DNA-dialoog

We weten dat onze erfelijke eigenschappen terug te leiden zijn tot onze genen. Een gen is een stukje DNA. In ons DNA zit een soort code waarin al onze erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd. Dat geldt bijvoorbeeld voor de kleur van onze ogen of van ons haar. Die kleuren zien we terugkomen in de familie, waaruit blijkt dat het gaat om erfelijkheid. Deze kleuren geven we dus door aan onze kinderen. We noemen nu kleuren als voorbeeld, maar het gaat uiteraard over veel meer. Het kan ook gaan om een erfelijke ziekte. Ook die is terug te vinden in de genen. De wetenschap is reeds lang op zoek om genen zo vroeg mogelijk te ’repareren’, zodat een ziekte of afwijking niet wordt doorgegeven aan de kinderen. Onderzoekers zouden graag in een zo vroeg mogelijk stadium bepaalde genen weg willen halen of repareren. Het aanpassen van DNA van menselijke embryo’s is (nog) verboden. Men is in 2019 een onderzoek gestart hoe mensen denken over de techniek om DNA aan te passen. Dit wordt de DNA-dialoog genoemd. Zo’n dialoog is vooral van belang voor degenen voor wie de Bijbel niet meer de leidraad van het leven is. Dan bepaalt de meerderheid van het volk wat goed of slecht is. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling. Immers, we weten dat de meerderheid van ons volk bijvoorbeeld geen moeite heeft met abortus of euthanasie, zaken die lijnrecht indruisen tegen het zesde gebod van de Heere: Gij zult niet doodslaan. De publieke opinie is dat het doden van mensen onder bepaalde omstandigheden mogelijk moet zijn. De barmhartigheden der goddelozen zijn wreed (Spr. 12:10b).

Maatschappelijke druk

Uit de DNA-dialoog blijkt dat de meeste mensen vinden dat het DNA mag worden aangepast. Maar gelukkig geeft de meerderheid aan dat dit alleen onder strikte voorwaarden mag. Het mag alleen als voorkomen kan worden dat een kind een ernstige ziekte krijgt. Dus de meerderheid vindt nog wel dat het aanpassen van de kleur van het haar of van de ogen geen reden is om dit soort dure, ingrijpende en risicovolle maatregelen te nemen. Deze meerderheid geeft ook aan dat het lastig te bepalen is wat een ernstige ziekte is. Veel ondervraagden vinden ook dat niemand verplicht mag worden om in te grijpen in het DNA, ook niet wanneer er in een bepaalde familie een ernstige erfelijke ziekte bestaat. Men vreest ook dat de zorgverzekeraars hierop druk zullen uitoefenen. Immers, bij een ingreep worden veel toekomstige behandelingen (mogelijk) overbodig. Worden mensen met een erfelijke ziekte of een handicap straks nog wel geaccepteerd? Of worden deze mensen straks als maatschappelijk ongewenst bejegend? Dit is volstrekt niet ondenkbaar. We zien dit bijvoorbeeld bij mensen met het syndroom van Down. Het aan­tal mensen met dit syndroom is sterk verminderd. De reden is dat tijdens de zwangerschap wordt geconstateerd dat de baby (mogelijk) het syndroom van Down heeft. Veel ongeboren leven wordt daarna geaborteerd. Mag zo’n kindje nog geboren worden, of wordt dit onwenselijk geacht? ”Waarom hebben jullie dit laten gebeuren?”, is dan de (onuitgesproken) vraag. Voor veel ouders voelt dit zwaarder aan dan het hebben van zo’n kind, waar men veel liefde van krijgt en vreugde mee beleeft. (We zijn terughoudend om hier algemene uitspraken over te doen, elke ouder kan dit anders ervaren.) Hoe dan ook, de vrees bestaat dat bij de nieuwe medische mogelijkheden de solidariteit in het gedrang komt, bijvoorbeeld als DNA-aanpassing goedkoper is dan levenslang voor een ernstig ziek kind te zorgen. Deelnemers vragen zich af of mensen met een beperking, erfelijk of niet, dan nog wel geaccepteerd worden.

Bezinning vanuit christelijk perspectief

Op 25 januari is het rapport van de DNA-dialoog aangeboden aan de Nederlandse samenleving en aan het ministerie van VWS. Nu dit rapport besproken gaat worden in het parlement is bezinning noodzakelijk. De NPV – Zorg voor het leven, één van de initiatiefnemers van de DNA-dialoog, heeft daarom een eigen brochure 1 uitgegeven: Ingrijpen in ons DNA. Hoever kun je gaan? De NPV wijst op de principiële grenzen. ”Om de techniek te ontwikkelen, wil men menselijke embryo’s kweken puur voor onderzoek. Leven creëren, ermee experimenteren en het dan weer vernietigen. De NPV vindt dat we zo niet mogen omgaan met beginnend menselijk leven.” In reactie op de presentatie van het rapport roept de NPV op tot een blijvend verbod op embryokweek voor onderzoek. Daarnaast wordt opgeroepen tot terughoudendheid vanwege andere ethische grenzen: ”Techniek is niet neutraal. Wat betekent het als de mens zijn kinderen aanpast? Nu al lijkt het normaal om embryo’s, piepkleine mensjes, te vernietigen omdat ze niet aan onze standaard voldoen. Maar wie gaat die standaard morgen bepalen? Wie beslist of iemand gezond is of niet? Worden ouders die een kind hebben gekregen met een beperking er straks op aangekeken dat ze hun kind niet in de embryonale fase hebben laten aanpassen?” We zijn blij met deze stellingname van de NPV.

Smart

We zijn bezorgd over de nieuwe mogelijkheden in de medische wetenschap. Het stelt ons voor nieuwe vragen. De wijze Prediker wist dat al: Want in veel wijsheid is veel verdriet; en die wetenschap vermeerdert, die vermeerdert smart (Pred. 1:18). We komen hierbij niet weg met gemakkelijke antwoorden. We voelen mee met de vragen waar mensen zich voor gesteld zien wanneer er sprake is van handicap of erfelijke ziekte. We kunnen ons de wanhoop voorstellen van ouders die weten hoe hun kind na de geboorte zal lijden. Mag daar dan niets aan gedaan worden, als de medische wetenschap dat mogelijk maakt? De brochure van de NPV kan helpen bij het beantwoorden van deze vragen. Moge de woorden van de psalmdichter tot steun zijn van degenen die worstelen met vragen op dit terrein: Ik loof U, omdat ik op een heel vreselijke wijze wonderbaarlijk gemaakt ben; wonderlijk zijn Uw werken; ook weet het mijn ziel zeer wel. Mijn gebeente was voor U niet verholen, als ik in het verborgene gemaakt ben, en als een borduursel gewrocht ben in de nederste delen der aarde. Uw ogen hebben mijn ongeformeerden klomp gezien; en al deze dingen waren in Uw boek geschreven, de dagen als zij geformeerd zouden worden, toen nog geen van die was (Ps. 139:14-16).

Noot

1. https://npvzorg.nl/wp-content/uploads/2021/01/NPV-Brochure-Gentherapie-v4.pdf

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen