Van der Groe als zielendokter

Hij werd geboren op 3 september 1705 in de pastorie van Zwammerdam. Zijn vader was daar predikant tot aan zijn overlijden in 1712. Toen verhuisde moeder Van der Groe met haar drie kinderen naar Leiden. Daar studeerde Theodorus theologie, evenals zijn jongere broer Simon. De eerste gemeente van Theodorus was Rijnsaterwoude, waar hij in 1730 bevestigd werd.

Volgens zijn eigen verklaring leefde hij toen nog `in een dodelijke weg van bedrog’, want hij kende alleen maar ‘een denkbeeldige Christus’ met zijn verstand. In 1735 bracht de Heere daarin verandering en mocht hij in een weg van oprechte bekering Christus door het ware geloof leren kennen. In diezelfde tijd werd ook zijn zuster Eva tot God bekeerd.

In 1740 werd Van der Groe bevestigd in zijn tweede gemeente, Kralingen. Daar is hij predikant gebleven tot aan zijn overlijden in 1784.

De leer van Dordt

Van der Groe was een getrouw gereformeerd prediker. De leer van Dordt hing hij van harte aan. Hij verdedigde deze ook bij geschrifte. Vaak citeerde hij dan uit de Acta van de bekende Synode van Dordrecht (1618-1619). In zijn tijd nam hij misstanden waar rondom het ‘enthousiasme’. Daaronder rekende hij ook de ‘Nijkerkse beroerten’. Verder zag Van der Groe ontwikkelingen die voort konden komen uit invloeden van het pelagianisme. Zulke ontwikkelingen brachten hem ertoe te waarschuwen tegen ‘schijn-geestelijk werk’ bij geveinsden en tijdgelovigen. Een bekend werk van hem in dit verband is ”Toetssteen der waare en valsche genade”. Hij schreef voorredes bij vertaalde werken van G. Hutcheson en de gebroeders Erskines. Daarin onderstreepte hij de duidelijke opvattingen van deze Schotse vaderen inzake wet en Evangelie.

Ook mengde Van der Groe zich in een polemiek over de verhouding kerk en overheid. Hij bepleitte minder overheidsbemoeienis in kerkelijke zaken. Daarbij vertaalde hij een geschrift van Voetius uit het Latijn.

Biddagpreken

In biddagpreken gaf Van der Groe blijk van grote zorgen over de geestelijke ontwikkelingen in kerk en samenleving. Hij riep nadrukkelijk op tot wederkeer en bekering. In de latere jaren was hij er somber over en vreesde hij dat kerk en samenleving zich steeds verder van God zouden afkeren.

Ook maakte Van der Groe zich veel zorgen over ontwikkelingen rondom het verstaan van het wezen van het geloof. Hij wilde hierover spreken in lijn met de reformatoren en de belijdenisgeschriften. Hij rekende de geloofszekerheid tot het wezen van het geloof en niet tot het wel-wezen. De bekende bevindelijke dichter Jacob Groenewegen leverde hierover nogal kritiek op Van der Groe. Ook uit de geschriften van de onder ons bekende dr. Alexander Comrie weten we van deze verschillen van inzicht. Comrie verwoordde het eveneens zo dat de zekerheid wezenlijk tot het geloof behoort. Van der Groe stelde het grote belang van de persoonlijke geloofsdoorleving centraal. Tevens legde hij grote nadruk op een godzalige levenswandel.

Blinde Bartimeüs

In een zevental preken die Van der Groe hield, en ook op schrift stelde, over de genezing van de blinde Bartimeüs kijken we hem als het ware in het hart. Zeer nauwgezet legt hij de Schriftgegevens uit. Deze betrekt hij zorgvuldig op de genezing van de blinde man. Tevens trekt hij er vele geestelijke lessen uit. Daarbij volgt hij nauwkeurig de gegevens van Gods Woord. Zo leest hij uit deze geschiedenis af hoe de Heere Jezus werkt in het toebrengen en genezen van een zondaar. Ook komt duidelijk naar voren hoe het geloof in het hart van de zondaar door de Heilige Geest van stap tot stap werkzaam wordt gemaakt. Daarbij ontbreken waarschuwingen voor schijngeloof en onbekeerlijkheid niet. Evenzeer is er steeds hartelijke en eerlijke opwekking aan een ieder naar de gesteldheid van het hart.

Oudvaders worden wel eens `zielendokters’ genoemd. Deze preken mogen er als voorbeeld van aangemerkt worden. Het is een goede zaak dat uit deze preken in het komende jaar steeds gedeelten in De Saambinder geplaatst zullen worden.

In de rubriek Meelezen (zie pagina 3 en 4) gaan we dit jaar luisteren naar Theodorus van der Groe in zijn boek ”De genezing van de blinde Bartimeüs”. Op verzoek van de redactie schreef ds. P. Mulder bij dit boek een eerste kennismaking met Van der Groe en zijn boek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen