Boekbesprekingen

Opnieuw is een gedeelte uit de schriftelijke nalatenschap van Maarten Luther door Hugo C. van Woerden in het Nederlands vertaald en van een inleiding voorzien. Eerder verschenen enkele thematische dagboeken, nu betreft het een korte verklaring van de eerste brief van de apostel Petrus in zestig overdenkingen.

Van Luther is bekend dat hij zich intensief heeft beziggehouden met de brieven van Paulus aan de Romeinen en de Galaten. De verklaring van de Galatenbrief is een van de meest verspreide werken van de reformator. Toch heeft hij ook verschillende keren een serie vervolgpreken gehouden over de eerste brief van Petrus, waarvan ongeveer tachtig preken in oude uitgaven bewaard gebleven zijn. De oudste dateren uit 1522, toen Luther nog maar net van de Wartburg in Wittenberg was teruggekeerd, andere zijn van later datum.

Uit deze preken heeft Hugo van Woerden aansprekende fragmenten gekozen en daarmee een verklaring van de betreffende zendbrief samengesteld. Hij heeft de volgorde van de verzen en hoofdstukken gevolgd en daarbij geen enkele tekst overgeslagen, zodat inderdaad het gehele Bijbelboek aan de orde komt. Verder heeft hij afzonderlijke of groepjes bij elkaar behorende teksten van een thematische titel voorzien, waardoor het boek in zestig afgeronde overdenkingen is onderverdeeld. Zo lezen we boven 1 Petr. 3:1-4 ’Een christelijke levenswandel’ en boven de volgende verzen 5-7 ’Het voorbeeld van Sara’.

Deze wijze van aanpak past geheel bij de wijze waarop de reformatoren gewend waren te preken. Zij behandelden immers in opeenvolgende preken gehele Bijbelboeken, waardoor de begrippen ’preek’ en ’Bijbelverklaring’ veel dichter bij elkaar lagen dan tegenwoordig. Toch blijft het karakter van een preek in het boek duidelijk te herkennen, omdat Luther gewend was zijn hoorders direct aan te spreken en met hen een soort van dialoog aan te gaan. Deze levendige stijl maakt het boek voor een ieder toegankelijk.

Het verdient waardering dat de samensteller ook in deze uitgave weer vele bladzijden uit Luthers werk voor het eerst in het Nederlands heeft vertaald. Immers, van de tachtig preken waren er tot nog toe slechts vier in ons land verschenen. Voor de meeste lezers van nu is dit boek dus een eerste kennismaking met de preken van Luther over de eerste Petrusbrief.

Er is gekozen voor de titel ’Als goud door vuur beproefd’. Deze titel is ontleend aan 1 Petr. 1:7, waar het louteren van het goud door middel van vuur wordt vergeleken met de beproeving van het geloof in het leven der heiligmaking. Als we erop letten dat de apostel in zijn brief inderdaad de nadruk legt op het navolgen van Christus en een heilige levenswandel te midden van een vaak vijandige heidense omgeving, dan kunnen we concluderen dat de titel juist is gekozen. Maar omdat het niet zeker is dat alle lezers dit verband zullen leggen, zou een motivering van de gekozen titel in de inleiding zeker niet misstaan hebben.

Van twee tekstgedeelten zegt Luther dat zij moeilijk te verklaren zijn. Het betreft 1 Petr. 3:19 en 1 Petr. 4:4-6. In de eerste tekst verhaalt Petrus dat Christus weliswaar is heengegaan, maar dat Hij ook aan de geesten in de gevangenis heeft gepredikt. Luther verwerpt de gedachte dat Christus in de hel geloof en bekering heeft gepredikt en hij houdt het erop dat Petrus hier spreekt over het ambt dat Christus bedient door de uitwendige prediking. Dit laat de nodige vragen open. De kanttekenaren van de Statenvertaling vullen dit nader in door te stellen dat hiermee bedoeld wordt dat de Geest of de Godheid van Christus door Noach aan degenen die toen leefden gepredikt is. Zij gaan echter ook in op andere standpunten. Daarom is het aan te bevelen dat lezers die het boek aanschaffen bij deze moeilijke passages de heldere en zorgvuldig geformuleerde kanttekeningen van de Statenbijbel raadplegen.

Dat neemt niet weg dat Hugo van Woerden met deze uitgave heeft gezorgd voor een zeer toegankelijke en gemakkelijk te lezen verklaring van Luther over de eerste Petrusbrief. Wij zeggen hem daar dank voor en bevelen het boek voor een nadere Bijbelstudie van harte aan.

E. Kooijmans

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen