De zaligsprekingen [9]

Nu ik deze dingen vooropgesteld heb, kom ik in het bijzonder tot de hemelse gesteldheid van de ziel waaraan Christus de gelukzaligheid heeft toegeschreven. Het eerste is de armoede van geest: ‘Zalig zijn de armen van geest’.

De betekenis van ‘arm van geest’

Chrysostomus en Theophylactus* zijn van mening dat dit de eerste preek is geweest die Christus heeft gehouden, en daarom mag die onze volle aandacht wel vragen. ‘Zalig zijn de armen van geest’. Onze Heere Jezus Christus is bezig een hoog en imposant gebouw van de gelukzaligheid op te richten. Hij legt het fundament ervan in de laagte, in de armoede van geest. Maar alle armoede is geen zali- ge armoede. Ik zal een viervoudig onderscheid gebruiken.

Ik maak onderscheid tussen ‘arm naar bezit’ en ‘arm van geest’. Er zijn armen van de duivel, arm en goddeloos. Hun klederen zijn niet méér gescheurd dan hun geweten. Sommigen zijn er van wie de armoede hun zonde is; door zorgeloosheid of door uitspanningen zijn ze arm geworden. Deze mensen kunnen arm zijn wat hun bezit betreft, maar ze zijn niet arm van geest.

Ik maak onderscheid tussen ‘geestelijk arm’ en ‘arm van geest’. Wie geen genade heeft, is geestelijk arm, maar hij is niet arm van geest. Hij kent zijn eigen uiterste armoede niet. Openbaring 3:7: En gij weet niet dat gij arm zijt. Híj is in de ergste zin arm die van zijn armoede geen besef heeft.

Ik maak onderscheid tussen mensen die ‘beperkt van geest’ zijn en ‘arm van geest’. ‘Beperkt van geest’ noemen we degenen die be- krompen en zelfzuchtig van geest zijn, die als mens tekortschieten. Dat zijn de gierigaards, die grote bezittingen hebben, maar zich toch nauwelijks het brood kunnen veroorloven. Dan zijn er de mensen die als christen tekortschieten door zich op een zondige manier te schikken naar, en zich over te geven aan de luimen van anderen.

Ik maak onderscheid tussen ‘arm’ in de zin van het Evangelie, en ‘arm’ in de zin van de pausgezinden. De pausgezinden maken een verkeerde kanttekening bij deze tekst. Onder ‘arm van geest’ ver- staan zij degenen die afstand doen van hun bezit en een gelofte tot vrijwillige armoede afleggen, en teruggetrokken in hun kloosters leven. Christus heeft dit echter nooit bedoeld. Hij spreekt niet diegenen zalig die zichzelf arm maken, die hun bezit en hun beroep opgeven, maar diegenen die in de zin van het Evangelie arm zijn. Welnu dan, wat hebben we onder ‘arm van geest’ te verstaan? Het Griekse woord voor ‘arm’ wordt niet alleen in strikte zin genomen voor degenen die van aalmoezen leven, maar ook in bredere zin voor degenen die zowel innerlijk als naar het uitwendige van aangena- me dingen verstoken zijn. Dan duidt ‘arm van geest’ diegenen aan die ertoe gebracht zijn dat ze hun zonden gaan beseffen, die niets goeds in zichzelf zien, die aan zichzelf wanhopen en enkel en alleen smeken om de genade van God in Christus.

*) Theophylactus. Enkele kerkvaders dragen deze naam. Wie hier bedoeld wordt, is niet duidelijk.

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen