan tevreden zijn met het blijven in de staat der zonde. Dat laatste strijdt met alle geestelijk leven.

• Nergens leert Hooker dat een mens zo’n overgave zelf moet opbrengen. Wel laat hij zien dat God al de Zijnen daar brengt. Het gaat dus niet om een voorwaarde om tot Christus te mogen komen, maar om de weg waarlangs Gods Geest de zondaar leidt.

• De beschuldiging van sommigen dat Hooker hetzelfde leerde als Jean de Labadie en Pierre Yvon (de mannen van het ‘quiëtisme’) mist iedere grond. Laatstgenoemden kenden iets verdienstelijks toe aan het verloren gaan onder God (‘het offer van de hoogste liefde’). Bij Thomas Hooker is juist alles erop gericht dat er middels de vereniging met Gods wil plaats komt voor het enige en volmaakte offer van Jezus Christus, het echte offer van de hoogste liefde, een offer dat niet gebracht is voor vrienden maar voor vijanden.

De vraag moet gesteld worden of we persoonlijk iets kennen van deze heilzame wanhoop, van dit voorbereidende werk van Gods wet en van een levende hoop op dit gezegende offer. Zo niet, dan is te vrezen dat we ons voeden met een ijdele hoop.

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen