Sociale vijandigheid

Beide berichten stonden op een krantenpagina naast elkaar: de kerkelijke zegening van het homohuwelijk en een pleidooi van een socioloog voor het gezin. Ook het laatste van de twintig regionale districten van de Evangelische Kirche Deutschland erkent nu het homohuwelijk. In april 2001 beleefde Nederland wereldwijd de primeur, toen het burgerlijke huwelijk opengesteld werd voor partners van hetzelfde geslacht. De Remonstrantse Broederschap zegende al sinds 1986 relaties in van twee mannen of twee vrouwen, als eerste kerkgenootschap ter wereld. Nederland bevindt zich wat het loswrikken van de fundamenten betreft in de voorhoede, wat ik een aangrijpende werkelijkheid blijf vinden.

Duitse ds. Lätzel

In het Duitse district Schaumburg-Lippe bleken 31 van de 34 mensen voor deze zegening, waarna de regionale bisschop opgelucht de grote eensgezindheid benadrukte. Een enkele dag later werd de door reformatorische mensen omarmde Duitse ds. Olaf Lätzel tot een boete van € 8100 veroordeeld vanwege ‘opruiing van het volk’. Militante homo-activisten – dat zijn niet dezelfde mensen als homoseksuelen – zou hij misdadigers hebben genoemd.

Inmiddels is de auto van de dominee bekrast, de deur van zijn kerk besmeurd. Naast de uitspraak van de kantonrechter loopt er ook een kerkelijke tuchtzaak tegen ds. Lätzel. Vrijheid van godsdienst? Een spanningsvolle verhouding tussen de samenleving en de kerk? Of een toespitsing binnen de kerk ten aanzien van de ethiek, het leven bij de geboden van God?

Doorgevoerd liberalisme

Op de dag van dit bericht over de kerkelijke erkenning van het homohuwelijk in Schaumburg-Lippe promoveerde CHE-lector Wim H. Dekker op de betekenis van het gezin in de hulpverlening. De socioloog signaleert dat politieke partijen (de christelijke uitgezonderd) nog nauwelijks over de waarde van het gezin praten. ‘Gezinsdenken is niet meer van deze tijd.’ Op basis van zijn onderzoek én ervaring in de hulpverlening stelt hij dat kinderen behoefte hebben aan stabiele en geborgen gezinnen, niet aan complexiteit en chaos. In onze individualistische tijd zien velen het gezin als ouderwets.

Wat is er gaande in Nederland, in Duitsland, in de vrije, westerse wereld? Juist in deze tijd kwam het rapport van Pew naar buiten, het Amerikaanse bureau dat de mate onderzoekt waarin overheden wereldwijd religie aan banden leggen. Over 2018 is de conclusie getrokken dat het aantal beperkingen die regeringen aan de vrijheid van godsdienst opleggen, sinds 2007 niet zo hoog geweest is. China voert de lijst aan, het machtiger wordende land dat individuele gelovigen martelt, tijdens samenkomsten invallen doet. Maar, wat gebeurt er in democratieën? Godsdienstige uitingen stuiten op sociale vijandigheid. Pew constateert dat ‘ver doorgevoerd liberalisme’ minder verdraagzaam is als het gaat om godsdienstige uitingen in het openbare leven. In dit lijstje staan Groot-Brittannië, Denemarken, Zwitserland… én Duitsland en Nederland.

Burgerschap

De commotie in ons land begon in een Kamerdebat over de plaats van burgerschap in het middelbaar onderwijs, waarin CU-minister Slob van onderwijs moest toezeggen dat hij identiteitsverklaringen van reformatorische en Joodse scholen gaat napluizen op de formuleringen rond huwelijk en seksualiteit. Deze scholen dragen de klassiek-christelijke visie op het huwelijk uit, in lijn met de opvoeding van de ouders die de school dragen. Toch werd direct gesproken van ‘antihomoverklaringen’, een woordkeus waarover de NOS gelukkig later excuses aanbood, vergezeld van de toezegging dit woord niet meer te gebruiken. Ook premier Rutte liet van zich horen, op een wijze die past bij zijn liberale denken: ‘Als op scholen de indruk zou kunnen worden gewekt dat het mensen vrij staat om afwijzend te zijn over homoseksualiteit, is dat niet het Nederland waar ik voor ben. Dan ben ik de eerste om de wet aan te passen. Dat is echt onbestaanbaar.’ Toen een columnist van Beam, het jongerenplatform van de EO, enkele jaren geleden schreef dat Rutte christen is, voegde hij er direct aan toe: ‘Achter de voordeur dan’. Dát is het punt waarom het vandaag draait.

Inclusief denken

In augustus werd bekend dat het Amsterdams Fonds voor Kunst (AFK) de subsidie stoppen wil voor het museum ‘Ons lieve Heer op Solder’, nog wel een museum dat de geschiedenis van de religieuze verdraagzaamheid in de hoofdstad bewaart. Het AFK vindt dat het museum te weinig doet aan ‘inclusief denken’. Het CDA in de hoofdstad sprak in dit verband over ‘ziekelijk diversiteitsgedram’. Gelukkig zorgde een interventie van de wethouder zelf voor de redding van dit museum.

Het is een enkel voorbeeld uit een al meer dan vijftien jaar durende reeks van pogingen het vanuit een christelijke levensovertuiging verrichte werk in de samenleving te marginaliseren. Ging eerst D66 voorop (ik denk aan de inzet om het welzijnswerk van Youth for Christ geen subsidie te geven ‘om de religieuze neutraliteit van ons land niet in gevaar te brengen’), inmiddels zijn ook VVD, PvdA, GroenLinks en andere partijen op dit terrein actief. De politieke partij Denk wil zelfs ‘een minister van inclusiviteit’...

Op deze route, die gevaarlijke ideologische trekken heeft, lijkt nu het bijzonder onderwijs aangedaan.

Begin 2020 ging het erom dat bezoeken van de inspectie aan Joodse en christelijke scholen niet fair en onbevooroordeeld verlopen, dat aan leerlingen intieme vragen over seksualiteit gesteld worden. Nu is het debat actueel over de houdbaarheid van de overtuiging dat onze Schepper het huwelijk bestemde als levensverbintenis van één man en één vrouw.

Hongarije, Polen

Individuele vrijheid, persoonlijke zelfontplooiing – dat zijn de waarden die Europa in 2020 omarmt en als een gedreven missionaris uitdraagt. In de religieuze ijver van ons postchristelijke werelddeel is het onvoldoende als orthodoxe christenen de visie erkennen van de ander inzake levensbegin en -einde, inzake huwelijk en relaties, als ze de overtuiging van niet-gelovigen respecteren. Nee, die orthodoxe christenen zélf moeten anders gaan denken, althans in het openbare leven.

Verklaarbaar vanuit de geschiedenis van deze landen is dat Hongarije en Polen zich beide hiertegen verzetten. In Boedapest wil de regering in de grondwet vastleggen dat Hongaarse kinderen ‘opgroeien met de waarden van de christelijke cultuur van Hongarije’, een formulering waarbij vooral gerefereerd wordt aan de genderideologie. Ten aanzien van Polen sprak het Europees Parlement zich op het laatst van november uit voor abortusvrijheid. Een Ierse parlementariër zei het zo: ‘Dit land (Polen) mag geen hel worden voor vrouwen en vrouwenrechten.’

Visie op het gezin

Jezus verrichtte Zijn eerste wonder op de bruiloft te Kana. Als God het welzijn van de mens op het oog heeft, komt het huwelijk naar voren. Hij wil niet dat de mens alleen is. Het maakt dat elke getrouwde bij een open Bijbel de roeping heeft de naaste in liefde te dienen. Een inspanningsverplichting is dat, een offerbereidheid, om in een ik-gerichte cultuur de ander te wíllen dienen en dit ook te doen.

Gangbaar is de these dat het Westen eerst God en geloof losliet en dat daarna het gezin aan betekenis verloor. In haar boek How the West Really Lost God draait de Amerikaanse cultuurcriticus Mary Eberstadt het precies om: niet de vraag hoe een liefdevolle God het lijden kan toelaten, niet het geloof in wat de wetenschap aanreikt, maakt dat velen niet meer leven bij de geboden van de Heere, dat ons land seculariseerde. Ze betoogt dat de neergang van de kerk gevolg is van de grote veranderingen in de visie op het gezin.

Veilige ruimte

CHE-onderzoeker Wim Dekker wil het gezin herwaarderen met het oog op de hulpverlening aan kwetsbare jongeren en kinderen. Als op praktijkonderzoek gebaseerd appèl is dit een niet te negeren signaal. Dat gezin staat niet buiten de gebrokenheid van het leven – zelfs in het eerste gezin op aarde had een broedermoord plaats. En tóch, het huwelijk is een instelling van God, het gezin is de veilige ruimte waarin het leven met God gepraktiseerd mag worden, waarin de liefde geleerd en geleefd kan worden, waarin verdraagzaamheid en geduld geoefend worden, waarin we kinderen leren op eigen benen te staan en hun voeten te zetten op de wegen van Zijn wet, dat is: de weg naar het eeuwige leven.

De libertijnse ideologie, die absolute persoonlijke vrijheid uitdraagt, geeft onze samenleving een ander fundament en betekent vanuit bijbels perspectief een cultuur in verval. Juist dan zijn het christelijke gezin, de christelijke gemeente, de christelijke school de plaatsen waar vorming plaatsheeft op basis van de zegenrijke geboden van God, waar weerbaarheid geoefend wordt als de wapenrusting van God uit Efeze 6 functioneert.

Dienend beschikbaar

Behalve deze vorming is er de toerusting om als gedoopte christen ín de samenleving te participeren. De jonge Daniël diende als een wetsgetrouwe Israëliet aan het hof in Babel. Zijn leven leidde hij in een seculiere omgeving, waarbij het echt spannend werd toen de overgave aan God in zijn gebedsleven en dagelijks handelen op het spel stonden. Al die tijd was Daniël dienend beschikbaar. Zo kun je vandaag burgemeester zijn, verpleegkundige, monteur, wetenschapper, bouwvakker, leerling-matroos, bankier, student.

Tot een Licht voor alle volkeren kwam Jezus. In de Bergrede klinkt Zijn oproep: ‘Laat uw licht schijnen voor de mensen dat zij uw goede werken zien en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken.’ Goede werken, daarom draait het.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen