Boekbesprekingen

Wie kent de Redelijke Godsdienst van ds. Wilhelmus à Brakel (1635-1711) niet? Vooral dit boek heeft ervoor gezorgd dat deze predikant in bevindelijke kringen vader Brakel werd genoemd. Dr. W. Fieret heeft een gedegen en uitgebreide levensbeschrijving van deze predikant geschreven. Zijn vader, de godzalige predikant Theodorus à Brakel, heeft een stempel op zijn leven gezet. De van oorsprong Friese leraar is op verschillende terreinen actief geweest. In de eerste plaats en vooral was hij predikant. Hij diende de gemeenten Exmorra, Stavoren, Harlingen, Leeuwarden en Rotterdam. In de laatste plaats stond ds. À Brakel van 1683 tot aan zijn overlijden in 1711.

Een predikant moet studeren, de kennis moet wel verinnerlijkt zijn vindt hij. Het moet dus bevindelijke kennis zijn. Een herder en leraar moet zich gedragen als een gezant Gods vindt hij terecht. In 1664 trad Wilhelmus in het huwelijk met Sara Nevius. Deze jonge weduwe was een grote steun voor hem vanwege haar godsvrucht en wijsheid. Aangrijpend is het te lezen dat de innige vriendschap tussen haar en Anna Maria Schuurman verbroken werd door de overgang van de laatste tot de labadisten. Aanvankelijk aarzelde Wilhelmus nog, maar later werd hij een fel bestrijder van Jean de Labadie en zijn volgelingen.

Strijd is deze leraar niet bespaard gebleven. Niet alleen heeft hij zich verzet tegen de labadisten, maar hij kwam ook in moeilijkheden doordat hij het opnam voor ds. J. Koelman. Onverschrokken wees hij de overheid terecht als die zich teveel met de kerk bemoeide. Hij was in al die zaken een onverzettelijke Fries. Anderzijds was hij veel te vinden in de gezelschappen van Gods volk. In zijn prediking spoorde hij tot bekering en zelfonderzoek en waarschuwde tegen een verstandsgodsdienst, schijngeloof en tijdgeloof. Zijn prediking was onderscheidend: tweeërlei droefheid, onderscheid tussen licht en duisternis. Uit alles bleek zijn liefde tot zijn medemens en bovenal de eer van God. Hij schonk veel aandacht aan de leer van de verkiezing en beklemtoonde tegelijk de verantwoordelijkheid van de mens. Het zal wat zijn als we op zo’n grote zaligheid geen acht geven.

Zoals gezegd heeft ds. W. à Brakel grote bekendheid gekregen door zijn uitgebreide werk de Redelijke Godsdienst. Volgens ds. A. Hellenbroek heeft hij deze publicatie gedeeltelijk in de nacht geschreven. De ijver van deze prediker staat buiten twijfel. Een ijver die een gevolg was van de kinderlijke vreze des Heeren waarmee hij bedeeld was en die de eer van God en het heil van de naaste zocht. Zijn vrouw, Sara Nevius, drukte dit als volgt uit in haar gedicht dat ook te vinden is in de Redelijke Godsdienst en daarmee besluiten we deze recensie van een levensbeschrijving die we van harte aanbevelen. We roepen tegelijk op om de werken van ds. W. à Brakel zelf te lezen en te herlezen.

Zijn hart heeft ’t allen tijd veel lust tot stichten,

Bijzonder om dit werk daartoe ook uit te richten,

Opdat hij na zijn dood, tot kerk- en zielsopbouw

Door dit geschreven woord nog heel lang preken zou.

R.A. van der Garde

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen