Luther: ‘Het geloof is getrooste vertwijfeling’

Voor ieder mens is de valkuil groot om de eigen gerechtigheid op te bouwen voor God. Het líjkt ook naar het Woord te zijn, want wij moeten toch Gods geboden houden? God eist immers dat wij rechtvaardig zijn? Dat wil zeggen: vaardig om recht te doen, vaardig om goed te doen.

Rechtvaardig is iemand als zijn leven over- eenkomt met de regels van een land of een volk. In Gods Koninkrijk zijn we recht- vaardig als we in overeenstemming leven met Zijn wil. God zal overtreding ervan nooit ongestraft laten. Daarom moeten alle mensen de rechtvaardige en eeuwige dood sterven.

Naar de Nederlandse wetgeving is het onmogelijk dat iemand voor een ander de gevangenis ingaat. Wij zouden zeggen: dat is niet rechtvaardig! God is rechtvaardig en eist betaling van de schuld. Met betrek- king tot Gods rechtvaardig handelen in het Koninkrijk der hemelen is het zo dat Hij genoegen neemt met de betaling van de straf, als iemand die volkomen rechtvaardig is én volkomen mens is, de straf over- neemt. Op de aarde kon God zo iemand niet vinden. Toen vond Hij in de hemel Zijn Zoon gewillig om mens te worden en de straf voor de gehele verkoren Kerk over te nemen. In overeenstemming met dat Goddelijk recht is de zonde gestraft aan de Zoon, de Heere Jezus Christus. Sola Gratia in Hem.

De last van de zonde

Het is noodzakelijk dat we door wederge- boorte bekendgemaakt worden met onze zonde en schuld. Als de Heilige Geest dat werkt, gaat de schuld ons drukken. Dan blijft zo’n mens niet lijdelijk terneer zitten, nee dan gaat hij aan de slag. Zo ging het ook bij Luther. Hij voelde de rechtvaardige eis Gods in zijn leven en ging, overtuigd van de rechtvaardige straf, aan het werk: Heere, ik zal U alles betalen. Zo worstelde hij om ‘recht’ te worden voor God. Op blote knieën kroop hij rond. Urenlang biechtte hij. Dagen- en wekenlang vastte hij. Maar al zijn betaalmiddelen waren ongenoegzaam, want Gods heilig recht eist volmaakte gerechtigheid.

Meer en meer werd Luther ervan overtuigd dat door de werken der wet geen vlees gerechtvaardigd wordt voor God. Maar hoe dan wel? Terugziende zei hij later: ‘Wat haatte ik het woord gerechtigheid’.

Groot waren zijn worstelingen over de vraag: ‘Hoe word ik rechtvaardig voor God’. In de psalmen stuitte hij steeds meer op Gods eisende gerechtigheid, maar, tot zijn verbazing ook op verlossende gerech- tigheid. Dat laatste begreep hij niet. Hoe zou gerechtigheid hem kunnen verlossen? Gods gerechtigheid vervloekte hem en hij riep uit: ‘Houd U dan nooit op mij te plagen met Uw toorn?’ In Psalm 71:2 las hij: ‘Red mij door Uw gerechtigheid, en bevrijd mij’.

Maar, als Gods gerechtigheid straf eist, hoe zou die dan kunnen bevrijden?

Leven door het geloof

In Luthers eigen Bijbel was in de kantlijn bij Psalm 71:2 geschreven: ‘Rom. 1:17, de rechtvaardige zal door het geloof leven’. Daarin mocht hij zien dat God in Christus gerechtigheid schenkt en niet meer eist.

Zo mocht hij iets van Christus leren zien, dat er uit Zijn wonden gerechtigheid vloeit en betaling en verzoening voor zijn schuld. Daarin vond hij vrede voor zijn beschuldig- de geweten.

Zo kwam Luther tot ‘de zalige ruil’: de zondaar geeft Jezus zijn dood en krijgt Zijn leven. De zondaar geeft Hem zijn hel en krijgt Zijn hemel. De zondaar krijgt Zijn wonden en Jezus nam zijn zonden. Gods bijzondere liefde bleek schénkende ge- rechtigheid, in het offer van Zijn Zoon. In zijn torenkamertje riep Luther uit: Dit is de poort tot het paradijs.

God eist een waar geloof en dit ware ge- loof is een genadegave Gods. Dit geloof schenkt de Heere in het uur van de wedergeboorte. Dit is een werk van Gods levend- makende Geest. Ook de beoefening van dat geloof is een werk van Gods Geest.

Want een levend geloof is een bestreden geloof. De ware gelovige kent weliswaar vertwijfeling en aanvechting, maar dat ge- loof wordt door Gods Geest ook eigenend van aard.

Luther zei: ‘Het geloof is getrooste ver- twijfeling’. Nadat het geloof in zijn leven rechtvaardigend van aard werd, bleef hij steeds totaal afhankelijk van de werking van Gods Geest.

Ziek en bestreden

In zijn leven is Luther er nooit mee klaar gekomen. Hij werd eens erg bestreden met betrekking tot zijn aandeel in Chris- tus. Een vriend begreep dat niet en zei: ‘Je weet toch Wien je geloofd hebt?’ Waarop Luther antwoorde: ‘Wanneer ik nu zou kun- nen geloven dat God niet tegen mij toornt, ik zou op mijn hoofd gaan staan van blijd- schap’. Later mocht hij getuigen onder het kruis van Christus te zijn weggekropen, zoals een kuiken kruipt onder de vleugels van een hen.

Luthers geloofsleven verbond hem als een arme van geest aan de troon der genade. Steeds moest hij beleven wat hij eens had gezegd: ‘Het geloof is een lege bedelaarszak, daar moet de schat van Christus’ ge- rechtigheid in’. Daarvan getuigde ook het briefje in zijn sterfkamer: ‘Wij zijn slechts bedelaars, dat is waar’.

ds. M. Joosse, Lunteren

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen