Zorgen om stikstof

Zeker, mijn vader werkte bij een boer toen ik geboren werd. En in mijn jeugd heb ik een aantal jaren op een boerderij vakantiewerk gedaan (waarbij ik vooral onkruid mocht wieden, overigens). Maar dat was in een periode dat er nog heel anders naar het boeren- bedrijf werd gekeken.

Stapeling van problemen

Later woonde ik in dat kleine dorpje in de Krimpenerwaard, juist in de periode dat het melkquotum werd ingevoerd. Voor degenen die dat fenomeen niet kennen: de Europese Gemeenschap stelde in het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw productiebeperkingen voor, om overproductie en het verstoren van de internationale zuivelmarkt tegen te gaan. Het was een zware slag voor de boeren. Plotseling moesten ze hun bedrijfsvoering aanpassen. Dan kregen ze een gegaran- deerde prijs, maar als ze teveel melk produceerden, moesten ze een heffing over die extra hoeveelheid betalen, de superheffing.

In de jaren daarna werden de boeren in dat gebied plotseling voor enorme uitgaven gesteld toen ze hun mest niet meer op de gebruikelijke wijze mochten uitrijden. Binnen de kortste keren reden er enorme trekkers op het land, met daarachter sys- temen voor mestinjectie. Maar wie moest dat allemaal betalen?

En zo kan ik nog wel even doorgaan, over het zogenoemde ‘vogeltjesland’, gedeelten die plotseling niet of pas veel later in het jaar gemaaid mochten worden. Regels rond stallen, gele oormerken voor koeien, en noem maar op. En de laatste jaren zijn er grote zorgen over natuurgebieden, CO₂-problematiek, stikstofproductie, en noem maar op. Met als direct gevolg dat in de loop der jaren heel wat boeren zijn gestopt met hun (familie)bedrijf.

Foute actie

Enige weken geleden kwam de regering met een kaart van Nederland, waarop aangegeven was wat er per regio zou moeten gebeuren om aan de stikstof- normen te gaan voldoen. Natuurlijk was er al een en ander uitgelekt, maar het uiteindelijk gepresenteerde plan tartte elke verbeelding. Het plan, volledig geïso- leerd van andere sectoren, zette de hele boerenstand op scherp. Met alle gevol- gen van dien. Sommige boeren gingen onmiddellijk over tot actie. De trekkers kwamen weer op verschillende plaatsen tevoorschijn.

Helaas zocht men ook de woning van de minister op. Daarover kunnen we kort zijn, dat is gewoon fout. Protesteren mag in Nederland, daar zijn heel veel mogelijkhe- den voor. Maar van de privé-situatie van ministers, staatssecretarissen, ambtena- ren of wie dan ook, daar blijven we vanaf. Natuurlijk, er is begrip voor de hoog opge- lopen spanningen in het boerenbedrijf. En er is begrip voor het feit dat daar uiting aan gegeven moet worden. Dat gebeurt ook op andere fronten. Ik denk aan een bijeenkomst nu al ruim twintig jaar geleden, toen 10.000 mensen zich teweerstel- den tegen de euthanasiewet tijdens een waardig protest op het Plein in Den Haag. En de sfeer was zo dat de burgemeester destijds tijdens de bijeenkomst toestem- ming gaf om over het Binnenhof en om de Hofvijver heen te lopen.

Sympathieke actie

Hoe kunnen de boeren hun verdriet kwijt? Hoe moeten zij nu reageren? Terwijl dit commentaar geschreven wordt, is de bur- gemeester van Barneveld aan het afwegen welke mogelijkheden hij in zijn gemeente kan en wil geven voor een protest. Er gaan altijd geruchten van radicale krachten die in opstand willen komen. Maar er is ook een grote groep die wel hun geluid wil laten horen, maar dan op een wijze waar- door juist de bevolking van Nederland, en hopelijk ook de regering, hun sympathie gaan betuigen met deze boeren. Of je aan zo’n sympathieke en waardige actie moet meedoen ligt voor ieder persoonlijk. Dat is niet zomaar voor te schrijven. En daarom durfde ik er ook niet zo goed over te schrijven. Totdat ik dat gedichtje las van die jonge veeboer, die afsloot met:

En bent u een veehouder in ons land?

Neem niet ’t recht in eigen hand.

Buig uw knieën en bid of God met u wil gaan

En de boerenbevolking nog mag blijven bestaan.

Op welke plaats u ook werkt, waar u ook bezig bent, waar u misschien uw boeren- bedrijf uitoefent. En of u nu wel of niet wilt of kunt meedoen met waardige acties. De basishouding van deze jonge veeboer raakt de kern.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen