Stefan Paas Zoeken naar het goede leven. De toekomst van de Theologie. KokBoekencentrum Uitgevers, Utrecht; 58 blz.; € 8,95.

Dit essay schreef Stefan Paas, nadat hij als Theoloog des Vaderlands werd uitgenodigd om in de Nacht van de Theologie 2019 een lezing te verzorgen over de toekomst van de theologie. De schrijver behandelt twee vragen: Ten eerste: Is er toekomst voor de theologie? en: Hoe ziet theologie er in de toekomst uit?

Het bijzondere van dit essay is dat het twee titels heeft. Na het ‘Woord vooraf’ begint een nieuw deel dat ‘De toekomst van de theologie’ heet. Maar het blijft het enige deel en is verdeeld in de paragraafjes: Tien miljoen theologen, Geloof dat probeert te begrijpen, Is theologie wetenschap?, Theologie en de geloofsgemeenschap, Theologie als geesteswetenschap, Rekenschap geven van onze religie, Zoeken naar het goede leven. Daarmee is de andere titel van het essay dus De toekomst van de theologie. Dit is niet zo vreemd gezien de twee vragen waarover het essay gaat. Het is dan ook de ondertitel van het essay. Maar Paas noemt zijn essay uiteindelijk Zoeken naar het goede leven, wat ook de titel van de laatste paragraaf is.

Zoals te zien is aan de titels van de paragrafen zet Paas de theologie neer en probeert hij de vragen en antwoorden te beschrijven die heel vaak aan en over de theologie gesteld worden als het om haar plaats aan de universiteit gaat. Hij doet dat deskundig en breed georiënteerd, zoals het een Theoloog des Vaderlands betaamt. Het bijzondere van de theologie is dat het eigenlijk geen wetenschap gevonden wordt, maar iedereen beleeft het wel als iets waar wat over te zeggen valt. Iedereen heeft er een mening over en vindt dat hij of zij er ook over kan meepraten. Zelfs atheïsten.

Paas maakt duidelijk dat theologen vaak deskundigen zijn die wel degelijk zinvolle dingen over religie, geloof en het beleven van geloof schrijven. Het zijn mensen die daarvoor een serieus wetenschappelijk instrumentarium gebruiken. Ze blijken echte kenners van de cultuur en de samenleving te zijn. Ze stellen vragen aan de orde die relevant zijn, maar door de hoog geroemde natuurwetenschappelijke benadering niet beantwoord kunnen worden. Theologie is daarom een wetenschappelijke discipline die er zijn mag en die haar rol vervult.

Het is in ieder geval zeer zinvol om de theologie toekomst te geven. Maar zal haar die ook gegeven worden? Volgens de paragraaf ‘Rekenschap geven van onze theologie’ zou het in ieder geval goed zijn dat de moderne wetenschap zich realiseert dat de grondleggers van die wetenschap als Copernicus, Galilei, Newton, Bacon en anderen hun wetenschap wortelden in een breed gedeeld theologisch begrip van de werkelijkheid.

Toch is dat niet de reden om de theologie in de toekomst te handhaven. Want dan zouden de agnosten er waarschijnlijk toch te weinig in zien. Het is immers maar de manier hoe de moderniteit zich in de loop der eeuwen heeft ontwikkeld. Wat is nu de taak en roeping en daarom de toekomst van de theologie?

Dat is om mee te denken en mee te onderwijzen over het goede leven, namelijk wat de rijkdom van het leven is. Het is toch vast meer dan alleen even naar een ledig heelal staren en dan weer voorgoed verdwijnen. Een mens mag vast meer zijn. Dat meerdere is waar de theologie zich op moet richten, zodat mensen weten dat het leven goed is of in ieder geval kan zijn.

Een oriëntatie op het Grootste om dat te beminnen en verbinding met de medemens is wel het minste dat daar voor nodig. Je zou ook kunnen zeggen kennis van de Thora en de profeten. Zoeken naar het goede leven is inderdaad de toekomst van de theologie. Maar zou het vinden van de Goede daar niet nog bovenuit gaan?

Paas belooft ons ooit nog eens een meer doorwrochte studie over dit onderwerp, daar het nu maar bij haastwerk moest blijven. Ik zie uit naar deze studie en nodig Paas uit dan dieper in te gaan op de vraag wat goed is en wat kwaad, opdat de Goede nog meer in beeld mag komen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen