Het Hooglied van Sálomo

Laten we eerst nagaan wat er nieuw is aan deze uitgave. Voor deze recensie heb ik de taalversies vergeleken. Persoonlijk bezat ik de oude druk niet. Maar via bibliothecaris M. Bal kon ik een exemplaar inzien (dat - aardig detail - in bezit is geweest van ds. G.H. Kersten). Ik heb me daarbij gericht op de preek over Hooglied 4 vers 15. Wat is er gebeurd? Vanzelfsprekend zijn de gotische letters vervangen door een gangbaar lettertype. De spelling van de woorden en de grammatica van de zinnen zijn aangepast aan de nu geldende regels. Waar nodig zijn woorden en uitdrukkingen gangbaar gemaakt. Soms is de zinsbouw herzien, zodat de zin loopt zoals wij nu zouden verwachten. Steeds zijn deze dingen op een getrouwe manier gebeurd. De volgorde van de zinnen en van de onderdelen van de preek is ongewijzigd. De inhoud is ongewijzigd waardevol.

Vier delen

Oorspronkelijk verscheen dit standaardwerk in twee delen (uitgegeven in 1717 en 1720). Dat zijn er nu vier geworden, variërend van 409 tot 610 pagina’s. Het wordt een verklaring genoemd en niet een serie van preken. Waarschijnlijk liggen aan de uitgave wel preken ten grondslag. De puntenverdeling en de expliciete plaats van de toepassing maken dat duidelijk. Maar sommige afdelingen zijn te lang om voor een preek te kunnen doorgaan; ze dragen een samengesteld karakter. In die gevallen wordt dus ook niet één tekst, maar een gedeelte van een hoofdstuk behandeld. In totaal gaat het om 113 preken of afdelingen.

Hellenbroek vond dat er behoefte was aan een geestelijke verklaring van het Hooglied. Volgens hem is het niet nodig dat alle spreekwijzen in dit bijzondere Bijbelboek betrokken worden op Sálomo en zijn huwelijk met de Egyptische prinses. Hellenbroek schrijft dat hij ‘de verborgen wegen van Jezus met het hart, en van het hart met Jezus, tot verwakkering, besturing en verkwikking van Jezus’ gunstgenoten wilde ontdekken’.

Met zijn keus voor de allegorische benadering sluit hij aan bij een lange traditie die uiteindelijk teruggaat op de rabbijnen. Vergeleken met Bernardus van Clairvaux (1090-1153) gaat hij minder ver in het vergeestelijken van de details. Dan richt hij zich meer op de letterlijke betekenis die uit de tekst vloeit, zo constateert ds. H. Brons in zijn dissertatie (blz. 155). Hellenbroek heeft de Hebreeuwse grondtekst en de Griekse vertaling (Septuagint) toegevoegd met het oog op de letterkundige lezer. Als deze gediend is met deze en overige taalkundige kanttekeningen, beschouwt hij dat als ‘een toegift’.

Diep geestelijk

De preek over Hooglied 4:15 munt uit in zeer nauwkeurige en Bijbels gefundeerde verklaring (tweederde van de preek). Dat laatste geeft de verklaring een diep geestelijk karakter. Ook de daarop volgende toepassing is steeds onderbouwd met Schriftplaatsen. Onbekeerde mensen worden ernstig, waarschuwend en nodigend aangesproken. Voor Gods kinderen is er onderscheiden onderwijs, ook voor degenen die zwak en bestreden zijn in het geloof. De pastorale toon en de geestelijke kracht waarmee Hellenbroek spreekt, is indrukwekkend. De methode die hij gebruikt, verdient navolging. De inhoud is ook zeer aan te bevelen voor persoonlijk gebruik.

De hertaling is verzorgd door Ruth Pieterman, met medewerking van W. van den Dikkenberg, mr. T. Fahner, drs. P.H. op ’t Hof, J.A. Roukens MA en A.A. Roukens (projectleiding). Uitgeverij Koster heeft de vier kloeke delen op een keurige manier verzorgd. De Stichting Gereformeerd Erfgoed (voor heruitgave van alle werken van ds. A. Hellenbroek) nam initiatief en verantwoordelijkheid. In zijn voorwoord sluit voorzitter ds. A. Schot aan bij de geestelijke benadering van Hellenbroek zelf. ‘Dat een zwarte bruid geloofsgemeenschap mag beoefenen met de Bruidegom, Die blank en rood is en de banier draagt boven tienduizend. Ook dat onbekeerden jaloers gemaakt zouden worden. Bovenal dat het alles mag strekken tot Gods eer!’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen