Hoop brengen in Afrika

Kijkend naar de lijst met de welvaart per land zou er alle reden toe zijn om juist bij mij als Nederlandse westerling eens stevig beklag te doen. Want waar wij steevast ergens in de top 5 staan van lijstjes met inkomen, gezondheidszorg of scholing, geldt voor Mozambique het omgekeerde: ook in 2020 stond het land vrijwel onderaan op veel lijstjes.

Drie bijbels

Geen klacht, maar eerder een gulle glimlach en een niet te stuiten optimisme waarmee gedacht wordt vanuit wat er ís en niet vanuit wat er ontbreekt. Tijdens ontmoetingen met jongeren in de kerk kwam ik eigenlijk eenzelfde situatie tegen. In Nederland heeft de gemiddelde tiener met een christelijke opvoeding na vijftien jaar meestal wel een aantal bijbels gekregen, van peuter‑ tot kleuter‑ tot jongerenbijbel. En nu kwam ik op een club waar welgeteld drie bijbels aanwezig waren voor meer dan dertig mensen. Daarmee moesten ze het doen, zowel thuis als in de kerk. En daarmee deden ze het ook.

Vol overgave en toewijding werden bijbelteksten gelezen, besproken en vaak ook uit het hoofd geleerd, om vervolgens weer door te geven.

Delen van de hoop

Zorg voor je lichaam en zorg voor de ziel zijn twee heel basale voorwaarden om goed te kunnen leven. Voor beide ontbreken in Mozambique de minimale voorwaarden die je mag verwachten om die zorg goed te kunnen bieden. Geen bijbel om te kunnen lezen en meer te ontdekken over het christelijk geloof. Geen medicijnen of in ieder geval geen geld daarvoor om goed voor je lichaam te kunnen zorgen (zie kader). En desalniettemin met opgeheven hoofd het leven tegemoet treden en blijven delen van de hoop die je hebt ontvangen.

Lockdown

Corona heeft de situatie in Mozambique nog verder verslechterd. Het zijn niet eens de aantallen inwoners met COVID‑19 die zorgen baren. Dat aantal ligt min of meer op hetzelfde niveau als in veel andere landen in Afrika. Het zijn vooral de gevolgen die de strenge lockdowns met zich meebrengen. Veel mensen verdienen hun toch al niet hoge inkomen op de hoeken van de straat door voedsel te verkopen. Nu dat op veel plaatsen is weggevallen, lukt het veel mensen niet meer om zelfs maar de meest noodzakelijke behoeften zoals voedsel en medicijnen aan te schaffen.

Corona brengt pijnlijk aan het licht hoe groot de verschillen zijn. Hoe lastig de situatie in Nederland ook is (voor de een weer meer dan voor de ander), we prijzen ons gelukkig met goede zorg, een overheid met geld om elkaar te ondersteunen en een vaccin waar we al snel op konden intekenen, omdat er geld voor was. Dit alles is in Mozambique heel anders.

Bezoekwerk

Toch is er ook hoop in Mozambique. Een aantal jaren geleden is vanuit de Protestantse Kerk (Igreja Reformada) in Mozambique bezoekwerk opgestart voor mensen in afgelegen gebieden. Agosthino, de projectleider van deze organisatie ‘Chiyembekezo’, vertelt dat het bezoekwerk in de dorpen gelukkig wel door kan gaan. Sterker nog, tijdens deze coronacrisis heeft de regering de kerk een speciale status gegeven, waardoor de hulpverleners van de kerk namens de overheid betrokken worden bij de voor‑lichting over en training van onder andere goede hygiëne. ‘Het is bijzonder dat ons bezoekwerk in de dorpen door kan gaan. Met de coronasteun van de GZB hebben we speciale pakketten kunnen samenstellen met emmers en hygiënemiddelen en ook voedselsteun kunnen bieden. In de dorpen maken we geen onderscheid tussen mensen. Iedereen krijgt hulp, of je nu wel of geen gemeentelid bent. Dat is de bijbelse opdracht: omzien naar onze naasten. We merken dat we hierdoor van grote betekenis kunnen zijn en iets van Gods zorg kunnen doorgeven. Dat maakt ons dankbaar. Het is een mooie manier om de hoop van God door te geven.’

Verschil maken

Tegelijk maakt Agosthino zich zorgen om de jongeren. Normaal gesproken ontmoeten zij elkaar een of twee keer per week bij de kerkdienst of de bijbelstudiegroepen. Door de lockdown kan ook dat niet meer. Er is nauwelijks onderling contact. De meesten hebben geen mobiel of geen geld voor internetdata. Ze hebben maar weinig omhanden, doordat de scholen dicht zijn. Er dreigt een grote achterstand in onderwijs te ontstaan. Een groot gemis vinden jongeren ook dat ze niet meer samen Bijbel kunnen lezen.

Met Agosthino en de jongeren delen we de hoop die het geloof in Jezus Christus ons geeft. Daar kan het voor ons niet bij blijven. De zorg voor de ziel en de zorg voor het lichaam zijn ook onze zorg. We kunnen daar iets aan doen door een gift aan hen te geven. Zo geven we hoop aan Agosthino en de jongeren, hoop die zij ook weer kunnen delen.

Geen medicijnen voor Tokozani

Het was een van die momenten waarop je beseft hoe groot de verschillen zijn. We waren net langs de apotheek gereden en stelden voor een stop te maken, zodat onze tolk Tokozani medicijnen voor zijn voet kon kopen. Hij had daar al een paar dagen last van, hadden we gemerkt. Maar er was geen tijd om te stoppen volgens hem en dus reden we door. Na enig aandringen van ons werd de werkelijke reden duidelijk. Al waren de medicijnen omgerekend de prijs van een kop koffie in Nederland, Tokozani had er het geld niet voor. Hij wilde niet dat wij zouden aanbieden ze voor hem te betalen. Toen ik die realiteit even goed op me liet inwerken, nam ik me voor om voortaan bij iedere koffie op het station te bedenken hoe goed ik het eigenlijk heb.

Het werk van Chiyembekezo

Vanuit de Protestantse Kerk (Igreja Reformada) Mozambique is de organisatie Chiyembekezo ontstaan. Chiyembekezo betekent hoop. Dat is ook het doel van de organisatie: hoop brengen aan mensen die door ziekte, armoede of andere zaken weinig hoop meer hebben. Vrijwilligers doen bezoekwerk in afgelegen dorpen. De vrijwilligers van Chiyembekezo hebben zelf vaak veel moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Toch gaan ze op stap om zieken te bezoeken, mensen hoop te geven en zetten ze zich in voor de jongeren uit hun eigen omgeving. Ze zien het als roeping van God om zich in te zetten voor hun naasten. Met het diaconale project ‘Geef hoop!’ wil de HGJB samen met de GZB geld ophalen om het werk van Chiyembekezo in Mozambique te ondersteunen. Voor 10 euro kunnen vrijwilligers van Chiyembekezo een Bijbel naar elk dorp brengen en voor 20 euro een coronapakket. Daarnaast willen beide organisaties Nederlandse jongeren ervan bewustmaken hoe zij in hun eigen omgeving hoop kunnen geven. Voor meer info: www.diaconaalproject.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen