Het leren van zachtmoedigheid

Als Petrus in 1 Petrus 3:4 spreekt over een zachtmoedige en stille geest, die kostelijk is voor God, spreekt hij de vrouw aan. Welnu, in onze serie over de vijf dochters van de liefde vinden we hier dus al een geschikt aankno- pingspunt vanuit de Schrift. Maar laten mannen nu niet denken dat zachtmoedigheid slechts het vrouwelijk geslacht aan- gaat, want even later schrijft Petrus dat de man die als mede-erfgenaam der genade des levens met haar is ... en ook nog eens met verstand, haar eer gevende, bij haar moet wonen. Ziedaar hoe de zaken in het huwelijk behoren te liggen. Dan hebben we dit punt ook maar gelijk benoemd.

Opvallend vond ik in dit verband de ver- klaring van de hervormde predikant ds. J.J. Knap die zachtmoedigheid omschrijft als ‘de vrouwelijke deugd die het sieraad des mans is, die ruwheid beantwoordt met teerheid; smaadwoorden met stilheid; de slag op de rechterwang met het toesteken van de linker; onophoudelijke speldenprik- ken met het zwijgen des lams’. Vervolgens maakt hij de toepassing naar ‘Hem Die, als Hij gescholden werd, niet wederschold, en Die, toen Hij ter slachtbank geleid werd, de mond niet opendeed’.

Schone genadegave

Zachtmoedigheid moeten we niet verwar- ren met lijdzaamheid. Lijdzaamheid heeft te maken met geduld en volharding ten opzichte van het lijden, verdrukking, moei-lijkheden en strijd. Zachtmoedigheid heeft - in het verband waarin we het bespreken - alles te maken met hoe wij het lijden van onze naaste niet verergeren maar juist verzachten. Wat een schone genadegave!

Zachtmoedigheid wordt nogal eens gezien als slapheid, als een bepaalde vredelie- vendheid die elke verleiding tot het minste meningsverschil vermijdt, overslaat of toedekt. Ik las ergens de opmerking dat dit een soort ‘biologische’ zachtmoedigheid is. Je komt het overal tegen, zelfs in de natuur, bijvoorbeeld bij dieren. De ene hond is nu eenmaal vriendelijker en nederiger dan de andere, en lang niet álle katten zijn venijnig. Dan is het dus slechts een soort aangena- me karaktereigenschap.

Christus zegt echter: ‘Leert van Mij...’. Matthew Henry geeft hier een prachtige om- schrijving van: ‘Wij moeten van Hem leren nederig en zachtmoedig te wezen, en wij moeten onze hoogmoed en onze drift ten onder brengen, die ons aan Hem zo óngelijk maken. Wij moeten zo van Christus leren, dat wij Christus leren’.

Dat is fundamenteel iets anders dan een aangeboren karaktertrek, hoe weldadig die ook aandoet. Het betreft een genadegave, die uit Christus vloeit en vrucht is van de Heilige Geest (Gal. 5:22). En dan schrijft Paulus er zo betekenisvol achter: ‘Maar die van Christus zijn, hebben het vlees gekruist met de bewegingen en begeerlijkheden’.

Het is duidelijk een vrucht die niet op eigen akker groeit, maar die in Christus wordt geleerd. Of beter: áchter Hem aan.

Zachtmoedigheid volgt op arm zijn van geest en op treuren over de zonde. Het wordt geleerd op de kruisweg, met de doorn in het vlees, soms omringd door te- genspoed. Het wordt geleerd in de weg van zelfkennis en afbraak van mijn hoogmoedig bestaan. Een zachtmoedig mens is zichzelf tegengekomen en is ervan geschrokken. Zo iemand kan niet meer goed van zichzelf spreken en leert zó naar de ander te zien.

Hij loopt dus niet naast zijn schoenen, maar herkent zich in de schoenen van de ander.

Kracht van de Geest

Zachtmoedigheid is een vreemde gestalte in de wereld van vandaag. Om ons heen komt juist het tegenovergestelde naar voren: verander je rechten in eisen, zeg en kom uit voor wie je bent, kom op voor jezelf. Maar zachtmoedigheid bewijzen jegens mijn naaste komt er op neer dat ik niet boven de ander sta. Ik behandel hem of haar zoals ik mezelf heb leren kennen, als een albederver, als iemand die geen haar beter is dan mijn medemens, van dezelfde lap gescheurd.

Als die ander juist níet zachtmoedig is, is dit best een opgave. Misschien zegt de Prediker juist daarom wel dat hij knechten te paard zag en vorsten gaande als knech- ten op de aarde. Denk erom dat dit heel veel vereist van de ware zachtmoedige.

Nee, zachtmoedigheid is beslist geen slapheid of wankelmoedigheid. Het is de daad- werkelijke kracht, door de Heilige Geest gewerkt.

‘En leert van Mij...’. Daar moeten we zijn. Aan Zijn voeten, bij Hem Die, als Hij gescholden werd, niet wederschold, en als Hij leed niet dreigde. Hij Die de voeten waste van Zijn discipelen, terwijl zij twisten over wie van hen de meeste was, terwijl Hij wist dat zij Hem allen zouden verlaten.

(wordt vervolgd)

ds. H. Hofman, Kalamazoo (VS)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen